Basketbol Süper Ligi

Spor Toto Basketbol Süper Ligi

Güncel sezon/turnuva: 2016-17 Basketbol Süper Ligi
Ülke	Türkiye
Kıta	Avrupa
Konfederasyon	FIBA Avrupa[1]
Kuruluş	3 Aralık 1966[2]
Takım Sayısı	16
Bir Alt Lig	Türkiye Basketbol 1. Ligi
Diğer Kupalar	FIAT Türkiye Kupası Cumhurbaşkanlığı Kupası
Uluslararası Kupalar	Euroleague ULEB Eurocup Basketbol Şampiyonlar Ligi FIBA Europe Cup
Son Şampiyon	Fenerbahçe (7. kez)
En Başarılı Takım	Anadolu Efes (13 kez)
TV yayıncısı	NTV Spor Lig TV 3[3][4]
Resmî site	tbl.org.tr

Basketbol Süper Ligi, (Şimdiki adı:Spor Toto Basketbol Süper Ligi), 1966 yılında Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından kurulan ve Türkiye'de en üst düzey profesyonel basketbol ligi. Aynı zamanda ULEB'e göre Avrupa'nın en zorlu 4. ligidir. 16 takımla oynanan ligde kurulduğu sezondan günümüze kadar toplam 69 takım mücadele etme hakkı elde etmiştir. Ligde 5+1 yabancı kontenjanı kuralı uygulanmaktadır. Ayrıca takımlar istediği kadar yabancı ile sözleşme imzalayabilirler.

1966-67 sezonunda Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi adı ile kurulan ligin ilk şampiyonluğunu Altınordu basketbol takımı kazandı.^[5] Son şampiyonluğu ise 2015-16 sezonunda Fenerbahçe kazandı.

Tarihçe

Ayrıca bakınız: Türkiye'de basketbol

13 Aralık 1966 tarihine kadar İstanbul, İzmir ve Ankara bölgelerinde yürütülen basketbol çalışmaları daha sonra bu bölgelerin takımları bir araya getirilerek Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi'ne dönüştü. 1968-69 sezonundan itibaren Türkiye Basketbol Federasyonu, Deplasmanlı İkinci Ligi kurdu. Ayrıca 70'li yıllarda bazı özel kuruluşların da basketbol takımları oluşturmaları ile Türk basketbolü canlanma dönemine girdi. 1977 yılında Fransa'da yapılan "Avrupa Yıldızlar Basketbol Şampiyonası"nda Türkiye, Avrupa Şampiyonluğu'nu kazandı.^[6]

Türkiye Basketbol Federasyonu ile Arçelik arasında 4 Ekim 2006 tarihinde imzalanan anlaşmaya göre Türkiye Basketbol Ligi'nin ismi 2007-08 sezonundan itibaren 2013-14 sezonu sonuna kadar Beko Basketbol Ligi olarak anılmıştır.^[7]

1946 yılından itibaren İstanbul, Ankara ve İzmir bölgelerine dayanan basketbol faaliyeti, mahalli lig maçlarıyla bu bölgelerin lig birincileri arasında oynanan Türkiye basketbol şampiyonasına katılması ile ulusal düzeyde yapılıyordu. 1966-1967 yılından sonra Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından bu bölgelerin takımları bir araya getirilerek Türkiye Basketbol Şampiyonası yerine 12476 sayılı yönetmelik kararı ile Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi oluşturuldu.^[2][6]

