Türkiye'deki telefon numaraları
Türkiye'deki telefon numaraları sayfası, Türkiye'deki telefon numaralandırma sistemi ve belirli hizmetlere tahsis edilmiş numara ve kodlarla ilgili bilgi verir. Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde telekomünikasyonu Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) düzenler.
Numaraların Biçimi
Türkiye'de standart telefon numaraları, 1988 yılına kadar, 10 basamaklı sayılardı. 1988'de PTT tarafından 12 basamağa çıkarılmış ve yeniden düzenlenmiştir. 12 basamaktan ilk ikisi (90), Türkiye'nin uluslararası alan kodudur. Daha sonraki üç rakam, alan kodudur. "Türkiye Ulusal Numaralandırma Plânı"na[1] göre bu alan kodu; numara bir sabit hatta aitse, hangi ilde bulunduğunu, aksi halde ne tür bir numara olduğunu belirtir. Örneğin, GSM operatörleri için bu üç hane, 5xx biçimindedir. Kullanıcıya özel son bölüm ise, 7 haneden oluşmaktadır.
Bu standardı bozan iki grup numara vardır: Birisi, acil durumlar ve kamu hizmetleri için atanmış olan, 1 ile başlayan üç haneli numaralardır.[2] Tüm cihazlardan, herhangi bir ülke ya da alan kodu kullanılmadan aranırlar. Bu numaralardan en önemlisi, Türkiye'nin ulusal acil durum numarası 112'dir. 112; 911 ile birlikte, cep telefonları tuş kilidindeyken aranabilen iki numaradan birisidir. Bu numaralardan bir diğeri olan ve bilinmeyen numaraları sorgulamak amacıyla kullanılan 118 ise, Türk Telekom özelleştirildikten sonra devredışı bırakılmış ve yerine, her bir telekomünikasyon şirketinin kendine özel, beş haneli ve 118xx biçimindeki bilinmeyen numaralar servisleri hizmete sokulmuştur.[3]
Diğer grup ise özel kurumların müşteri hizmetlerine atanmış olan ve 444'le başlayan, yedi rakamlı özel servis numaralardır.
Kuzey Kıbrıs'ın durumu
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletler tarafından tanınmadığı için, resmî bir uluslararası alan kodu yoktur. Bu nedenle, sabit ve mobil telekomünikasyon hizmetlerini Türkiye üzerinden gerçekleştirebilmektedir. Bunun sonucunda sabit hatlar bakımından Kuzey Kıbrıs, Türkiye'nin bir ili gibidir. Örneğin KKTC'den İsviçre'yi aramak isteyen birinin çağrısı doğrudan İsviçre'ye değil, Türkiye'deki ağ geçidine ("gateway") gider ve buradan aranan ülkeye ulaşır.
Kuzey Kıbrıs'taki mobil operatör kullanıcılarının da, aynı şekilde, Türkiye'deki kullanıcılardan teknik olarak bir farkı yoktur, ancak numara havuzları daha küçüktür ve başka siyasî sorunlar vardır. Örneğin Güney Kıbrıs'ın iki mobil operatöründen biri olan CyTA Mobil, Vodafone ile ortaklığı bulunmasına rağmen, yine bir Vodafone iştiraki olan KKTC Telsim'i tanımamaktadır.
Arama Şekli
Uluslararası aramalar için arama çıkış kodu (+) veya (00)'dır. Örneğin, yurtdışından Ankara'daki bir sabit hattı arayacak kişinin +90312xxxxxxx biçiminde bir numarayı, veya (+) yerine (00) kullanarak, 0090312xxxxxxx biçiminde bir numarayı araması gerekir.
Ülke içi şebekeler arası arama çıkış kodu (0)'dır. Türkiye'de her il için belirlenmiş 3 haneli "il telefon alan kodları" bulunur. Sabit bir hat ile farklı ildeki bir sabit hattı aramak isteyen kişi, arama yapmak için önce 0 (sıfır)'a basar, ardından arama yapacağı ilin 3 haneli kodunu tuşlar ve son olarak arayacağı 7 haneli numarayı girer.
İstisna olan iki grubun aranması ise, hiçbir alan kodu kullanımını gerektirmediğinden gayet basittir. Doğrudan 1xx ya da 444xxxx biçiminde aranırlar.
