Welf Hanedanı
| Welf Hanedanı | |
|---|---|
 | |
| Ülke | Almanya, İtalya, Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı |
| Mülk | Almanya, İtalya, Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı |
| Unvanlar |
Bavyera Dükü Saksonya Dükü |
| Kuruluş | 11. yüzyıl |
| Kurucu | I. Welf |
| Son Hükümdar | III. Ernst August |
| Yıkılış |
1918 (Almanya) 1901 (Britanya İmparatorluğu) |
| Alt kolları | Hannover Hanedanı |
Welf Hanedanı (İngilizce: Guelf ya da Guelph, İtalyanca: Guelfo), ortaçağ İtalya ve Orta Avrupa'sında Hohenstaufen Hanedanının baş rakibi olan Alman hanedanı. I. George'un kral olmasıyla İngiltere tahtına geçen Hanover Hanedanı da Welflerin bir kolunu oluşturur.
Tarih
Welf Hanedanı'nın "Eski Kolu"nun kökeni, Karolenj döneminde, Welf adının oldukça yaygın bir vaftiz adı olması nedeniyle çok tartışmalıdır. Hanedanın kesin olarak saptanabilen ilk üyesi 9. yüzyılın ilk çeyreğinde, Bavyera'da toprakları bulunan Welf kontudur. Kontun kızlarından Judith Kutsal Roma-Germen imparatoru I. Ludwig'le (Sofu Ludwig), Emma ise Doğu Frank kralı Ludwig'le (Alman Ludwig) evlendi. En güvenilir kaynaklar Schwaben ve Burgonya Welflerinin kökenini Emma ve Judith'in iki yeğeni olan Konrad (ö. y. 876) ile I. Welf'e (ö. 876'dan önce) dayandırmaktadır. Konrad'ın oğlu Rudolf (I. Rudolphe; ö. 911 ya da 912), 888'de Burgonya kralı oldu. Bu krallık 1032'ye değin onun soyundan gelenlerin yönetiminde kaldı. I. Welf'in beşinci kuşak torunu sanılan II. Welf (ö. 1030) Güney Almanya'da zaman zaman Alman krallarına kafa tutabilecek bir güce ulaştı. Onun oğlu III. Welf 1047'de Kärnten dükü yapıldıktan sonra 1055'te öldü. Bunun üzerine Almanya'daki toprakları Este Hanedanı'ndan II. Alberto Azzo'nun oğlu olan yeğeni IV. Welf'e (ö. 1107) geçti. IV. Welf'le birlikte Welf Hanedanı'nın "Yeni Kolu" ortaya çıktı.
I. Welf adıyla 1070'te Bavyera dükü olan IV. Welf, Kutsal Roma-Germen imparatoru IV. Heinrich'le ittifaktan vezgeçerek İtalya'daki papa yanlılarının önde gelen destekçileri arasına girdi. Onun 17 yaşındaki oğlu V. Welf (sonradan Bavyera dükü II. Welf), 1089'da 43 yaşındaki Toscana kontesi Matilde'yle evlendi. Bu evliliğin bozulması üzerine "Eski Kol"dan gelen Welfler, Matilde'ye karşı IV. Heinrich'ten yardım istediler. Heinrich Matilde'ye ait olan Verona'nın güneyindeki Nogara'ya saldırdı, ama Matilde'nin askerlerinin karşı saldırısı üzerine kuşatmadan vazgeçti. Matilde'nin ölümünden sonra Este hanedanı, V. Welf adına toprakları üzerinde hak iddia ettiyse de bir sonuç alamadı.
Welf Hanedanı'ndan gelen Saksonya dükü III. Heinrich (Aslan Heinrich), 1156'da Bavyera'yı aldı ve devrildiği 1180'e değin her iki düklüğü elinde tuttu. Evlilikler yoluyla kazanılan topraklarla birlikte Bavyera ve Saksonya'ya dayanan Welfler, Hohenstaufen hükümdarlarının en güçlü rakibi durumuna geldi.
Heinrich'in oğlu olan IV. Otto Alman kralı ve Kutsal Roma-Germen imparatoru olduysa da onun düşüşüyle Welflerin Orta Avrupa'daki gücü kırıldı. Welflerin Hohenstaufen imparatorlarına karşı geleneksel düşmanlığı, İtalya'daki Guelfo (Welf) adının imparatora karşı papalığı destekleyenler için kullanılmasına yol açtı (Guelfo ve Ghibellino). Sonunda İmparator II. Friedrich'in 1235'te IV. Otto'nun torunu Otto'ya (Çocuk) (ö. 1252) atalarının Saksonya'da sahip oldukları toprağın küçük bir kalıntısı olan Braunschweig-Lüneburg Düklüğü'nü vermesiyle, Welfler ile Hohenstaufenler arasında bir uzlaşma sağlandı.
Sonraki yıllarda Hannover Welfleri Kutsal Roma-Germen elektörleri (1692), Büyük Britanya hükümdarları (1714) ve Hannover kralları (1814) olmayı başarılar. Rus çarı IV. İvan ise baba tarafından Braunschweig-Wolfenbüttel Welflerinin soyundan geliyordu.
Welflerin Britanya hükümdarlığı Victoria'yla sona erdi. Victoria'nın dayısı Ernst August'un soyundan gelen Welfler, 1866'daki Yedi Hafta Savaşı'nda Honnover'i kaybettiler. Daha sonra 1884'te miras yoluyla Braunschweig (Wolfenbüttel) Düklüğü'ne geçmeleri için bir fırsat doğdu. Ama Hannover üzerindeki hak iddiasından vazgeçmeyen Cumberland dükü Ernst August (1845-1923) bu mirası devralamadı. Cumberland dükünün oğlu III. Ernst August (1887-1953) Alman imparatoru II. Wilhelm'in kızı Victoria Louise ile evlendi ve I. Dünya Savaşı sonunda devrilene değin Braunschweig'i yönetti.[1]
Kaynakça
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||