Syrgiannes Palaiologos

Syrgiannes Palaiologos Philanthropenos
Doğum c. 1290
Ölüm 1334
Bağlılığı Bizans İmparatorluğu (1333'e kadar)
Sırp İmparatorluğu (1333–1334)
Rütbesi megas doux
Savaşları/Çatışmaları Bizans İç Savaşı (1321–1328)

Syrgiannes Palaiologos Philanthropenos (Yunanca: Συργιάννης Παλαιολόγος Φιλανθρωπηνός, c. 1290 – 1334), Kuman ve Yunan karışımı kökenli Bizans aristokrat ve general. İmparator II. Andronikos Paleologos (1282–1328 arası hükümdar) ve torunu III. Andronikos (1328–1341 arası hükümdar) arasına gerçekleşen Bizans İç Savaşı'na müdahil olmuştur. Sadece kendisine ve hırslarına sadık kalmış, taraflara arasında defalarca yer değiştirmiştir, en sonunda Bizanslılar tarafından suikasta uğramadan önce Sırp hükümdarı Stefan Dušan adına Makedonya'nın çoğunu fethetmiştir.

Biyografi

Ailenin kökeni ve erken dönem kariyeri

Syrgiannes, yaklaşık 1290 yılında doğmuştur. İmparator II. Andronikos yönetiminde Megas Domestikos (ordunun baş komutanı) olan Kuman lider babası ya da muhtemelen dedesinden ismini almıştır. O dönem III. İoannis Vatacis (1221–1254 arası hükümdar) hükümdarlığında yerleştirilmiş imparatorlukta birçok Kuman vardı.[1] Yaşlı Syrgiannes'in orijinal ismi Sytzigan (Kuman-Türkçe Sïčğan, "sıçan") idi; vaftiz edildiğinde Syrgiannes ("usta John") olarak helenleştirilmişti.[2][3] Yaşlı Syrgiannes, Bizans ordusunun hiyerarşisinde yükselerek, sonunda yüksek bir rütbe olan megas domestikos oldu.[4] Genç Syrgiannes'un annesi Eugenia Palaiologina, iktidardaki Paleologos Hanedanı'nın üyesi ve İmparator VIII. Mihail'in (1259–1282 arası hükümdar) yeğeniydi. Annesinin aile isminin verdiği prestij ile, genç Syrgiannes, imparatorluk hiyerarşisinde ilerlemeyi seçti.[2] Syrgiannes'in birde Theodora isminde bir kız kardeşi vardı, sonra II. Konstantin ismiyle Kilikya Ermeni Kralı olan Guy de Lusignan ile evlenmişti.[5] Sırbistan sınırında bulunan Makedonya vilayetine askeri vali atandığı 1315 yılında ilk defa tarih sahnesine çıktı. Var olan anlaşma ve emirlere karşı gelerek, Sırbistan ve Epir Despotluğu'nun her ikisine saldırdı. İsyan etti, yakalandı ve tutuklandı. 1320 yılından bir süre önce, affedildi ve Trakya'ya komutan olarak atandı.[2][6][7]

III. Andronikos'a desteği

İmparator III. Andronikos Paleologos (1328–1341 arası hükümdar). Çalkantılı kariyerinde, Syrgiannes onun baş destekçilerinden biri olmaktan hasımlığa sürüklenmiştir.

1320 yılında, IX. Mihail Paleologos'un (II. Andronikos'un en büyük oğlu ve 1295 yılından beri ortak imparator) ölümünün ardından, Mihail'in oğlu III. Andronikos'a, III. Andronikos tarafından, ortak imparator olarak tac giydirildi. Başlangıçta büyükbabası tarafından tutulmasına rağmen, genç Andronikos ve Syrgiannes'un da dahil olduğu genç aristokratlardan oluşan çevresinin savurganlıkları imparatorun memnuniyetsizliğini doğurdu. Bu aşırılıklar, genç Andronikos'un küçük kardeşi Manuil'in başkası sanılarak öldürülmesi ile zirve yaptı; buna çok kızan yaşlı Andronikos, torununun unvanlarını kaldırdı ve derin çatlak ikisinin arasını açtı.[8]

Aynı zamanda yaşlı imparatora memnuniyetsizliğin yüksek olduğu Trakya'da kendilerine rüşvetle valilik elde eden İoannis Kantakuzinos ve Syrgiannes hızla genç Andronikos için desteği harekete geçirdiler. Aleksios Apokaukos ve Theodore Synadenos ile beraber, yaşlı Andronikos'u torunu lehine tahttan indirmek için hazırlığa başladılar.[8][9] 1321 paskalyasında, genç Andronikos Hadrianapolis'e geldi ve isyanı başlattı. Eski imparatoru müzakere zorlamak için, Syrgiannes büyük bir orduya komuta etti.[10][11][12] Sonunda 6 Haziran 1321 tarihinde imparatorluğu kısımlara ayıran barış anlaşması imzalandı. Genç Andronikos ortak imparator olarak tanınıyor ve appanage benzeri yöneteceği Trakya ona veriliyor, Hadrianapolis'te kendi sarayını kurarken Konstantinopolis dahil kalan yerler kıdemli İmparator olan II. Andronikos'un yönetiminde kalıyordu.[3][11]

