Türkiye'de basketbol

Türkiye'de basketbol, 1904 yılında ilk kez Robert Kolej spor salonunda oynanan basketbol maçı ile başlamıştır.

Tarihçe

Türkiye'de basketbol ilk olarak Robert Koleji'nin spor salonunda Amerikalı bir öğretmenin yönetiminde öğrenciler arasında 1904 yılında oynandı. 1911 yılında Galatasaray Lisesi beden eğitimi öğretmeni olan ve o dönemde Galatasaray futbol takımının kaleciliğini yapan Ahmet Robenson tarafından, basketbol kuralları türkçeye çevrilmiş ve 10'ar kişilik iki takım arasında Galatasaray Lisesi'nin spor salonunda oynanmıştır.[1][2]

1913 yılında ilk basketbol şubesi Fenerbahçe Spor Kulübü tarafından açılmıştır. 1920 tarihine kadar Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'nda olmasından dolayı bir gelişme göstermedi. İlk resmi müsabaka 1921 yılında Selim Sırrı Tarcan'ın desteği ile Yüksek Öğretmen Okulu öğrencileri ile İstanbul’da yaşayan Amerikalılar arasında oynanmış, Amerikalılar maçı 24-18 kazanmıştır.[1][2]

1923 yılında ilk resmi spor teşkilatı olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kurulması ile basketbolun bütün Türkiye'ye yayılmaya başlamıştır. Türkiye'de ilk basketbol ligi ise 1927 yılında kurulmuştur. İstanbul'daki Musevilerden kurulu Maccabi şampiyonluğunu 1933 yılına kadar sürdürmüştür. 1933 yılında Türk Spor Kurumu'nun basketbolu ele alması ile Maccabi'nin üstünlüğü sona ermişti. İstanbul Basketbol Ligi'nde 1933'te İstanbulspor, ardından üç sezon üstüste Galatasaray şampiyon oldu.

Türkiye Millî Basketbol Takımı 1934 yılında kurulmuş, ilk resmi maçını 24 Haziran 1936 yılında Beyoğlu Halkevi salonunda Yunanistan ile yapmıştır. Maçı 49-12 gibi farklı bir skorla kazanmıştır. Türkiye daha sonra 1936 Yaz Olimpiyatları'na katıldı, ancak dereceye giremedi.[1]

1940 ile 1946 yılları arasında Türkiye'de basketbol faaliyetleri duraklasa da 1946'dan itibaren Ankara, İstanbul, ve İzmir'in ilk derecelere giren takımlarının oynadığı Türkiye Şampiyonası'nın düzenlenmesi ile yeniden faliyetler hızlanmıştır. 1949 yılında Kahire'de yapılan Avrupa Basketbol Şampiyonası, Türkiye'nin katıldığı ilk Avrupa Şampiyonası oldu. Türkiye bu şampiyonada Avrupa 4.'cülüğü unvanını elde etti.[3] 1960 yılında ise Türkiye Millî Basketbol Takımı ilk kez Sofya'da yapılan 2. Balkan Şampiyonası'na katıldı.[1]

Türkiye'de basketbol, 1936-1959 yılları arasında Spor Oyunları Federasyonu adı altında voleybol ve hentbol ile birlikte yürütülmüştür. 1 Mart 1959 yılında ise Türkiye Basketbol Federasyonu resmen kurulmuştur. 13 Aralık 1966 yılına kadar İstanbul, İzmir ve Ankara bölgelerinde yürütülen basketbol çalışmaları daha sonra bu bölgelerin takımları bir araya getirilerek Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi'ne dönüştü. 1968-69 sezonundan itibaren Türkiye Basketbol Federasyonu, Deplasmanlı İkinci Ligi kurdu. Ayrıca 70'li yıllarda bazı özel kuruluşların da basketbol takımları oluşturmaları ile Türk basketbolü canlanma dönemine girdi. 1977 yılında Fransa'da yapılan "Avrupa Yıldızlar Basketbol Şampiyonası"nda Türkiye, Avrupa Şampiyonluğu'nu kazandı.[1]