Alan Kodları
Alan kodları BTK'nin "Türkiye Ulusal Numaralandırma Plânı"[1] na göre belirlenmektedir. Buna göre, sabit telefon numaraları Batı Anadolu illeri için (2xx), Orta Anadolu illeri için (3xx) ve Doğu Anadolu illeri için ise (4xx) alan kodlarına sahiptir. Mobil iletişim işletmecilerinden Turkcell'in kodları (53x), Türk Telekom'un (50x) ve (55x), Vodafone'unki ise (54x)'tir. Bu iki grup için, alan kodlarının tam bir listesi aşağıda sıralanmıştır. Bunların dışındaki alan kodları ise şunlardır:
| Alan Kodu | İşlevi |
| 392 | Kuzey Kıbrıs sabit hatları |
| 510 | Sanal Mobil Şebeke Hizmeti (SMŞH) veren kurumlara ait numaralar |
| 512 | Türk Telekom'un çağrı hizmeti numaraları |
| 522 | Araç telefonları (01.01.2008 itibariyle Türkiye'de araç telefonu hizmeti kaldırılmıştır) |
| 562 | Türk Telekom'un yer ve uydu istasyonlarına ait hatlar |
| 564 | Türk Silâhlı Kuvvetleri'nin yer ve uydu istasyonlarına ait hatlar |
| 592 | Uydu telefonları (Globalstar) |
| 594 | TCDD'ye ayrılmış GSM-R numaraları[4] |
| 800 | Ücretsiz aranır numaralar |
| 811 | Sabit Telefon Hizmeti iki kademeli arama yöntemi erişim numaraları |
| 822 | İnternet servis sağlayıcılarına ait çevirmeli ("dial-up") numaralar |
| 850 | Coğrafi olmayan sabit hat numaraları |
| 888 | Katma değerli özel ve cinsel içerikli olmayan diğer hizmet numaraları |
| 898 | Katma değerli özel içerikli hizmet numaraları |
| 900 | Katma değerli cinsel içerikli hizmet numaraları |
Bu numaralara en son eklenen alan kodu, (850)'dir. 2009 yılında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından yapılan düzenleme[5] ile, il ya da benzeri bir coğrafi bölge anlamı ifade etmeyen ve göçebe (nomadik) olarak adlandırılan bu alan kodu, tüm Türkiye'de kullanılabilmekte ve il değiştirme ya da benzeri durumlarda telefon numarasının değişmesi gerekmemektedir. Türk Telekom (Wirofon hizmetiyle), Turkcell Superonline, TurkNet, ve Vodafone Kurumsal (daha önce "Biri") gibi operatörler, coğrafi numaraların yanı sıra, bu alan kodunda olan telefon numaralar talep eden müşterilerine vermektedirler.
Taşınabilir Numaralar için İşletmeci Kodları
Türkiye ve KKTC'de GSM hizmetinden faydalanmak isteyen kişiler, seçtiklerin işletmecinin sahibi oldukları işletmeci kodları ile başlayan bir cep telefonu numarasına sahip olurlar.
1 Şubat 2007 tarih ve 26421 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren "Numara Taşınabilirliği Yönetmeliği" sonucunda, Türkiye ve KKTC'de mobil numara taşınabilirliği, 9 Kasım 2008 tarihinde serbestleştirildi. Dolayısıyla bu tarihten beri, operatör alan kodları, bir cep telefonu kullanıcısının işletmecisini tam bir kesinlikle belirtememektedir.
| Mobil Operatör | Alan Kodu |
| Türk Telekom | 501, 505, 506, 507, 551 (BİMCell sanal operatörü), 552, 553, 554, 555, 559 |
| Turkcell | 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 538, 539, 561 |
| Vodafone | 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 547, 548, 549 |
| KKTC Telsim | 54285, 54286, 54287, 54288 |
| Kuzey Kıbrıs Turkcell | 53383, 53384, 53385, 53386, 53387 |
İller için Coğrafî Alan Kodları
Aşağıda tüm sabit telekom operatörlerine ait şehir kodları yer almaktadır.[6] Bu alan kodları Türk Telekom'un yanı sıra, değişiklik olmaksızın, Vodafone Kurumsal ve Turkcell Superonline gibi diğer sabit telekom operatörleri tarafından da kullanıcılarına tahsis edilebilmektedir.
