Yaratılışçılık

Yaratılışçılık, insanlığın, yaşamın ve evrenin, varlığı önceden kabul edilmiş doğaüstü bir güç tarafından yoktan meydana getirildiği inancı.[1] Yaratıcı güç tarih boyunca çok çeşitli şekillerde isimlendirilmiştir.

Yaratılışçılık terimi "tanrıcı evrim" inancındaki yaratılışçılık kavramı ile karışıklık yaşanmaması için zaman zaman dini yaratılış veya kitabi yaratılış olarak da ifade edilir [1]. Bu madde kapsamında yaratılış kelimesi "belli bir doğaüstü eylem sonucu yaratılış"ı ifade etmek için kullanılacaktır.

Yaratılış inancının tarihsel gelişimi

Paganizm dönemindeki çok sayıda tanrı yaratılışa göre küçük sayılabilecek yağmur, fırtına, bereket, koruma vb. işlerin tanrısı iken, tek tanrılı dinlere geçiş ile birlikte bütün insanüstü olaylar tek bir Tanrı'da toplanmış[2] ve yaratma bu Tanrının en büyük ve eşsiz icraatı olmuştur. (Görsel, Tanrının tarihi )

Yaratılış inancı her toplumda görülebilen geleneksel bir görüş olmakla beraber, bu inancın günümüz dünyasında görüldüğü şekliyle, Kitab-ı Mukaddes ve Kur'an anlatılarına da kaynaklık eden ilk örneklerine Sümer efsanelerinde rastlanır. Evren büyük bir su üzerinde iken içinden bir dağ çıkar, yer ve gök birbirinden ayrılır vs.[2] Adapa efsanesi insanın yaratılış inancı konusunda dikkat çekici bir metindir.

Evren'in ve insanın Yehova, Tanrı veya Allah tarafından yaratılışından Tanah'ta, Eski Ahit'te ve Kur'an'da bahsedilir. Eski Ahit hemen hemen Tanah'la aynı olduğu için Hristiyanlık ve Musevilikte yaratılış kavramı aynıdır. Tanah ve Eski Ahit'te yaratılıştan "Tekvin" (Yaratılış) kısmında bahsedilir [3]

Yeni yaratılış inançlarında, Sümer orijinli, Zerdüşt, Yahudi ve İslam kaynaklarına da değişerek geçmiş olan dini metinlerdeki 7000 yıl önce, Dünya merkezli evrenin 6 günde yaratılması, çamurdan Adem'in, O'nun kaburga kemiğinden de Havva'nın yaratılması gibi imgeler yorumlanır veya mecazi ifadeler olarak algılanır. Bu bağlamda yaratılışçılığın tıpkı dinler gibi her dönemde yeniden tasarlandığını söylemek mümkündür. Bu modelde biyolojik evrim'in reddi ve evrenin varoluş teorileri arasından bigbang teorisinin tek ve bilimsel gerçek gibi kabul edilmesi belirleyicidir.

Yaratılış fikrini savunan akımlar

Yaratılış kavramının en sıkı ilişki içerisinde olduğu Hıristiyanlık kolu Köktenci Hıristiyanlıktır. Bu kolda Tekvin'in yaşam türlerinin ortaya çıkışı hakkında mutlak gerçekleri yansıttığı görüşü hakimdir; daha kitap temelli inançlarda ek olarak evrenin ve dünyanın yaşının da yansıtıldığına inanılır. Bu görüş kiliselerde yaygın olan daha mecazî tanrıbilimsel yorumlarla karşıtlık içindedir. "Yaratılışçılık" çoğu zaman eğitim gibi konularda tanrıcı dünya görüşünün baskın çıkması için yürütülen dinî, siyasi veya toplumsal bir girişimi anarken kullanılır.

Yaratılışçılık ile çelişen kuramlar

Dinsel yaratılışçı görüşlere sahip kişiler dinî metinlerle uyuşmayan bilimsel kuramları reddeder. Evrim, insanın evrimi ve ortak ata kuramları bütün Semavi dinlerdeki yaratılış hikayeleri ile çelişir. Hırıstiyan yaratılışçılar tarafından reddedilen diğer kuramlar, üzerinde bilimsel görüşbirliği olan, Dünya'nın jeolojik tarihi, Mendel genetiği, güneş sisteminin oluşumu ve evrenin kökeni gibi kuramlarıdır.[4][5][6][7]

Ayrıca insanın tarihsel gelişimini inceleyen antropoloji de yaratılışçılık inançlarındaki Adem, Havva, Nuh gibi figürlerin orijinlerini açıklayıcı çalışmalarla, dini metinlerdeki bu figürlerin insan kültürlerinde ortaya çıkış süreçlerine ışık tutmuştur.

Ayrıca bakınız

Referanslar

  1. 1 2 Hayward 1998, s. 11
  2. 1 2 http://www.turuz.info/Dil/0184-Sumerle%20turkler-muezziz%20ilmiye%20chigh%20(51d)(2.212KB).pdf
  3. ↑ Numbers 1992, s. xi, 299, Abusing Science: The Case Against Creationism by Philip Kitcher
  4. ↑ http://www.royalsoc.ac.uk/news.asp?year=&id=4298
  5. ↑ National Association of Biology Teachers Statement on Teaching Evolution
  6. ↑ IAP Statement on the Teaching of Evolution Joint statement issued by the national science academies of 67 countries, including the United Kingdom's Royal Society (PDF file)
  7. ↑ From the American Association for the Advancement of Science, the world's largest general scientific society: 2006 Statement on the Teaching of Evolution (PDF file), AAAS Denounces Anti-Evolution Laws

Başvurulan yabancı kaynaklar

Dış bağlantılar

Konferanslar (video)

Yabancı dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/30/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.