Çengelli, Oltu
| Çengelli | |
| — Mahalle — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Erzurum |
| İlçe | Oltu |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2014) | |
| - Toplam | 317 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 25400 |
| İnternet sitesi: | |
Çengelli, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
Köyümüzün tarihi çok eskilere dayanmaktadır.Oltu'nun dört bin yıllık tarihi vardır.Çengelli Oltu'ya yakın bir köydür. Çıldır Atabeyi Aslan Paşa'nın Oltu'da yaptırdığı Aslan Paşa Camisine vakfettiği 40 mahallede tarla bağ ve bahçeler Bu Caminin Vakfiyesinde ve İbrahim Hakkı Konyalı'nın Erzurum'la ilgili tarihinde kayıtlıdır. Bu köylerin içinde HASKÖY dikkat çekmektedir. Köyümüzdeki cami tarlaları büyük bir ihtimalle Aslında Aslan Paşa'nın vakfıdır. Buna göre 1600'lü yıllarda mahallesimüzün adı Hasköy'dür. Buna dayanarak mahallenin tarihini bu yıllara götürebiliriz. Mahallenin Camisinin üzerindeki kitabede mahallenin adı HAVDOS olarak geçmekte bu kitabeden köy camisinin 1831'de yapıldığı ve camiyi KILAN ZADE ASLAN BEY'in yaptırdığı yazılıdır.Buna göre mahallenin tarihini 1831'den kesin olarak başlatabiliriz.Mahalledeki yer adları, kale, mahallenin tarihinin çok eskilere dayandığını göstermektedir.Köyümüz beylik bir köydür.Arazi yapısı ve coğrafi konumu mahallenin eski adının HASKÖY olma ihtimalini kuvvetlendirmektedir. "Havdos" Ermenice bir sözcüktür. Mahalleye "Çengelli" adı 1960 yıllarda köy adlarını Türkçeleştirme komisiyonunca verilmiş olsa gerek. Bence bu ad mahallenin coğrafi konumu ve tarihsel kimliğine uymamaktadır. Bugüne kadar maalesef bu ada itiraz eden olmamış, ancak adın mahallenin kimliğiyle bağdaşmadığı açık. Mahallenin rastgele konmuş bu adının değişmesi için başta muhtar olmak üzere mahallenin ileri gelenleri tarafından gündeme taşınıp değiştirilmelidir. Benim bu konuda iki teklifim var:HASKÖY ya da BEYLİK KÖY...Haşmettin ARSLAN(Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni)
Kültür
TÜRK kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.Geleneklerine sahiptirler.Akrabalık bağları oldukça güçlüdür.
Eski bir tarihe sahip olan mahallesimüzde gelenek ve görenekler de çok eskilere dayanmaktadır. Örneğin Yılbaşında çocuklar tarafından(1960'lı yıllarda)bacalardan aşağı sarkıtılarak o evin sahibinden bir şey istemek için söylenen şu tekerlemenin izleri İslam'dan önceki döneme kadar uzanmaktadır.:Tekerleme şöyledir:Bu gece yıl gecesi-Dövletlerin(devletlerin) bacası-Verene bir koç oğli-Vermeyene bir kör kız- O da tandura düşe öle" Burada erkek evladın öncelenmesi, onun koç olarak nitelenmesi çok eskilere dayansa gerek. Mahallede çocukken oynadığımz oyunlarla Azeri Türklerinin çocuk oyunları arasında büyük bir yakınlık vardır.Ehliman Ahundov'un Azeri folkloruyla ilgili kitabı incelenince bu açıkça görülür.Ayrıca mahallede Kırdağa çıkma geleneği,yılbaşında pağaç(pilekide(toprak kab)pişen ekmek) yapıp içine para koyarak o yıl kimin kısmetli olduğunu belirleme eski bir gelenektir. Yılbaşında mahallede yetenekli kişilerin bir araya gelerek kapı kapı dolaşıp oynadıkları köyseyirlik oyunu ki bu oyunda: Kadı, Jandarma, Köroğlu, çingene, yüzüne is sürerek kötü ruhları temsil eden biriyle(ki buna zırt denir), beyaz giymiş birinin mücadelesi(kökü şamainzme dek uzanan bir gelenek), "kadı" nın karşısına zenne olarak çıkan iki kadın(bu rolleri kadın elbisesi giyen erkekler yapar).Bu oyunda deveci ve dilenci rolleri de yer alır.Mahallede mısır yaprağından ve "cil"den dokunan hasırlar, kuyu denilen tezgahlarda dokunan cicimler, kilimler, yine basit bir tezgahta dokunun kıl çuvalları, yünden dokunan kumaşlar. Yün eğirmek, hasır dokumak, kehan(çapa) yapmak için yapılan imece usulü çalışmalar...İstesek bunları çoğaltabiliriz. Mahallenin belli başlı yemekleri:Sütlü bulgur ve mısır çorbası, süt, yağ ya da ayranla yenebilen ve genellikle mısır unundan yapılan haşıl, tatar böreği, siron, hıngel, kesme aşı, umacı herlesi, cılbır aşı, düğmeç, kuymak, gendime çorbası, keşkeh, bulgur pilavı... aklıma gelen yemekler. Bu yemeklerin yanında mısır unuyla buğday ununun karışımıyla yapılan fırın ekmeği...(Haşmettin Arslan- Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni)
Coğrafya
Erzurum iline 130 km, Oltu ilçesine 10 km uzaklıktadır.
İklim
Mahallenin iklimi, İç karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.Daha çok tarıma dayalı bir ekonomisi vardır. Buğday, arpa, mısır ve şeker pancarı üretimi yapılmaktadır. Ekilip sulanabilen büyük bir arazisi olması nedeniyle Oltu ilçesinin en önemli köylerindendir.Mahallede hayvancılık ikinci planda gelmektedir. Mahallenin sınırları içerisinde bir zamanlar ruslar tarafından işletilmiş olan bakır madeni atıl halde bulunmaktadır.
Nüfus
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2014 | 398 |
| 2007 | 317 |
| 1997 | 230 |
Ekonomi
Mahallenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Mahallede ilköğretim okulu vardır. Mahallenin içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi vardır. Ptt acentesi vardır. Mahallenin sağlık evi vardır. Mahalleye ulaşımı sağlayan yol Asvalt olup mahallede elektrik ve sabit telefon vardır.
Dış bağlantılar
| ||||||