Syrgiannes bu yeni düzenlemelerden memnun değildi, verdiği destek nedeniyle yeterince ödüllendirilmediğini düşünmekteydi. II. Andronikos'un Kantakuzinos'a büyük iltifat göstermesinden alınıyordu ve Kantakuzinos'a karşı acımasız bir rekabet geliştiriyordu. Dahası III. Andronikos'un Syrgiannes'in karısını baştan çıkardığına dair söylenti vardı.[10][13] Sonuçta Aralık 1321 tarihinde desteğini yaşlı imparatora döndürdü ve Konstantinopolis'e sığındı. Megas doux unvanı ile ödüllendirildi, sonra II. Andronikos'u savaşı devam ettirmeye ikna etti.[4][11][14] Temmuz 1322 tarihinde büyükbaba ile torun arasında Syrgiannes'u zor duruma sokan bir başka anlaşma imzalandı. Çabaları başarısız olunca, II. Andronikos'a suikast düzenleyip tahtı kendi eline geçireceği bir komployu başlattı. Fakat komplo ortaya çıktı ve Syrgiannes ömür boyu hapisle cezalandırıldı.[4][15]

Makedonya Valiliği, Sıplara sığınması ve ölümü

Sonunda 1328 yılında III. Andronikos büyükbabasını tahttan indirip tek başına imparator oldu. Syrgiannes serbest bırakıldı ve tekrar Andronikos'un iltifatına nail oldu, 1329 sonlarında ikinci büyük şehri Selanik, Makedonya'nın batısı ve Arnavutluk'u içeren imparatorluğun önemli valiliğe atandı.[4][16] Orada bu sefer Kantakuzinos'a karşı, imparatorun annesi İmparatoriçe Maria ile beraber bir komploya girmesinden şüphelenildi. İmparatoriçe, Selanik'te yaşıyordu ve Syrgiannes'e göz kulak olacağı zannediliyordu; ancak ona aşık oldu ve onu evlat edindi. 1333 sonlarında, İmparatoriçe'nin ölümünden sonra komplo açığa çıktı ve Syrgiannes tutuklanıp, ihanet suçlaması ile Konstantinopolis'e getirildi. Fakat Syrgiannes kaçmayı başarıp, Sırp hükümdar Stefan Dušan'ın sarayına sığındı.[4][17]

Dušan, onu büyük Sırp gücünün başına koydu, Syrgiannes da Bizans Makedonyasını 1334 yılında işgal etti. Syrgiannes'un general olarak yetenekleri, onun Bizans ordusunun eğilimleri hakkındaki bilgisi, ve birçok yerel Bizanslı subayla devam ettirdiği arkadaşlık, Ohri, Pirlepe, Ustrumca ve Kesriye dahil olmak üzere birçok önemli Bizans şehrinin el değişmesine neden oldu. Selanik'e kadar ilerlediler, Syrgiannes'in ordusu şehir duvarlarının önünde kamp yapıp, Bizans yardım kuvveti ile yüzleşti. Her iki taraf karşı karşıya günlerce kamp yapmaya devam ettiler, fakat 23 Ağustos 1334 tarihinde, birkaç gün öce ona tuzak kurmak amacıyla Sırp kampına sığıanan Bizanslı general Sphrantzes Palaiologos tarafından birkaç hizmetlisiyle kamptan çıkartılmaya ikna edilip, öldürülmüştür.[13][18][19] En önemli askeri liderlerinin kaybı ile, Sırplar barış görüşmesine oturdular ve kuzey Makedonya'da Syrgiannes tarafından ele geçirilen şehirlerin çoğunu Bizanslılara terk ettiler.[20]

Değerlendirme

Syrgiannes'ın hırsı, komploya eğilimi, çoklu ihaneti, onu hem döneminin hem de sonraki tarihçilerinin en karanlık figürlerinden biri haline getirmiştir: Nikeforos Gregoras onun Sırbistan'a kaçışını Themistokles'in Ahameniş İmparatorluğu'na kaçışı ile karşılaştırırken, Donald Nicol onu Alcibiades ile ilişkilendirmiş ve Angeliki Laiou ise onu iç savaşın "en şeytani varlığı" olarak tanımlamıştır.[6][18]

Kaynakça

  1. ↑ Mark C. Bartusis, The Late Byzantine Army: Arms and Society, 1204-1453, p.26.
  2. 1 2 3 Vásáry 2005, s. 120.
  3. 1 2 Norwich 1996, s. 277.
  4. 1 2 3 4 5 Kazhdan 1991, s. 1997.
  5. ↑ Cawley 2011, Şablon:MLCC.
  6. 1 2 Laiou 1972, s. 288.
  7. ↑ Nicol 1996, ss. 19–20.
  8. 1 2 Fine 1994, s. 250.
  9. ↑ Nicol 1993, ss. 155–156.
  10. 1 2 Fine 1994, s. 251.
  11. 1 2 3 Nicol 1993, s. 157.
  12. ↑ Bartusis 1997, s. 87.
  13. 1 2 Vásáry 2005, s. 121.
  14. ↑ Norwich 1996, s. 278.
  15. ↑ Norwich 1996, s. 282; Nicol 1993, s. 158.
  16. ↑ Fine 1994, s. 287.
  17. ↑ Norwich 1996, ss. 283–284; Nicol 1993, ss. 176–177.
  18. 1 2 Nicol 1993, s. 177.
  19. ↑ Fine 1994, ss. 287–288.
  20. ↑ Fine 1994, ss. 288, 311.

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 7/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.