Sponsorluk ve yayın hakları

Türkiye Basketbol Federasyonu ile Arçelik AŞ arasında 4 Ekim 2006 tarihinde imzalanan anlaşmaya göre Türkiye Birinci Erkekler Basketbol Ligi'nin ismi 2007-08 sezonundan itibaren 4 yıllığına Beko Basketbol Ligi olarak değiştirilmiştir.^[7] Bu anlaşma 2013-14 sezonu sonuna kadar sürmüş ve 6 sezon ligler Beko adı ile birlikte anılmıştır. 2013-14 sezonu sonunda Beko firması basketbol ligine verdiği isim sponsorluğunu devam ettirmeyeceğini açıklamıştır.^[8] 2014-15 sezonu ile birlikte Erkekler 1. Basketbol Ligi “Türkiye Basketbol Ligi” olarak adlandırılmış ve yeni sezon “Türkiye Basketbol Ligi” adı ile 11 Ekim 2014 tarihinde başlamıştır. 22 Aralık 2014 tarihinde Kahve Diyarı ile 1 yıllık sponsorluk anlaşması yapılmıştır.^[9] 2015 yılı itibari ile önce Spor Toto ile isim sponsorluğu için anlaşılmış, sonra da ligin federasyon nezdindeki ismi Basketbol Süper Ligi olarak değiştirilmiştir. Böylelikle ligin yeni ismi ise Spor Toto Basketbol Süper Ligi olmuştur.

Digiturk, 14 Ağustos 2008 tarihinde Türkiye Basketbol Federasyonu'nun açmış olduğu ve NTV Spor ile D-Smart'ın da katıldığı tüm maçların yayın hakları ihalesini 13.500.000$ bedelle kazanarak, 2008-09 sezonundan günümüze kadar tüm sezon maçlarını yayınlama hakkına sahip olan Digiturk, Türkiye Basketbol Ligi maç yayınlarını LigTV 2 ve LigTV 3 kanallarından sürdürmektedir.^[3][10][11] 24 Aralık 2014 tarihinde imzalanan anlaşma ile 2015-16 sezonundan itibaren geçerli olmak üzere 3 sezon boyunca Digiturk ve NTV Spor'dan yayınlanacaktır.^[12]

Statü

Abdi İpekçi Spor Salonu, Türkiye'nin İstanbul kentinde yer alan ve EuroBasket 2001 finaline ev sahipliği yapan spor salonu.^[13]

Fenerbahçe Ülker Basketbol takımı, Ülkerspor takımının ligden çekilip, Fenerbahçe ile birleşmesi ile birlikte üst üste iki yıl TBL şampiyonu oldu. 2008 yılında Euroleague'te çeyrek finale yükselme başarısı gösterdi.^[14] 2014-2015 sezonunda ise Euroleague Final Four'a kalarak Türk basketbol tarihinde bu başarıyı gösteren ikinci Türk takımı oldu. Ayrıca 2015-2016 sezonu Euroleague'de final oynarak Türk basketbol tarihinde bir ilki gerçekleştirmiştir.

Ligde 16 takım lig mücadelesi yaptıktan sonra lig şampiyonu play off mücadelesi sonrası belli olur.^[15]

Normal lig karşılaşmaları

Normal lig karşılamaları, 16 takım arasında, her takımın biri kendi sahasında diğeri rakip takımın sahasında olmak üzere deplasmanlı, iki devreli ve lig usulü oynanır.

Bu müsabakalar sonrası yapılan puan sıralamasına göre;

• İlk sekiz sırayı alan takımlar Play-off maçlarını oynamaya hak kazanırlar.
• 9. ile 14. sıra arasında yer alan takımlar sezonu tamamlamış olurlar.
• 15. ve 16. olarak son iki sırayı alan takımlar bir sezon sonra Türkiye Basketbol 1. Ligi'nde yer alırlar.^[15]

Çeyrek ve yarı final müsabakaları

Play-off'un tüm turlarında takımların ligde oynamış oldukları maç sonuçları aşağıdaki gibi dikkate alınır.

Çeyrek final müsabakaları kazanılmış 2 maç üzerinden oynanır ve bu turlarda ilk maç normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 2. maç rakip sahada ve 3. maçın gerekmesi halinde ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır. Yarı final müsabakaları kazanılmış 3 maç üzerinden oynanır ve bu turlarda ilk iki maç normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 3. ve 4. maçlar rakip sahada ve 5. maçın gerekmesi halinde ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır.

Final

Final müsabakaları kazanılmış 4 maç üzerinden oynanır. İlk iki maç, normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 3. ve 4. maçlar rakip sahada, gerekmesi halinde 5. maç ligi üst sırada bitiren 6. maç rakip sahada ve 7. maç yine ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır.

