Uranüs
Uranüs
| |
Gezegenin bulunuşu | William Herschel 1781 |
---|---|
Yörünge Özellikleri | |
Yarı büyük eksen | 2.872.460.000 km. 19,2 AB |
Günberi | 2.741.300.000 km. 18,3 AB |
Günöte | 3.003.620.000 km. 20,1 AB |
Yörünge dışmerkezliği | 0,046 |
Yörünge eğikliği | 0,77o |
Dolanma süresi | 30.685,4 gün 84 yıl |
Kavuşum süresi | 369,66 gün |
Yörünge hızı ortalama |
6,81 km/saniye |
Uydu sayısı | 27 |
Gözlem Özellikleri | |
Yer'e en yakın konumda | |
Yer'e Uzaklık | 2.581.900.000 km. 17,3 AB |
Görünür çap | 4,1 ark saniye |
Görünür parlaklık | 5,3 |
Yer'e en uzak konumda | |
Yer'e Uzaklık | 3.157.300.000 km. 21,1 AB |
Görünür çap | 3,3 ark saniye |
Görünür parlaklık | 6,0 |
Fiziksel Özellikler | |
Ekvator çapı (1 bar düzeyinde) |
51.118 km. (4,01 x Yer) |
Kutupsal çap (1 bar düzeyinde) |
49.946 km. |
Basıklık | 0,023 |
Hacim | 63 x Yer |
Kütle | 14,5 x Yer |
Yoğunluk | 1,27 g/cm3 |
Eksen eğikliği | 97,77o |
Dönme süresi | - 17 sa. 14 dk. 24 s. |
Ekvatorda yerçekimi (1 bar düzeyinde) |
8,87 m/s2 (0,9 x Yer) |
Ekvatorda kurtulma hızı (1 bar düzeyinde) |
21,3 km/saniye (1,9 x Yer) |
Beyazlık (albedo) |
0,51 |
Etkin sıcaklık | 58 K |
Uranüs Güneş Sisteminin Güneş'ten yakınlık sırasına göre 7. gezegenidir. Çap açısından Jüpiter ve Satürn'den sonra üçüncü, kütle açısından bu iki gezegen ve Neptün'ün ardından dördüncü sırada gelir. Adını Yunan mitolojisi'ndeki gökyüzü tanrısı Uranos'tan (Yunanca'da Οὐρανός, Latinceleştirilmiş şekli ile Uranus) alır. 1781 yılında William Herschel tarafından bulunmuştur. Buz devleri sınıfına girmektedir.
Yörünge
Uranüs, Güneş çevresinde bir devrini 84 yılda tamamlar. Hafifçe eliptik olan yörüngesi boyunca, Güneş'e uzaklığı 18-20 Astronomi birimi (Yaklaşık olarak 2.842.400.000 km'dir.)(ortalama 211-421)arasında değişir.
Fiziksel özellikler
Uranüs’ün kütlesi Dünya’nınkinin 15 katı, hacmi ise 63 katıdır. Uranüs’ün çevresinde ince, keskin hatlı ve koyu renkli 10 halkanın olduğu tespit edilmiştir. Halkaların tümü, yaklaşık 1 m çapında koyu renkli kaya benzeri parçalardan oluşmaktadır. Bunların yapısı henüz belirlenememiştir. Uranüs, kutbu güneşe bakacak şekilde tekerlek gibi döner. Böylece etrafındaki halkalar da dik olarak onunla birlikte döner.
Uranüs’te, Dünya’nın ve Satürn’ün çevresindekilerle karşılaştırılabilecek ölçüde manyetik alan vardır. Manyetik alanın ekseni, gezegenin dönme eksenine göre 55o eğiktir ve bu diğer gezegenlere oranla oldukça yüksek bir değerdir. Bu eğiklik manyetik alanın, güneş rüzgarı karşında tirbuşan benzeri uzun bir kuyruk yapmasına neden olur. Gezegenin dönme periyodu yaklaşık olarak 17.5 saattir ve dönme ekseni olağan dışıdır. Uranüs’ün eriyik halde bulunan ağır bir çekirdeği vardır. Çekirdeğin çevresinde ise su, metan ve amonyaktan oluşan birkaç bin oC sıcaklığında ve binlerce km kalınlığında bir manto yer alır. Bu aşırı sıcak mantonun, üzerindeki atmosferin ağırlığından kaynaklanan devasa basıncın etkisiyle kaynayamadığı ve buranın elektriksel olarak iletken olduğu, gezegenin manyetik alanını sınırladığı düşünülmektedir.
Atmosfer
- Etkin sıcaklık 58 K
- 1 bar basınçtaki sıcaklık 76 K
- 1 bar basınçtaki yoğunluk 0.42 kg/m3
- Rüzgâr hızı 0 ile 200 m/s arası
- Skala yüksekliği 27.7 km
- Ortalama moleküler ağırlık 2.64 g/mol
- Bileşim: Hidrojen (H2) % 83, Helyum (He) %15, Metan (CH4) %2, Aerosoller: Amonyum buzu; su buzu; amonyum hidrosülfit; Metan buzu
Uydular
Uranüs’ün 27 uydusu bilinmektedir. Jüpiter ve Satürn’den sonra en fazla uyduya sahip olan gezegendir. Beş büyük uydusunun (Miranda, Umbriel, Ariel, Oberon ve Titania) çapları 470–1580 km arasında değişir.
Küçük uydular: Cordelia, Ophelia, Bianca, Cressida, Desdemona, Juliet, Portia, Rosalind, Belinda, Puck, Caliban, Stephano, Trinculo, Sycorax, Prospero, Setebos, S/1986 U10, S/2001 U2, S/2001 U3, S/2003 U1, S/2003 U2, S/2003 U3
|