İsmail Kadare
İsmail Kadare | |
---|---|
Kadare okurken. | |
Doğum |
28 Ocak 1936 Ergir, Arnavutluk Krallığı |
Meslek | Roman yazarı ve şair |
Dönem | 1954–günümüz |
Edebî akım | Postmodern edebiyat |
Önemli ödülleri |
Prix mondial Cino Del Duca 1992 Man Booker Uluslararası Ödülü 2005 Asturias Prensliği Ödülü 2009 Kudüs Ödülü 2015 |
İsmail Kadare (d. 28 Ocak, 1936) Gjirokastër, 1992'de Uluslararası Cino del Duca Ödülü'nü ve 2005'de Man Booker Uluslararası Ödülü'nü kazanan Arnavut yazar. Halen Tiran'da yaşamaktadır.
Gençliği
İsmail Kadare Arnavutluk'un güneyindeki Gjirokastër kentinde dünyaya geldi. Babası bir mahkeme mübaşiriydi, annesinin babası varlıklı ve eğitimli bir aileden geliyordu. Kadare çocukluğunu ve doğduğu, büyüdüğü Gjirokastër (Türkçesi: Ergiri) kentini, Taş Kentin Günlüğü isimli romanında anlatır.
Arnavutluk'ta 2. Dünya Savaşı sonrası komünist rejim kurulduğunda Kadare 8 yaşındaydı ve bu rejimin içinde yetişti. Romanlarında komünist toplum konuları sık sık geçer. Öğrencilik yıllarındaki yazı denemelerinden sonra, Tiran'da edebiyat fakültesinde ve kısa bir süre için Moskova'da Maxim-Gorki Edebiyat Enstitüsünde okudu.
Edebiyat alanında ünlenmesi
1960'lı yıllarda Kadare şiir alanında ün kazandı. Esas ününü ise 1964 yılına yayınlanan ve başrolünü (Marcello Mastroianni)'nin oynadığı bir filme de uyarlanan Ölü Ordunun Generali isimli romanıyla kazandı. Bunu yurtdışında da büyük ilgi gören pek çok diğer romanı izledi.
Arnavutluk'taki komünist yönetim romanlarına sansür uyguladıysa da, ünü dolayısıyla belirli ölçüde bir dokunulmazlığa sahipti. 1990 yılında Ramiz Alia yönetimine karşı protesto olarak daha önceleri de pek çok kez gittiği Fransa'ya iltica etti. 1999'da Arnavutluk'a geri döndü ama Paris'te de bir dairesi bulunmaktadır.
1992'de Cino Del Duca ödülünü kazanan Kadare'ye, 1996'da Fransa'daki "Academy of Moral and Political Sciences"a ömür boyu üyelik hakkı verildi. 2005'te Man Booker Uluslararası Ödülü'nü, 2009'da Asturias Prensliği Ödülü'nü, 2015'te Kudüs Ödülü'nü kazandı. Adı birkaç kez Nobel Edebiyat Ödülü adayları arasında geçen Kadare'nin kitapları 30'dan fazla dile çevrildi.
Arnavutlar ile ilgili tezleri
2006 yılında Kadare Arnavutların kültürel kimliği konusunda sosyolojik analizler içeren makaleler yayınladı (Identiteti evropian i shqiptarëve). Bu analiz yazıları Arnavut kamuoyunda büyük ilgi ve yankı buldu. Kadare, bu analizlerinde Arnavutların aslında Batı Avrupa kültürüne ait bir millet olduğu, kültürel ve zihinsel olarak esasen Hıristiyan oldukları temasını vurguladı.
Kadare yazılarında İslam'ı Arnavutlara Osmanlı hâkimiyeti döneminde zorla kabul ettirilen, Arnavutlara yarardan çok zararları olan ve Arnavutları Avrupa kültüründen koparıp Şark kültürlerine taşıyan bir din kültürü olarak karakterize etti.
Türkçe yayımlanmış eserleri
- Ölü Ordunun Generali
- Taş Kentin Günlüğü
- Düğün
- Şenlik Kurulu
- Canavar
- Piramit
- Kosova'ya Üç Ağıt
- Kaza
- Rüyalar Sarayı
- Kuşatma
- İbret Taşı
- Taş Kentin Düşüşü
Dış bağlantılar
- http://www.kirjasto.sci.fi/kadare.htm (İngilizce)
- http://www.joachim-roehm.de/kadare1.htm (Almanca)
- http://bjoerna.dk/tolerance/ (İngilizce)