Final müsabakaları sonunda rakibi karşısında 4. galibiyetini alan takım sezonu Basketbol Süper Ligi Şampiyonu olarak tamamlar.

Medya

TBL yayıncılığını Spormax 2008-09 sezonu itibariyle TBL TV haklarını Digiturk platformu bünyesinde bulunan LİG TV3 kanalı elinde bulundurmaktadır. Normal sezon ve play-off maçlarının tamamı aynı kanal üzerinden izleyiciye ulaşmaktadır.

Ligin aynı zamanda tbl.org.tr adresinde yayın yapmakta olan resmi web sayfası bulunmaktadır. Site üzerinden maç sonuçları ve istatistikleri, takım bilgileri, puan durumu gibi bilgilere erişim sağlanmaktadır.

Organizasyon

All Star

Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından ilk kez 2004 yılında organize edildi. Organizasyon'da Türkiye Basketbol Ligi'nde oynayan Türk ve Yabancı oyuncular, taraftarlar tarafından internet üzerinden seçilerek Türk Karması ve Yabancı Karması olarak karşılıklı gösteri amaçlı basketbol maçı yaparlar. Ayrıca TBL oyuncuları arasında Üç sayı yarışması, Smaç yarışması ve Yetenek yarışması gerçekleştirilir. Organizasyon başladığı yıldan itibaren İstanbul'da bulunan Abdi İpekçi Spor Salonu'nda gerçekleştirildi.^[16][17]

2004, 2005 ve 2006 yıllarında Türkiye Basketbol Ligi All Star adı ile organize edilirken, 2006 yılında Beko Elektronik'in lige sponsor olması ile birlikte 2007-2014 yıllarında Beko All Star adı ile düzenlenmiştir.^[7][18] 2015 yılında tekrar Türkiye Basketbol Ligi All Star adı ile anılmıştır.

2016 yılında ise organizasyon, ligin yeni sponsoru ile birlikte anılarak Spor Toto All Star adını almıştır.

2016-17 Sezonu Takımları

	Takımlar	Kent	Salon
1	Akın Çorap Yeşilgiresun Belediyespor	Giresun	19 Eylül Spor Salonu
2	Anadolu Efes	İstanbul	Abdi İpekçi Arena
3	Banvit	Balıkesir	Kara Ali Acar Spor Salonu
4	BEST Balıkesir	Balıkesir	Balıkesir Yeni Spor Salonu
5	Beşiktaş Sompo Japan	İstanbul	BJK Akatlar Arena
6	Darüşşafaka Doğuş	İstanbul	Ayhan Şahenk Spor Salonu
7	Demir İnşaat Büyükçekmece	İstanbul	Gazanfer Bilge Spor Salonu
8	Fenerbahçe	İstanbul	Ülker Sports Arena
9	Galatasaray Odeabank	İstanbul	Abdi İpekçi Arena
10	Gaziantep Basketbol	Gaziantep	Karataş Şahinbey Spor Salonu
11	Halk Enerji TED Ankara Kolejliler	Ankara	Ankara Spor Salonu
12	İstanbul BŞB	İstanbul	Cebeci Spor Salonu
13	Muratbey Uşak Sportif	Uşak	Uşak Üniversitesi Spor Salonu
14	Pınar Karşıyaka	İzmir	Karşıyaka Arena
15	Tofaş	Bursa	Tofaş Spor Salonu
16	Trabzonspor Medical Park	Trabzon	Hayri Gür Spor Salonu

Lig şampiyonları

Sezonlara göre şampiyonluklar

Son 10 sezonun şampiyonları :

