Koordinatlar: 41°50′N, 20°53′E
<tr class_"mergedrow">
Vrapçişte (Makedonca: Врапчиште, Arnavutça: Vrapçishti) Makedonya'nın batısında bulunan bir köy ve belediye merkezi.
Coğrafya
Makedonya'nın büyük şehirlerinden Gostivar'ın 4 kilometre kuzeyinde yer almaktadır. Belediye, Makedonya'nın idari dağılımında Polog Bölgesi'nde yer alır.
Vrapçişte Kasabası, Makedonya’nın batısında Polog Ovası’nın güneybatı tarafında Şardağı eteğinde yer almaktadır. Kasabada tarımsal üretim yapılan araziler ise Polog Ovası’nın devamıdır. Denizden yükseltisi 580 m. olan Vrapçişte Kasabası varlığını Şar Dağları’ndan doğan kaynak suları ile Polog Ovası’nın verimli, düzlük arazisine borçludur. Bu eski yerleşim biriminde Türklerin yaşadıkları alan güneyden Gostivar ve Debreşe yerleşim birimlerinden gelen yolun Kasabaya ulaştığı noktadan başlamaktadır. Kuzeyde Vrapçişte Deresi doğuda ise Eski Pazaryolu’na kadar olan sahaya yerleşim birimi yayılmıştır.
Vrapçişte Deresi ve Vardar Nehri boylarında alüvyal topraklar vardır. Horizonları olmayan bu topraklar oldukça verimlidir.
Şardağı eteklerinde kolüvyal topraklar görülmektedir. Kasabanın hemen batısında yükselen Şar Dağları etekleri boyunca organik madde bakımından zengin olan bu topraklarda eskiden bağcılık yapılmaktaydı. Yine bu sahalarda bulunan yeraltı suları ‘‘bunar’’adı verilen kuyularla yukarı çıkarılmaktaydı.
Kasabanın batısındaki Şardağı kayın bölgesi altında kahverengi orman toprakları ile podsollere rastlanmaktadır. Kahverengi orman toprakları orman örtüsü altında geliştiği için organik madde bakımından zengindir. Eğimli dağlık alanlarda oluşan bu toprağın her zaman B horizonu yani alt toprak katmanı bulunamamaktadır, dolayısıyla toprak A, C horizonludur.
Şar Dağları’nın yumuşak, kireçtaşlı satıhlarında rendzinalar gelişme göstermektedir
Şardağı’nın yükseklerinde gür çayır örtüsü altında çernezyom yani kara topraklara rastlanmaktadır. Organik atıkların yavaş yavaş parçalanmasından dolayı üst toprak organik madde yönünden zenginleşerek koyu renk almaktadır. Üst topraktan yıkanan karbonatlar, B horizonunun alt ve C horizonunun üst kısmında birikmiştir. Besin maddesi bakımından zengin olan bu topraklarda eskiden beri koyun yetiştiriciliği yapılmaktadır
Tarihi Gelişim
Vrapçişte Kasabası’nın bugünkü resmi adı olarak “Vrapçişte” kullanılmakta; fakat Makedonya, Balkanlar ve Türkiye’de bu yerleşim birimi için Raptiştah adı tercih edilmektedir. Aynı zamanda günlük kulanım dilinde “h” harfi düşmüş şekilde Raptişta, Rapçişte olarak da telaffuz edilmektedir. Osmanlı kaynaklarında ise Raptiştah ve Vrançişte adlarına da rastlanmıştır. Kasabanın yaşlılarıyla yapılan mülakatlarda Raptiştah’ın bir dönem Mecidiye Köy adını aldığı bilgisi de elde edilmiştir. Böylece bitişiğindeki Galata Köyü ve Mecidiye Köy adlarıyla İstanbul’da bulunan iki semt adı bir süre burada kullanılmıştır.
Alan çalışması neticesinde ve literatür taramaları sonucunda Raptiştah’ın adının nereden geldiği ile ilgili kesin bir bilgiye ulaşılamamıştır. Ancak bu konuda bazı görüşler ileri sürülmektedir. Üsküp Üniversitesi’nde Türkolog Raptiştah doğumlu Yusuf Hamzaoğlu; ‘‘tamamıyla bir şeye bağlanma isteği anlamına gelen rabt+iştah yani Raptiştah yine b>p ünsüzlerinin değişimi üzere Raptiştah kelimesinden gelme ihtimalinin büyük olduğunu savunmaktadır.’’ Bugün Gostivarlı bir Türk hala bu yerin adını h> sı düşürülmüş, “Raptişta’ya giderim, Raptişta’dan gelirim.” şeklinde söylemektedir. Bugün kasabanın resmi adı “Vrapçişte” Sırp dilinden alınmış olup bir çeşit serçe, serçecik, serçe bölgesi anlamı taşımaktadır
Nüfus
2002 sayımlarına göre Vrapçişte kasabasının toplam nüfusu 4.874 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir:Türkler 59%;Arnavutlar 36% Makedonlar 4%.[1]
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Kaynakça
Makedonya