Tarihsel gelişim ve önemli anlar

1904;

1921;

1927;

1936;

1948;

1949;

1951;

1952;

1955;

1956;

1959;

1961;

1964;

1966;

1967;

1969;

1971;

1973;

1977;

1981;

1987;

1990;

1992;

1993;

1995;

1996;

1997;

1998;

1999;

2000;

2001;

2005;

2006;

2007;

2008;

2009;

2010;

2012;

2013;

2014;

2015;

2016;

Ligler ve Kupalar

Türkiye Basketbol Ligi (TBL)

Türkiye Basketbol Ligi (TBL), (Eski adı: Türkiye Erkekler Basketbol Ligi) (Şimdiki adı:Beko Basketbol Ligi), 1966 yılında Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından kurulan ve Türkiye'deki en üst düzey profesyonel basketbol ligi. Aynı zamanda ULEB'e göre Avrupa'nın en zorlu 4. ligidir. En başarılı takım 13 şampiyonlukla Anadolu Efes SK'dır.

Türkiye Kadınlar Basketbol Ligi (TKBL)

Türkiye Kadınlar Basketbol Ligi (TKBL), 1980 yılında Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından kurulan, genel olarak "Türkiye 1. Kadın Basketbol Ligi"'nin Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından kabul edilen ismidir. En başarılı takım 13 şampiyonlukla Galatasaray'dır.

Alt Ligler

Erkekler

Kadınlar

Türkiye Kupası

Erkekler

1966'da başlayan turnuvaya 1972 - 1991 yılları arasında ara verildi. Sponsorluk anlaşmalaı neticesinde 2011'den beri: Spor Toto Erkekler Türkiye Kupası olarak bilinmektedir. En başarılı takım 10 kez kupayı kazanmayı başaran Anadolu Efes SK'dır.

Kadınlar

1992'de başlayan turnuva ara verilmeden devam ettirilmiştir. Sponsorluk anlaşmalaı neticesinde 2011'den beri: Spor Toto Kadınlar Türkiye Kupası olarak bilinmektedir. En başarılı takım 11'er kez kupayı kazanan Fenerbahçe ve Galatasaray'dır.

Cumhurbaşkanlığı Kupası

Erkekler

1985'te başlayan turnuva ara verilmeden devam ettirilmiştir. Her sene sezon başında, TBL şampiyonu ile Türkiye Kupası şampiyonu arasında düzenlenmektedir. En başarılı takım 10 kez kupayı kazanmayı başaran Anadolu Efes SK'dır.

Kadınlar

1992'de başlayan turnuva ara verilmeden devam ettirilmiştir. Her sene sezon başında TKBL şampiyonu ile Türkiye Kupası şampiyonu arasında düzenlenmektedir. En başarılı takım 11 şampiyonlukla Fenerbahçe'dir.

Millî Takımlar

Türkiye Millî Basketbol Takımı

Türkiye Cumhuriyeti'ni uluslararası turnuva ve maçlarda temsil eden erkek basketbol takımıdır. Millî Takım, 2001 yılında Türkiye'de düzenlenen Avrupa Basketbol Şampiyonası öncesinde kullanılan ifade ile 12 Dev Adam unvanıyla anılmaktadır.

Türkiye Millî Bayan Basketbol Takımı

Türkiye'yi uluslararası turnuva ve maçlarda temsil eden kadın basketbol takımıdır. Millî takım ilk kez 2005 yılında İzmir'de düzenlenen Universiade oyunları öncesi kullanılan ifade ile "Potanın Perileri" unvanıyla anılmaktadır.