Yıl	Şampiyon	Normal Sezon	Çeyrek Final	Yarı Final	Final	Koç	Sayı Kralı
2005-06	Ülkerspor	25-5	Galatasaray (3-0)	Bandırma Banvit (3-1)	Efes Pilsen (4-0)	Murat Özyer	İbrahim Kutluay (16.6 ppg)
2006-07	Fenerbahçe	28-2	Darüşşafaka (3-1)	Galatasaray (3-0)	Efes Pilsen (4-0)	Aydın Örs	Willie Solomon (16.4 ppg)
2007-08	Fenerbahçe	21-9	Antalya Büyükşehir Belediyespor (3-0)	Efes Pilsen (3-0)	Türk Telekom (4-1)	Bogdan Tanjević	Preston Shumpert (17.1 ppg)
2008-09	Efes Pilsen	28-2	Darüşşafaka (3-0)	Galatasaray (3-0)	Fenerbahçe Ülker (4-2)	Ergin Ataman	Alex Gordon (20.87 ppg)
2009-10	Fenerbahçe	23-7	Bornova Belediye (3-0)	Banvit (3-0)	Efes Pilsen (4-2)	Bogdan Tanjević	Quincy Douby (23.6 ppg)
2010-11	Fenerbahçe	27-3	Antalya Büyükşehir Belediyesi (3-0)	Efes Pilsen (3-0)	Galatasaray (4-2)	Neven Spahija	Michael Wright (22.97 ppg)
2011-12	Beşiktaş	22-8	Fenerbahçe Ülker (2-0)	Galatasaray (3-1)	Anadolu Efes (4-2)	Ergin Ataman	Jonathan Gibson (19.90 ppg)
2012-13	Galatasaray	27-3	Tofaş (2-0)	Pınar Karşıyaka (3-0)	Banvit (4-1)	Ergin Ataman	Michael Wright (21.43 ppg)
2013-14	Fenerbahçe	24-6	Uşak Sportif (2-0)	Pınar Karşıyaka (3-0)	Galatasaray (4-3)^1	Željko Obradović	Darius Washington (23.50 ppg)
2014-15	Pınar Karşıyaka	19-11	Banvit (2-1)	Fenerbahçe (3-1)	Anadolu Efes (4-1)	Ufuk Sarıca	Troy DeVries (22.00 ppg)
2015-16	Fenerbahçe	24-6	Muratbey Uşak Sportif(2-0)	Galatasaray(3-1)	Anadolu Efes (4-2)	Željko Obradović	Adrien Moerman (18.01 ppg)

¹ Galatasaray Spor Kulübü yönetim kararıyla final serisinin son maçına çıkmamıştır.^[19][20]

Şampiyon takımlar

Kulüp	Şampiyonluk	İkincilik	Şampiyonluk kazanılan yıllar
Anadolu Efes	13	12	1979, 1983, 1984, 1992, 1993, 1994, 1996, 1997, 2002, 2003, 2004, 2005, 2009
Eczacıbaşı	8	1	1976, 1977, 1978, 1980, 1981, 1982, 1988, 1989
Fenerbahçe	7	8	1991, 2007, 2008, 2010, 2011, 2014, 2016
Galatasaray	5	4	1969, 1985, 1986, 1990, 2013
İTÜ	5	1	1968, 1970, 1971, 1972, 1973
Ülkerspor	4	5	1995, 1998, 2001, 2006
Beşiktaş	2	6	1975, 2012
Tofaş	2	2	1999, 2000
Pınar Karşıyaka	2	1	1987, 2015
Altınordu FK	1	0	1967
Muhafızgücü	1	0	1974

