13. Kolordu (Osmanlı)

13. Kolordu
Ali İhsan Bey ve askerleri (Hemedan)
Etkin	1911 –
Ülke	Osmanlı İmparatorluğu
Bağlılık	Osmanlı Ordusu
Sınıfı	Piyade
Tipi	Kolordu
Garnizon/Merkez	Bağdat
Savaşları	Mezopotamya Cephesi - İran Cephesi (I. Dünya Savaşı)
Komutanları
Ünlü komutanları	Mirliva Hüsamettin Paşa Mirliva Ali İhsan Paşa (Şubat 1916-Ekim 1917[1]) Miralay Selâhattin Bey

13. Kolordu, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir kolordudur. 1911 yılında Osmanlı askeri reformlarında kurulmuştur.

Düzen

1911 Savaş Düzeni

Osmanlı Ordusu'na bağlı olarak 1911 yılında Bağdat merkezli olarak kuruldu. Kolordu seviyesine çıkarılması için yeniden yapılandı. Kolordu, 1911 Birinci Balkan Savaşı öncesinde aşağıdaki gibi yapılandırıldı:^[2]

• 13. Kolordu, Bağdat
  • 37. Piyade Tümeni, Bağdat
    • 109. Piyade Alayı,
    • 110. Piyade Alayı, Bağdat çevresi
    • 111. Piyade Alayı, Bağdat
    • 37. Piyade Taburu, Necef
    • 37. Topçu Alayı, Bağdat
    • 37. Tümen Grubu, Bağdat
  • 38. Piyade Tümeni, Basra
    • 112. Piyade Alayı, Basra
    • 113. Piyade Alayı, Amara, Bağdat
    • 114. Piyade Alayı, Müntafik
    • 38. Piyade Taburu, Bağdat çevresi
    • Topçu Taburu, Bağdat
• 13. Kolordu'ya direkt bağlı birimler
• 14. Süvari Tugayı, Bağdat
  • 33. Süvari Alayı, Bağdat
  • 34. Süvari Alayı, Bağdat
  • 35. Süvari Alayı, Bağdat
• 25. Dağ Topçu Taburu, Bağdat
• 13. Bakım Bölüğü, Bağdat
• 13. Telgraf Bölüğü, Bağdat
• 13. Ulaştırma Taburu, Bağdat
• Sınır müfrezeleri x 6

I. Dünya Savaşı

Ağustos 1914 Savaş Düzeni

Ağustos 1914'te kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[3]

• 13. Kolordu (Mezopotamya)
  • 37. Tümen

Kasım 1914 Savaş Düzeni

Kasım 1914'te kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[4]

• 13. Kolordu (3. Ordu'ya transfer)
  • 37. Tümen

Yaz Sonu 1915 Savaş Düzeni

Yaz Sonu 1915'te kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[5]

• 13. Kolordu (Mezopotamya)
  • 35. Tümen, 38. Tümen

Ocak 1916 Savaş Düzeni

Ocak 1916'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[6]

• 13. Kolordu (Mezopotamya)
  • 35. Tümen, 52. Tümen

Ağustos 1916, Aralık 1916 Savaş Düzeni

Ağustos 1916, Aralık 1916'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[7]

• 13. Kolordu (Mezopotamya)
  • 2. Tümen, 4. Tümen, 6. Tümen

Ağustos 1917, Ocak 1918, Haziran 1918, Eylül 1918 Savaş Düzeni

Ağustos 1917, Ocak 1918, Haziran 1918, Eylül 1918'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[8]

• 13. Kolordu (Mezopotamya)
  • 2. Tümen, 6. Tümen

Mondros Sonrası

Kasım 1918 Savaş Düzeni

Kasım 1918'de kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[9]

• 13. Kolordu (Mezopotamya)
  • 2. Tümen, 6. Tümen

Ocak 1919 Savaş Düzeni

Ocak 1919'da kolordu aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[10][11]

• 13. Kolordu (Mezopotamya, Diyâr-ı Bekir)
  • 2. Tümen (Salur)
    • 14. Piyade Alayı, 15. Piyade Alayı, 24. Piyade Alayı
  • 5. Tümen (Mardin)
    • 1. Piyade Alayı, 6. Piyade Alayı, 18. Piyade Alayı
  • 12. Süvari Alayı

Kaynaklar

1. T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademlerdeki Komutanların Biyografileri, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, p. 145. (Türkçe)
2. Edward J. Erickson, Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913, Westport, Praeger, 2003, p. 382.
3. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 38.
4. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 43.
5. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 109.
6. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 126.
7. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 134, 154.
8. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170, 181, 188, 197.
9. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.
10. Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 209.
11. Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 326.