Salonlar

Sinan Erdem Spor Salonu

Sinan Erdem Spor Salonu İstanbul, Bakırköy'de bulunan spor kompleksi. Adını, 1989-2003 yılları arasında Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi (TMOK) başkanlığını yürütmüş olan Sinan Erdem'den almıştır. Şu anda 22,500 kişi kapasitesiyle Türkiye'nin en büyük salonudur.

Abdi İpekçi Arena

Abdi İpekçi Arena, İstanbul Zeytinburnu'da bulunan spor salonudur. 10,500 kişi kapasitelidir.

Yapımına 1979'da başlandı. Uzun süren tartışmalar ve duraklamalardan sonra tam 10 yıl sonra 1989'da ABD'den gelen Harlem takımının gösterisiyle açıldı. 1989-90 sezonunda ilk kez Türkiye Basketbol Ligi maçlarına evsahipliği yaptı. Ertesi yıl kış aylarında Türk ve yabancı takımların katıldığı bir halı saha futbol turnuvası düzenlendi. 1991'in son aylarında Türk Millî Takımı'nın Avrupa Şampiyonası elemesindeki Belçika maçını, yapılan özel organizasyon sayesinde 20 bine yakın seyirci bilet parası ödemeden izledi.

Ülker Sports Arena

İstanbul'un Ataşehir ilçesinde yer alan çok amaçlı kapalı spor salonu.

Sürekli olarak Fenerbahçe Spor Kulübü'nün erkek ve kadın basketbol takımlarının ev sahibi olduğu basketbol maçlarında kullanılmaktadır. Ataşehir'deki tesiste 15.000 kişilik çok amaçlı spor salonunda basketbolun yanı sıra diğer salon sporları da yapılabilmektedir. Bunun dışında konser etkinlikleri, sahne şovları, konferanslar ve özel etkinlikler de düzenlenmektedir.

Ülker Sports Arena'da oynanan ilk maç 25 Ocak 2012 tarihindeki Fenerbahçe Ülker - EA7 Emporio Armani maçıdır. Salonun sahibi ve işletmecisi Fenerbahçe Spor Kulübü'dür.

Tekerlekli sandalye basketbolu

Türkiye'de de Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonunun düzenlediği Süper Lig, 1. Lig ve 2. Lig'den oluşan 3 ligde lig organizasyonu yapılmaktadır. Takımların yolluk ve harçlıkları Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu tarafından karşılanmakta ve engellilerin spor yapması teşvik edilmektedir. Tekerlekli Sandalye Basketbolu A Millî Takımı Avrupa'nın ilk sekiz takımı içinde yer almakta olup, Genç Millî Takımı 2008'de Avrupa 2.liği kazanma başarısını yakalamıştır. Bayan Millî Takımı da yeni kurulmuş olup Avrupa'da 6 takım arasında mücadele etmektedir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. 1 2 3 4 5 Basketbol Tarihi, Basketbol Tarihçesi, NBA Türkiye
  2. 1 2 Türkiye'de Sporun Tarihi, GençBasket.com
  3. ↑ European Championship for Men 1949 (İngilizce), FIBA Europe Resmi Web Site
Türkiye'de basketbol
Türkiye Basketbol Federasyonu
Erkekler
Ligler
Kupalar
Gençler
Kadınlar
Ligler
Kupalar
Gençler
Millî takımlar
Erkekler
Kadınlar
Uluslararası basketbol
FIBA · Olimpiyatlar · Dünya Şampiyonası · Dünya Kulüpler Şampiyonası · Dünya Sıralaması · U21 Dünya Şampiyonası · U19 Dünya Şampiyonası · U17 Dünya Şampiyonası · Takımlar · Asya Oyunları · Akdeniz Oyunları · Lusophony Oyunları · Diamond Ball · Stanković Cup · Akropolis Turnuvası
Afrika
Amerika
Asya
Avrupa
Okyanusya
Not: 21 Yaş Altı Dünya Şampiyonası artık düzenlenmemektedir.
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.