Lige katılımlar

Ayrıca bakınız: Basketbol Süper Ligi tüm zamanların puan durumu

Adana Demirspor (1973–1974, 1975–1976) Altay (1967–1972, 2000–2001 sezonunda Egepen Altay olarak mücadele etti.) Altınordu (1966–1973) Anadolu Hisarı (1984–1985) Ankaragücü (1970–1975) Antalya BŞB (2007-2013) Antbirlik (1981–1982' de Antbirlik Antalyaspor olarak mücadele etti daha sonra 1994–1996, 2000–2001 sezonlarında ise Antbirlik olarak mücadele etti.) Bakırköyspor (1993–1994) Bandırma Kırmızı (2011–2012) Beslen Makarna (1986–1992, 1991–92 sezonu bitiminde ligden çekildi.) Bornova Belediyespor (2009-2011 Büyük Kolej (2000–2006) Büyük Salat (1988-1988, 7 maç sonra çekildi) Çukurova Sanayi (1981–1992) Darüşşafaka (1992–2010) DSİ Spor (1966–1982, 1966–1975 yıllarında Suspor olarak mücadele etti.) Eczacıbaşı (1974–1990, 1991–1992, 1992 yılında ikinci lige düştükten sonra Eczacıbaşı Holding şubeyi kapatma kararı aldı.) Erdemirspor (2004-2006, 2008-2013, 2012-13 sezonunun bitiminden sonra Ereğli Demir Çelik Fabrikası yönetim kurulu kararıyla basketbol şubesi kapatıldı) Göztepe (1968–1969, 2002–2003) Güney Sanayi (1980–1984) Hacettepe Üniversitesi (2011-13) Hilalspor (1984–1986, 1987–1988) Jandarmagücü (1967–1969) İTÜ (1966–1994, 1996–1998, 1999–2000, 2001–2006, 1996–97 sezonunda Raks İTÜ ve 2003–2004 sezonunda Aras İTÜ olarak mücadele etti.) Kadıköyspor (1966–1969, 1972–1975) (Anadolu Grubu 1976 yılında kulübün basket şubesini satın alıp adını Efes Pilsen olarak değiştirdi.) Karagücü (1968–1970) Konyaspor (1992–1993, 1996–2001, Kombassan Konyaspor adıyla 1996 ile 2001 yılları arasında mücadele vermiştir.) Kuşadasıspor (1998–1999) Kurtuluş (1966–1968) Meysuspor (1992–1993, 1994–1998) Modaspor (1968–1971)

Muhafızgücü (1966–1976, 1977–1978, 1980–1983; 1982–1983 sezonunda Silahlı Kuvvetler Gücü olarak mücadele vermiştir.) Muratpaşa Bld. (1993–1996, 1997–1999, 1993-1996 arasında Antalyaspor adıyla mücadele etti, 2001'de Antalya Büyükşehir Belediyespor'a katıldı.) Mülkiye (1980–1981) Nasaşspor (1986–1987, 1989–1993) (İzmit merkezli Nasaşspor, 1993'te Ülker adını alarak İstanbul'a taşındı. 2006'da Alpellaspor adını aldı. 2008'de Trabzonspor'un Basketbol şubesi oldu.) Netaş (1995–1997) ODTÜ (1975–1977, 1980–1983) Ortaköy (1992–1998, 1993-94 arasında Mis Süt Ortaköy, 1994-97 arasında Mavi Jeans Ortaköy ve 1997-1998 arasında Emlakbank Ortaköy adlarıyla mücadele etti. Mali sıkıntılar ve sponspor bulamama nedeniyle ligden çekildi) Paşabahçe (1987–1992, 1992'de İş Bankası tarafından kapatıldı.) Samsunspor (1973–1974, ligin ilk yarısının bitiminde ligden çekildi.) Selçuk Üniversitesi (2006-2009, 2013-, 2006-2009 arası Mutlu Akü Selçuk Üniversitesi, Erdemirspor'un çekilmesiyle 2. lig 3. olarak döndüğü 1. ligde 2013'ten itibarn Torku Selçuk Üniversitesi adıyla oynadı) Şekerspor (1966–1968, 1971–1983, 1986–1987) Taçspor (1978–1982, 1994–1995) Tarsus İdman Yurdu Erkutspor (1985–1986, hiçbir maç yapmadan ligden çekildi.) TED Ankara Kolejliler Spor Kulübü (1966-1977,1979-1981,1982-1983,1984-1985 Kolej, 1990-1993 Kolejliler, 1993-1994 Tiffany Tomato Kolejliler, 1994-1995 Kolejliler, 1996-1997 TED Kolejliler, 1998-2001 Mydonose Kolejliler, 2001-2003 TED Kolejliler, 2006-2009 CASA TED Kolejliler, 2013- Aykon TED Kolejliler) Tekelspor (2002–2007) Tofaş (1976–1989, 1990–2000, 2003–2004, 2006–2007, 2009-, 1976-2000 yılları arasında Tofaş SAS olarak mücadele etti.) Trabzonspor (2010–2012, 2013-) TTNet Beykozspor (1988–1990, 2005–2008, 1988-1990 arasında Sümerbank Beykozspor ve 2005-07 arasında Beykozspor olarak oynadı.) Uşak Sportif (2013-) Yenişehir (1976–1983, 1985–1986; 1977-1979 arasında Yenişehir Meysu, 1979-1983 arasında İstanbul Bankası Yenişehir ve 1985-86 arasında Hortaş Yenişehir adlarıyla mücadele etti.) Tuborg Pilsener (1995–2001, 2003–2006, 1995–1999 arasında Tuborg ve 1999-2001 arasında Troy Pilsener adlarıyla mücadele etti, 2001'de ve 2006'da ligden çekildi.) Yeşilgiresun Belediyespor (2015-) Yıldırımspor (1992–1994, 1994'te ligden çekildi.) Ziraat Fakültesi (1977–1982, 1983–1984)

