Aşağıboğaz, İmranlı

Aşağıboğaz
—  Köy  —
Sivas
Ülke Türkiye Türkiye
İl Sivas
İlçe İmranlı
Coğrafi bölge İç Anadolu Bölgesi
Nüfus (2000)
 - Toplam 50
Zaman dilimi UDAZD (+3)
İl alan kodu 0346
İl plaka kodu
Posta kodu 58980
İnternet sitesi:
YerelNET sayfası

Tarihçe

Aşağıboğaz köyü Sivas[sivas 1] ilinin İmranlı[1] ilçesine bağlı bir köydür. Köyün geçmişine dair köy içerisinde bulunan eski yapılar[2] ve mezarlık[3] alanlarda yapılan incelemelerde bazı yıkık arsa ve yapıların (pag[4]) 150 ile 200 yıllık, olduğu bazı mezarlıkların[3] ise 150 ile 250 yıllık olduğu bilinmektedir. Bu yapılar köyün geçmişinin 1600 lü yıllara kadar ulaştığını göstermektedir. İmranlı[1] ve civar köylerinin büyük çoğunluğu alevi kökenli olduğundan yine bu bölgelere göç genel olarak Tunceli ve çevresinden olmuştur. Bu göçler tarihte bir kaç kez tekrarlanmış olup, Aşağıboğaz köyü 1700,1800, ve çoğunlukla 1900 lü yılların başlarında göç aldığı bilinmektedir. Köye göç veren bölgeler Tunceli Mazgirt, Muş Varto ve Erzincan Tercan - Refahiye yoğunluktadır.

Etimoloji

Köyün eski ismi Anadolu'daki birçok köyün isimlerinin Türkçeleştirilmesi uygulaması kapsamındaki yasa öncesi ''Gırık-e-jerın' dır. Gırık kelime kökeni itibari ile Kürtçe ve Zazaca ''Boğaz'' anlamına gelmektedir.''Jerin'' de yine kelime kökeni olarak Kürtçe bir kelime olup ''Aşağı'' anlamına gelmektedir. Burada kullanılan ''e'' eklentisi dilin Hint-Avrupa Dil ailesinin genel yapısı nedeni ile telaffuz edilmektedir.Köy halkının ana dili ile Zazaca ve Kurmançi olup, Zazaca zaza kökenli aşiretlerin az olması sebebi ile süreç içerisinde nadiren kullanılmakta olup, artık konuşulmamaktadır.Anadolu'daki birçok köyün isimlerinin Türkçeleştirilmesi kanunu sonrası köyün ismi Aşağıboğaz olmuştur.

Coğrafya

Köy, dağlık bir yapıya sahiptir. Arazi genellikle bozkır olup, tepelerden oluşmaktadır. Tarıma elverişli alan 1.400 hektar olup, toplam orman alanı ise 245 hektardır.Köyün kuzeyinde bulunan Kızıldağ 3.025 metre yüksekliği ile hem Sivas ilinin hem en yüksek dağı hem de anadolunun en uzun nehri olan Kızılırmak´ın en büyük kolunun doğduğu yerdir.[5]

Kültür

Köyün kültürü Alevi kültürüdür.Köyün çok daha eski dönemlerinde bu kültür oldukça canlı olmasına karşın şu anda düşük nüfus nedeni ile kültürel etkinlikler çok nadir yapılmaktadır.Köyde geçmiş yıllarda kutlanan Nevruz bayramı çok eski bir etkinlik olup yeni yılı ve baharın gelişini simgelemektedir.

Köyün İç Anadolu Bölgesi'nde olmasından dolayı Halay ve Bar kültürü bir arada görülür. Düğünler davul ve zurna ile yapılmaktadır.Yörede en çok kullanılan enstrümanlar, Zurna, Saz, Davul, Keman gibi çalgıladır. Yöreden pek çok 3 telli bağlama, keman üstadı yetişmiştir. Bölgede oynanan oyunlar, Karahisar Halayı,Omuz Halayı,Küstüm Halayı, Sarhoş Halayı, Temir Ağa vb. .Yöre oyunları kuzeydoğu anadolu oyunlarıdır, büyük ölçüde Refahiye,İliç Zara ve Divriği ile aynıdır.Dik ve düz halay/havalardaki alaşağı ve eğilme tavırları özellikle Refahiye ile aynıdır. Yörede kullanılan esas saz, 3 telli sazdır.İcracıları azalmış ve 7 telli bağlama kültürü, 3 telli tambur saz kültürünün yok olma noktasına gelmesine sebep olmuştur.

Altyapı Bilgileri

Köyde ilköğretim okulu vardır ancak yeterli öğrenci bulunamaması nedeni ile eğitim yapılmamıştır. Okulda uzun süre eğitim yapılmaması, okul binasının bakımsız kalması sonucu yapı kullanılamaz hale gelmiştir. Köye yazları yapılan ziyaretlerin artmasının ardından yerleşik köy halkı ve köy derneği[6] tarafından 2013 yılında köy okulun[7] kültür merkezi olarak tadil ve tamiratı yapılmış, bu yapıya ek olarak morg, levabo, konuk evi, gibi yapılarda[8] eklenmiş olup bu yapı kompleks hale getirilmiştir. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol stabilize yol olup köye ulaşımı güçleştirmektedir. Köyde elektrik ve sabit telefon vardır.

İklim

Köyün iklimi Karasal iklimdir. İlçe Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgesi'ne yakın olduğu için ilçenin Kızıldağ'a bakan bölümü yılın 9 ayı çok soğuk olup sadece 3 ayı bahar mevsimi özelliği gösterir. Köyün alt kısmı dereye daha yakın bölümü ise nispeten daha az soğuk ve tarım için daha uygun özellikler gösterir. Kış ayları kar yağışlı ve çok soğuk geçer. Yazları ise kısa süreli, sıcak ve kurak geçer. Köyde genelde ilkbahar ve sonbahar aylarında bol miktarda yağış düşer.

Bitki Örtüsü

Köyün bitki örtüsü bozkırdır. Bu nedenle tarıma elverişli alan ormanlık alana göre çok daha fazladır. İklim şartlarında ağır olması nedeniyle kavak ve söğütten başka ağaç türü zor yetişmektedir. Meyvecilik yok denecek kadar azdır.Arıcılık da faaliyetler arasındadır.

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2007 20
2000 50
1997 109

Dış bağlantılar

İmranlı beldeleri ve köyleri
Beldeler
Yok
Köyler
  1. ↑ Sivas
  1. 1 2 https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mranl%C4%B1
  2. ↑
  3. 1 2
  4. ↑ http://ferheng.co/w/pag
  5. ↑ https://www.google.com/maps/place/58980+A%C5%9Fa%C4%9F%C4%B1bo%C4%9Faz%2F%C4%B0mranl%C4%B1%2FSivas,+Turkey/@39.8894072,38.2213052,1459m/data=!3m1!1e3!4m2!3m1!1s0x407ba96c076094cf:0x45c237f08e9baea2
  6. ↑ https://www.facebook.com/sivasimranliasagibogazkoyudernegi/photos/pb.289398871081762.-2207520000.1444303261./793358294019148/?type=3&theater
  7. ↑ https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10152771332899890&set=gm.803456953010845&type=3&theater
  8. ↑ Dosya:IMG 2475.JPG#/media/File:IMG 2475.JPG
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.