7-zip
 | |
|
7-Zip veri sıkıştırma yazılımı Windows 8 üzerinde | |
| Geliştirici(ler) | Igor Pavlov |
|---|---|
| İlk yayınlanma | 18 Temmuz 1999[1] |
| Kararlı sürüm | 16.04 / 4 Ekim 2016 |
| Geliştirme durumu | Aktif |
| Programlama dili | C++ |
| İşletim sistemi |
Microsoft Windows Linux OS X |
| Platform | PC |
| Erişilebilirlik | 79 |
| Tür | Veri sıkıştırma |
| Lisans | GNU LGPLv2.1+[2] |
| Resmî sitesi | 7-zip.org |
7-Zip, özgür ve ücretsiz bir dosya arşivleyicisidir. 7-Zip’in Komut İstemi sürümü Unix benzeri sistemler (GNU/Linux, BSD, ve Mac OS X gibi) içinde düşünülmüş hatta AmigaOS bu saydıklarımıza dahil. Aynı zamanda DOS için de uyumlu Dost Portu için veya HX-DOS genişletişicisi ile Windows komut İstemcisi'nde çalıştırılabilir. 7-zip, temel olarak 7z arşiv biçiminde çalışsa da, diğer arşiv biçimlerini de okuyabilme yetisine sahiptir. Kullanıcı yazılımın çizgesel (grafiksel) ara yüzü (sadece Windows) ile işlem yapabileceği gibi direkt komut satırından da yazılımı çalıştırarak işlem yapabilir (tüm sistemler) ya da yazılıma Windows Shell ortamı benzeri platformlarla da denetim sağlanabilir. 2000 senesinde çalışmalarına başlanan 7-Zip, Igor Pavlov tarafından geliştirildi. Pazarın hâkimiyetini elinde tutan ticari rakiplerine WinZip ve WinRAR a karşı olarak ürün özgür GNU LGPL lisansı altında dağıtılmaya başlandı. Sonuç olarak ortaya ciddi bir alternatif olarak özgür ve ücretsiz bir yazılım çıktı.
7-Zip 2007 de SourceForge.Net tarafından düzenlenen Tecnical Design (Teknik Dizayn) yarışmasının kazananı olarak “En İyi Tasarı” dalında kullanıcılar tarafından ödüle layık görüldü.
Biçimler
7z arşivleme biçemi hakkında
Varsayılan olarak 7-Zip, 7z biçimli arşivler oluşturmak için tasarlanmıştır (.7z dosya uzantısı ile). Her arşiv pek çok dosya ve dizini bünyesinde barındırabilir. Container biçeminde güvenlik veya büyüklük sıkıştırması çeşitli süzgeçlerle yığın olarak sağlanmaktadır. Bunlar pre-processor (ön işleme/yici) kompres algoritmaları ve şifreleme süzgeçlerini içerebilmektedir. .7z biçimi çekirdekte pek çok türde algoritmadan oluşur. En bilinenleri ise Igor Pavlov tarafından geliştirilen Bzip2 ve LZMA dir. LMZA görece olarak yeni bir sistem altyapısını sunmaktadır ve 7z formatının ilk kez duyulması bu sayede mümkün olmuştur.
LMZA nın sıkıştırma oranları çok çok iyi bir seviyededir. Sıkıştırılan öğeler RAR ve ACE biçimine çevrilebilir. Doğal 7z dosya biçimi, Unicode ile açık olarak yazılmıştır.
