Takazlı, Beşikdüzü
| Takazlı | |
| — Mahalle — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Trabzon |
| İlçe | Beşikdüzü |
| Coğrafi bölge | Karadeniz |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 504 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0462 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 61800 |
| İnternet sitesi: | |
Takazlı, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
1495 te Kanuni Sultan Süleymanın Trabzonda doğması ile o zamanki adı ile Büyük liman; Sultan Yavuz sultan selim tarafından halka bağış edilmiş ve Osmanlıca büyük bağış anlamına gelen Vakfıkebir ismini almıştır bu bölgeyi Türkleştirmek ve Rumları asimizle etmek amacıyla Vakfıkebir'in o zamanki ismiyle Şarlı(Beşikdüzü)Bölümüne Türk boyu olan ve gezgin yaşayan Cepni halkını yerleştirmiştir.Sayıları çok olmasa da Cumhuriyet döneminde yapılan bazı çalışmalarda da konumuzla ilgili bilgilere rastlanılmıştır. Bunların birincisi araştırma alanımızdaki köy sayısıyla ilgilidir.Vakfıkebir’de(Trabzon) yirmi dokuz köy Çepni vardır.Çepnilerin işgal ettiği mıntıka Akhisar Dersinden başlar ve garba doğru uzanır.İkincisi 1978-1979 yılarında Brent Brendemoen’in Trabzon ağızları üzerine yaptığı çalışmadan elde edilmiştir.Brendemeon, bizim de araştırma yaptığımız bu sahaya gitmiş ve Sayfançatak mahallesinden Tepegöz hikâyesini bir varyantını derlemiştir. Brendemeon’un”Batı Anadolu’da yaşayan az sayıda ve dağılmış vaziyette bulunan Çepnilerin ağız özellikleri ve folklor yönünden diğer yöre halkı ile kaynaşmış görünmekte iken Doğu Karadeniz bölgesinde özellikle Trabzon’un Vakfıkebir ilçesinin Şalpazarı yöresinde oturan Çepnilerin hem ağız hem folklor itibarı ile komşularından dikkat çekici büyük farklılıklar korumaktadırlar şeklindeki tespitine katılmak mümkün değildir.Ama aynı yazarın Dil verilerimizin Çepnilerin Trabzon yöresinin Türkleştirilmesinde önemli bir rol oynadıkları yolundaki iddiayı destekleyeceğini söylemek doğru olmaz.Çepni ağzı ile diğer Trabzon ağızları arasında farklılıkların benzerliklerden çok olması tam aksine bu iddiayı çürütür şeklindeki kanaatine katılmak ise mümkün değildir.Aslında ağızların farklılığı konusundaki tespit doğrudur.Yörenin diğer yörelerle gösterdiği ağız fakları hemen herkesin anlayabileceği kadar belirgindir.Ama bu veri tek başına Çepnilerin bu bölgedeki Türkleştirme hareketinde önemli rol oynadıkları şeklinde görüşü çürütmez.
Bölgede yerleştikten sonra cepniler Beşikdüzünün yükseklerine cıkarak obalarını kurmuşlardır.Bu bölgede rivayete göre Cepni Alinin cobanı olan ve hayvanlarını hep aynı bölgede otlatan ve takaz Coban adıyla tanınan topal bir cobanın yeri anlamına gelen TAKAZLI ismini almıştır.Zamanla takazlı bölgesine sığmayan Cepniler daha yükseklere doğru cıkarak şalpazarını kendi yurdu bellemiştir.