| İl | Alan Kodu | İl | Alan Kodu | İl | Alan Kodu |
|---|---|---|---|---|---|
| Adana | 322 | Elâzığ | 424 | Manisa | 236 |
| 323 | 425 | 237 | |||
| Adıyaman | 416 | Erzincan | 446 | Mardin | 482 |
| 417 | 447 | 483 | |||
| Afyon | 272 | Erzurum | 442 | Mersin | 324 |
| 273 | 443 | 325 | |||
| Ağrı | 472 | Eskişehir | 222 | Muğla | 252 |
| 473 | 223 | 253 | |||
| Aksaray | 382 | Gaziantep | 342 | Muş | 436 |
| 383 | 343 | 437 | |||
| Amasya | 358 | Giresun | 454 | Nevşehir | 384 |
| 359 | 455 | 385 | |||
| Ankara | 312 | Gümüşhane | 456 | Niğde | 388 |
| 313 | 457 | 389 | |||
| Antalya | 242 | Hakkâri | 438 | Ordu | 452 |
| 243 | 439 | 453 | |||
| Ardahan | 478 | Hatay | 326 | Osmaniye | 328 |
| 479 | 327 | 329 | |||
| Artvin | 466 | Iğdır | 476 | Rize | 464 |
| 467 | 477 | 465 | |||
| Aydın | 256 | Isparta | 246 | Sakarya | 264 |
| 257 | 247 | 265 | |||
| Balıkesir | 266 | İstanbul (Anadolu) | 216 | Samsun | 362 |
| 267 | 217 | 363 | |||
| Bartın | 378 | İstanbul (Avrupa) | 212 | Siirt | 484 |
| 379 | 213 | 485 | |||
| Batman | 488 | İzmir | 232 | Sinop | 368 |
| 489 | 233 | 369 | |||
| Bayburt | 458 | Kahramanmaraş | 344 | Sivas | 346 |
| 459 | 345 | 347 | |||
| Bilecik | 228 | Karabük | 370 | Şanlıurfa | 414 |
| 229 | 371 | 415 | |||
| Bingöl | 426 | Karaman | 338 | Şırnak | 486 |
| 427 | 339 | 487 | |||
| Bitlis | 434 | Kars | 474 | Tekirdağ | 282 |
| 435 | 475 | 283 | |||
| Bolu | 374 | Kastamonu | 366 | Tokat | 356 |
| 375 | 367 | 357 | |||
| Burdur | 248 | Kayseri | 352 | Trabzon | 462 |
| 249 | 353 | 463 | |||
| Bursa | 224 | Kırıkkale | 318 | Tunceli | 428 |
| 225 | 319 | 429 | |||
| Çanakkale | 286 | Kırklareli | 288 | Uşak | 276 |
| 287 | 289 | 277 | |||
| Çankırı | 376 | Kırşehir | 386 | Van | 432 |
| 377 | 387 | 433 | |||
| Çorum | 364 | Kilis | 348 | Yalova | 226 |
| 365 | 349 | 227 | |||
| Denizli | 258 | Kocaeli | 262 | Yozgat | 354 |
| 259 | 263 | 355 | |||
| Diyarbakır | 412 | Konya | 332 | Zonguldak | 372 |
| 413 | 333 | 373 | |||
| Düzce | 380 | Kütahya | 274 | ||
| 381 | 275 | ||||
| Edirne | 284 | Malatya | 422 | ||
| 285 | 423 | ||||
| Coğrafi | 850 |
Kaynakça
- 1 2 , Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun internet sitesinde "Türkiye Ulusal Numaralandırma Plânı"
- ↑ Üç haneli numaraların tam bir listesi.
- ↑ Rehberlik hizmeti sağlayan kurumların numaraları, btk.gov.tr
- ↑ Ayrıntılı bilgi için İngilizce Wikipedia'daki GSM-R maddesine bakınız.
- ↑ Konumdan bağımsız numaralar
- ↑ TürkNet Sabit Telefon Hizmeti (STH) operatörünün internet sitesi: http://1095.turk.net/sehirlerarasi_telefon_kodlari.asp (2010).