Yarışlı, Yeşilova
Yarışlı | |
— Köy — | |
Burdur | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Burdur |
İlçe | Yeşilova |
Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
- Toplam | 634 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | 0248 |
İl plaka kodu | |
Posta kodu | 15510 |
İnternet sitesi: |
Yarışlı, Burdur ilinin Yeşilova ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Değişik söylentilere göre çok eski ve merkezi bir yerleşim yeri olmasindan dolayi özellikle göl kıyısındaki çayırlık alanda çok değişik yarışmaların yapıldıgı ve YARIŞLI adının buradan geldiği anlatılır.Bir başka ve daha mantıklı olan söylentiye göre bölgenin günümüzde de çok verimli topraklara sahip olmasi nedeniyle ,her türlü sebze meyve ve hububat ürünlerinin tat ve özellik bakımından insan sağlığına yararlı olduğu, bunun yanı sıra iklimin de yaşamaya uygun olması nedeniyle YARAYIŞLI olarak adlandırılıp zamanla AY harflerinin düşerek bugünkü adıyla anılmaya başlandığıdır.1960 lı yıllara kadar toprak sahibi ağalar tarafından yönetilmiş olan köy 1971 depreminden sonra , Yukarı Müslümler köyünün toplu göçüyle birleşmiş ve merkezi büyük bir köy haline gelmiştir. Köyün hemen kuzey kısmında yer alan ASAR (Hisar) olarak adlandırılan tarihi yerleşim yeri ve buna benzer birakaç yerde KİRSE (kilise) olarak adlandırılan yerler bulunmakta ,antik buluntularla da desteklenen sonuçlara göre önemli bir ibadet yeri olma özelliğindedir.Roma dönemine ait olan bu özellik Osmanlı döneminde de devam etmiştir.Köyün kuzey batı kesiminde yer alan ve geçmiş dönemlerinde önemli bir ziyaret ve adak adama yeri olan TEKKE mahallesi mevcuttur.Yeşilova ilçesinde bunun gibi bilinen birkaç inanç yeri mevcuttur.Bunlar Onacak Tekkesi,Niyazlar Tekkesi ,Doğanbaba Tekkesi,Yarişli Tekkesidir.Bilndiği gibi tekke gelenegi TÜRK/ŞAMAN kültüründen islamiyete geçmiş bir yaşam şeklidir.Cumhuriyet dönemi başlarında 'Tekke ve zaviyelerin kapatilmasi'ndan sonra bu yerler bakımsız ve harap durumda kalmışlardır.Ancak güümüzde hala inanç yaşam biçimine bağlı olarak halk tarafindan ziyaret edilmektedir.
Kültür
Köyümüze ait diğer anabaşlıklar altında değnildiği üzere 1960 lı yıllara kadar daha çok beylere ait tarlalarda calışan ırgatlarların ikamet ettiği bir yerdir.Dedelerimiz,Babalarimizdan dinlediklerimize göre bu beyler isim olarak şunlardi.Muhammer Bey,Enver Bey ,Reşit Bey,,,,,,,,,(hatirlandikca yazilacaktir).Ki bu beylerin bazıları astığı astık,kestıği kestik insanlar olarak anlatılırken bazılarıda oldukça insancıl,yardımsever-hayırsever insanlar olarak anılmaktadır. Köyün yerleşik halkı ise daha çok çevre köylerden veya ilçeye bağlı koylerden gelen insanlardan olusmakatadir.Ancak koyun kuzey bati tarafinda yer alan TEKKE mahallesi hem tarihi olarak hemde insanlarin ziyaretgah olarak ugrak yeri olan oldukca eski geleneklerin yasadigi bir yerdir.Su an nufus yetersizligi nedeniyle hizmet vermiyen ve 1940 li yillarda yapilmis olan bir Camii mevcuttur.Bu cami daha onceki kerpicten olan ve yikilmis olaninin yerine yaptirilmistir.Cami karsisinda ODA olarak adlandirilan ve eski donemlerde koye ziyaret amacali gelenlerin konaklamalari icin hizmet veren tek odali bir yapi mevcuttur.Ayni zamanda burasi ozellikle kis doneminde aksamlari koy erkeklerinin muhabbet ettigi,bilgi alisverisi yaptiklari bir yerdi.Burada toplanan halk aksamlari degisik oyunlarda oynardi.Yuzuk bulmaca,Kös bu oyunların baslıcalarındandır.Bu oyunlar cok iddiali oyananirdi.Oyunlarin sonucundaki en buyuk ikaramiye kistirma olarak adlandirilan Lokum-Biskuvi ziyafetleriydi.Ya oyun bittikten sonra veya onceden bolca alinan lokum-biskuvinin parasini yenilen taraf oderdi. Adi bizlere KÖS olarak gelmis oyunun kelime anlaminin nereden ve nasil geldigi bilinmemektedir.Duz bir ahsap uzerine karsilikli olarak paralel 12 cift oyulmus deliklere 12 ser olarak iki farkli kucuk agactan yontulmus civilerin haraket ettirilmesiyle oynanan bu oyunun sayi verileride dort tane farkli rakamsal anlami olan agac parcasinin elle yere atilmasiyla oynanirdi.Bir diger oyun olan yuzuk bulmaca 12 adet genellikle havlu veya bez parcasinin altina gizli olarak konulmus olan yuzuk veya paranin en kisa surede tahmin edilip bulunmasi yontemiyle olusmaktadir. Bu odalarin bir diger islevi ise dini bayram gunleri tum koy halkinin en guzel yemeklerini hazirlayip getirdigi ve Bayram namazi sonrasi buyuk bir keyifle yenildigi mekanlardi.Yokluklarin yasandigi bu donemlerde bazi yemekler bazi ailelelrde yilda belli gunlerde yapilabilirdi.Mesela beyaz pancar sekerinden yapilmis olan baklava bu yiyeyceklerden birisiydi.