İkinci husus ise Osmalıların bu bölgeyi fetihlerinden sonra Anadolu’nun çeşitli yerlerinden Trabzon havalisine değişik Türk gönderilmiş ve iskan edilmiş olmalarıdır.Aynı veya birbirine yakın yerlere yerleştirilen bu boyların zamanla birbirleriyle kaynaştıklarını düşünmek mümkündür.Ama onların çok önce bu bölgeye gelip yerleşmiş kendilerine has bir yaşama şekli olan Çepnilerin hem bu özellikleri hem de coğrafi ve idari yapı sebebiyle yani gelenekle pek fazla bir alışverişleri olduğu söylenemez. Ayrıca buraya gelenlerin de değişik Türk boylarından oldukları unutulmamalıdır.Çepni ağzının bütün bölgeye hakim olması ancak Çepnilerin diğer Türk boylarından çok üstün olmaları ve onlarla birlikte yaşamalarıyla mümkün olabilirdi.Halbuki kaynaklardan elde ettiğimiz bilgiler ve bizim tespitlerimiz Çepnilerin cesur savaşçı ve geleneklerine sıkı sıkıya bağlı bir topluluk olduğunu gösteriyor.Bunlara son derece engebeli olan corafi yapının ve çalışma şartlarının bu tür ilişkileri engelleyici özelliklerini de eklersek Çepnilerin neden diğer boyları etkileyemediğini anlayabiliriz.Dikkat edilmesi gereken bir başka husus da etkileşmenin iki yanlı olacağıdır.Eğer bugün-hiç değilse bazı bölgelerde-bozulmamış ya da az bozulmuş bir Çepni kültürü bulabiliyorsak bunu yukarıda sayılan şartlara borçluyuz.Nitekim Çepnilerin daha sonra yerleştikleri Trabzon’un doğu tarafında Araklı Sürmene Of Rize gibi yerlerde homojen bir Çepni nüfusuna ve saf bir Çepni kültürüne rastlamamız mümkün değildir. Bu bölgelerde Çepniler diğer Türk boylarıyla kaynaşmışlardır. Belki bu iddiayı şu şekilde düzeltmek daha doğru olacaktır.Doğu Karadeniz bölgesinin Türkleşmesinde Çepniler çok önemli rol oynamışlardır.Ama kendileri gibi Türk olan diğer boyları Çepnileştirmişlerdir.Aksini düşünmek Türk Türkleştirmek demek olur ki bu da geçerli bir görüş olamaz. Sonuç olarak bütün bu bilgilerden Çepni boyunun Anadolu’ya gelen ilk Türk boyu olduğu Çepnilerin Anadolu’nun Türkleşmesine çok büyük katkılarda bulundukları hatta Safevi Devleti’nin kuruluşunda önemli rol oynadıkları anlaılmaktadır. Batı Anadolu’da İzmir İzmit Adapazarı ve Balıkesir gitmelerine rağmen en yoğun olarak yerleştikleri yaklaşık 700 yıldan beri varlıklarını devam ettirdikleri ve kültür mirasını en iyi muhafaza ettikleri bölge Doğu Karadeniz bölgesi bu bölgede de Asar/Ağasar/Akhisar yöresi olmuştur.Bugün Doğu Karadeniz bölgesine coğrafi olmayan ikinci bir isim verilmesi gerekseydi eskiden “Çepni Vilayeti” denilen bölgenin sınırlarını Ordu’dan Batum’a kadar genişletip bu bölgeye “Çepni Yurdu” veya “Çepni Bölgesi” demek doğru olurdu. Doğu Karadeniz bölgesiyle ilgili resmi kayıtlar 16.yüzyıldan itibaren tutulmaya başlanmıştır.Bu kayıtların büyük bir kısmı henüz incelenmediği için konumuz olan Çepniler hakkında da çok detaylı ve yeterli tarihi bilgiye sahip olmak mümkün olamamıştır.Ancak mühimmeler hatt-ı humayunlar kadı sicilleri tahrir defteri ve diğer arşiv vesikaları incelendikçe Çepnilerle ilgili daha doyurucu bilgilere sahip olacağımız muhakkaktır.
Kültür
Mahallede çoğu Karadeniz yerleşim alanlarında olduğu gibi kara lahana sıklıkla tüketilmektedir. Kara lahananın çorbası, sarması, yığması, döşemesi yapılıp yenmektedir. Mahallenin toprakları çay, fındık, mısır, lahana, patates, fasülye ve kivi üretimine uygun olduğu için bu ürünler de sıklıkla kullanılmaktadır. Köy sakinlerinden ineği olanlar kendi yağ ve peynirlerini kendileri üretirler. Meyve ağaçları sayesinde ise dut pekmezi, üzüm pekmezi gibi ürünler de üretilmektedir.
Mahallenin gelenek ve görenekleri hakkında bilgi yoktur.
Coğrafya
Trabzon iline 49 km, Beşikdüzü ilçesine 4 km uzaklıktadır.
İklim
Mahallenin iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 504 |
| 1997 | - |
Ekonomi
Mahallenin ekonomisi tarım çay ve fındık başta ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Mahallede, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Mahallenin içme suyu şebekesi yoktur ancak kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahalleye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup mahallede elektrik ve sabit telefon vardır.
Dış bağlantılar
| ||||||