Diğer desteklenen biçimler
7-Zip bilinen hemen hemen tüm dosya sıkıştırma formatlarını desteklemektedir. Desteklenen bu dosya formatları sırası ile “ZIP, CAB (MS Cabinet), RAR, ARJ, Z, gzip, bzip2, LHA, tar tar.gz, cpio, smzip, rpm ve Debian/deb arşivleri”. 7-Zip in 4.42 den sonra piyasaya sunulan yeni sürümlerinde ise ISO, CD/DVD image dosyaları da tanınmaktadır. Unutulmamalı ve not edilmelidir ki; kimi biçimlerin kullanım koşulları onlar bedava olmayan (non-free) sınıfına sokmaktadır (sözgelimi RAR dosyalama biçemi). 7-zip kimi MSI dosyalarını açabilir ve ana konu içindeki meta-dosyalar erişime izin verebilir. Bazı Microsoft CAB (LZC sıkıştırması) ve NSIS (LZMA) yükleyici (installer) biçemlerini açabilen 7-zip, verilen binary dosyasının gerçek arşiv olduğunu denetleyebilmek için ideal bir araçtır. 7-zip DEFLATE kodlayıcısı, ZIP veya gzip dosyalarını sıkıştırırken, zaman zaman yüksek sıkıştırma seviyeleri elde edilebilen zlib’in Deflate implementasyonunu kullanmaktadır. 7-zip in deflate kodlama implemantasyonu ayrı olarak AdvanceCOMP suitinin araçları arasında verilmiştir.
Türleri
P7zip formunda, komut satırı sürümü UNIX tarzı sistemler için düşünülmüştür; Linux, FreeBSD ve Mac OS X gibi. GUI frontend, (arayüzü) Q7Z, p7zip için Linux'ta desteklenmektedir. Alternatif GUI ise aynı geliştiriciler tarafından Windows sistemler içinde sürüldü.
Droplet-style aplikasyon, 7zx ise Mac'ler için kullanılabilir durumdadır. Windows'un x64 sürümleri için 64 bit sürümü de, geniş bellek haritaları desteği ve hızlı, mükemmel sıkıştırma tekniği ile kullanılabilir durumdadır. Komut istemcisi ile çalıştırılan iki sürümü bulunan yazılım. Harici kütüphaneleri kullanan, 7z.exe; ve 7za.exe tek başına çalışabilir sürümü ile sunulmaktadır.
Fakat, 7za sıkıştırma/açma desteği 7z, ZIP, gzip, bizp2 ve tar biçemleriyle sınırlandırılmıştır.
Ek olarak, 7-zip‘in taşınabilir sürümü de bulunmaktadır. PortableApps.com sitesinden paketlenen bu sürüm kolaylıkla temin edilebilir.
Özellikler
- 7-Zip, ticari rakiplerinde bile olmayan pek çok özellik desteği ile gelmektedir.
- Şifreleme için, 7z arşivleri, 256-bit lik Rijndael AES cipher tekniğini kullanmaktadır. Şifreleme her dosya ve her 7z dizin yapısı için kullanılabilir. Dizin yapısı şifrelendiğinde, kullanıcılar ilgili dosya isimlerini görebilmek için bir şifre girmek durumundadırlar. Winzip tarafından geliştirien AES metodundaki standart ZIP arşivleri içinde geçerlidir. Ancak 7z deki gibi dosya isimlerinin şifrelenmesine izin vermemektedir.
- 7zip, yedekleme için cok kullanışlı bir yazılım olmakla beraber CD ve DVD'ler için de çok uygundur.
- 2-panel modunda iken, 7-zip orthodox file manager. Olarak düşünülebilir.
- 7-zip bozuk/bozulmuş dosyaları dahi açabilme yeteneğine sahiptir ve gerektiğinde dosyalara yeniden isim atayabilir.
- 7-zip ile kendi açılan sıkıştırılmış dosyalar yaratarak, 7-zip olmayan platformlar üzerinde dahi sıkıştırılmış dosyaları açmak mümkündür.
- 79 farklı dil desteği vardır.
- FAR yöneticisi için eklenti desteği bulunmaktadır.
- Arşivleme ve çıkarma: 7z, XZ, BZIP2, GZIP, TAR, ZIP ve WIM
- Sadece çıkarma: ARJ, CAB, CHM, CPIO, CramFS, DEB, DMG, FAT, HFS,ISO, LZH, LZMA, MBR, MSI, NSIS, NTFS, RAR, RPM, SquashFS, UDF, VHD, WIM, XAR ve Z
Kaynakça
- ↑ "History" (İngilizce). 7-zip.org. 4 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.7-zip.org/history.txt. Erişim tarihi: 4 Mart 2015.
- ↑ "License" (İngilizce). 7-zip.org. 4 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150304093433/http://www.7-zip.org/license.txt. Erişim tarihi: 4 Mart 2015.