Coğrafya
Burdur iline 40 km, Yeşilova ilçesine 20 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir. Her ne kadar cografi ve iklimsel olarak Akdeniz Iklimi olarak adlandirilmis olsa da Toroslarin kuzey eteklerindeki yoremiz gecis iklimine sahiptir. Kis donemlerinde 5-10 kez kar yagisi olmakta,havanin durumuna gore kar, birkac gun erimeden kalabilmektedir. Dort tarafinin daglarla cevrili olmasi ve adini aldigi Yarisli Golu'nun etkisiyle mevsimsel sicaklik farki cevre koylere gore en az 3-5 derece fazladir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 634 |
1997 | 629 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Verimli tarim topraklarina sahip olmasi nedeniyle tarihsel gelisim icerisinde Osmanli doneminde ve cumhuriyetin ilk donemlerine kadar tarima dayali ekonomisi olmustur.Bu nedenle yonetimsel olarak topraklar beylere verilmis ,bunun karsiliginda orduya asker temini ve/veya parasal katkida bulunulmustur.1970 li yillara kadar topraklarin buyuk bolumunun sahibi bu beylerdir.(Orn.Celikbaslar). 1971 buyuk Burdur depremi sonrasi koy halkindan bircok kisi Almanya ve avrupa ulkelerinde isci olarak gidip-gelmis ve gozle gorulur rahatlama olmustur.Bu rahatlama sonrasi ciftcilik daha cok traktorle yapilabilir hale gelmis ve ilk donemlerde Beylerin topraklarini ICAR/KIRA karsiliginda ekip bicen halk zamanla topraklari satin almistir.Gunumuzde topraklarin tahmini olarak 1/10 u hala bu beylere aittir.(toplam toprak alani yaklasik 5.000 m2).Gunumuzde daha cok sebze ve meyvecilik gelismis iklim avantajini kullanip erken uretim ve hatta sera uretimi yapilabilmektedir.Asil gelir kalemi olarak son donemlerde hayvancilik gelismis merkezi sut toplanmasi sonucu koy halki ciddi anlamda ekonomik gelire sahip olmustur.Topraklarin buyuk bolumu hayvanciliga bagli tarim olan yonca-yulaf-misir-ve yesil olarak tuketilen arpa/yulaf gibi uretime ayrilmistir.2000 li yillardan sonra mermer ocaklari acilmis cogunlugu Denizli bolgesinden olan tas ocak isletmecileri sayesinde koy genc nufusu istihdam saglamistir.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu Vardır.ancak 5 senelik eğitim vermemektedir.öğrencilerimiz ortaokul eğitimi için köyümüze 5 km uzaklıktaki Harmanlı ilköğretim okuluna taşımalı olarak gitmektedir.Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. [[Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.koyde 1 adet saglık evi bulunmaktadır.
Yukarıdaki bilgiler eski olduğu için yenilemekte yarar var.
Köyde yeni yasaya göre 4 yıl olan ilköğretim okulu vardır.ikinci 4 yıl olan orta okul komsu köy Harmanlıda taşıma sistemine göre telefonlar mevcuttur.Bunların devam etmektedir.Herkeste cep telefonu olduğu için merkezi telefonlar yoktur.Birçok evde sabit telefonlar mevcuttur.Yeşilovanın telefon kodu 248,Yarışlının ise 636 ile başlamaktadır.Dolayısıyla tüm telefonlar çevrilirken 0248636 ve 4 rakam ilave edilerek ulaşılmaktadır.
Burdur Yeşilova arasındaki ulaşımı sağlıyan yolun genişleme çalışmaları devam etmektedir.
2018 yılında bitirilmesi beklenen Denizli-Antalya otobanının köyden geçmesi beklenmektedir.
Dış bağlantılar
|
köy çok göç vermiştir.bunların çoğunluğu,antalya,burdur ve denizlidedir.buradaki kişiler organize değildir.organize olup,bir dernek altında toplanılsa dışardaki kişilerin köye daha faydalı olabileceklerini düşünüyorum.faruk akköprü/izmir