Kaynaklar

1. Turkey Basketball Federation (İngilizce), FIBA Europe Resmi Web Site
2. Türkiye'de Basketbol, Netbul.com
3. Potanın Kralları SporMax'te!, Lig TV
4. Beko Basketbol Ligi 2008 - 2009 Sezonu başlıyor!, Türkiye Basketbol Ligleri
5. Rakamlarla TBL tarihi, Sporx.com
6. Basketbol Tarihi, Basketbol Tarihçesi, NBA Türkiye
7. Türkiye Basketbol Ligi'nin Yeni Adı "Beko Basketbol Ligi" Oldu, Haberler.com
8. "Beko, basketbolun sponsorluğundan çekilme kararı aldı iddiası". Hürriyet. 12 Temmuz 2014. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141018211320/http://www.hurriyet.com.tr/spor/basketbol/26794677.asp. Erişim tarihi: 13 Ekim 2014. 
9. "Kahve Diyarı, Türkiye Basketbol Ligi'nin Resmi Sponsoru Oldu". Türkiye Basketbol Federasyonu. 22 Aralık 2014. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150530035320/http://tbf.org.tr/detay/2014/12/22/kahve-diyari-turkiye-basketbol-liginin-ana-sponsoru-oldu. Erişim tarihi: 22 Aralık 2014. 
10. Digiturk'ten smaç! Maraton
11. Basketbol ligi Digiturk'te, Guncel.net
12. "TBL 3 sezon Digiturk ve NTV Spor’da!". NTVSpor.net. 24 Aralık 2014. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150114025624/http://www.ntvspor.net:80/haber/basketbol/119865/tbl-3-sezon-digiturk-ve-ntv-spor-da. Erişim tarihi: 27 Aralık 2014. 
13. Abdi İpekçi'nin çevre düzenlemelerine hız veriliyor, EuroBasket 2001
14. Fenerbahçe çeyrek finalde: 75-59, Ntvspor.net
15. Türkiye Basketbol Ligi Statüsü, fenerbahçeulkerspor.org
16. Beko All-Star için geri sayım başladı, NTVMSNBC.com
17. Beko All Star 2007 kadrosu açıklandı, Sabah Gazetesi
18. BEKO ALL-STAR’da, Spor ve Eğlencenin Bir araya Geldiği Büyük Bir Şölen Yaşandı., Beko Elektronik
19. "Galatasaray kesin olarak maça çıkmıyor!". ajansspor.com. 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141228235106/http://www.ajansspor.com/basketbol/tbl/h/20140619/galatasaray_kesin_olarak_maca_cikmiyor.html. Erişim tarihi: 19 Haziran 2014. 
20. "Galatasaray maça çıkmayacak!". ntvspot.net. 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141228235029/http://www.ntvspor.net/haber/basketbol/109088/galatasaray-maca-cikmayacak. Erişim tarihi: 19 Haziran 2014. 

Dış bağlantılar

• Türkiye Basketbol Ligleri resmî web sitesi
• Türkiye Basketbol Federasyonu resmî web sitesi
• BasketbolSeverler.Com
• TBLStat.net
• Lig İstatistikleri
• Lig TV