Taşdelen, İmranlı
| Taşdelen | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Sivas |
| İlçe | İmranlı |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 18 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0346 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 58980 |
| İnternet sitesi: | |
Taşdelen, Sivas ilinin İmranlı ilçesine bağlı bir köydür, köyün geneli Kürt-Alevi dersim aşiretidir, Kürtçe konuşmaktadırlar.
Tarihçe
Köyün asıl adı Kusura olup bölgenin en eski köylerindendir. İki mahalleden oluşur: Yukarı Kusura ve sonradan kurulan aşağı mahalleye (kurucuları Temir'in çocuklarıdır) ise Temolar denmektedir, Köyün büyük nüfüsu Kürt-Aleviler'den oluşmaktadır, aynı şekilde nüfüsün yüksek sayısı Koçgiri Aşiretin'den gelmektedir, ve bu köy Gerniyan sülalesine bağlıdır.
Kültür
Halk Koçgiri (İzol/Kurmanci) kürtçesi konuşmaktadır, Kültürleri tamamen Dersim bölgesindeki aşiretler ile aynıdır, kendileride Kürt-Alevi dersim aşiretidir.
Özel Günleri
- Hızır
- Muharrem
- Nevruz
- Heftmala mezin
- Heftmala qicik
- Kalgaxan
- Çarşema reş
- Sersal
Halk Oyunları
Bölgede 20'nin üzerinde halk oyunu çeşidi vardır. Bunlardan bazıları;
- Temir Ağa
- Dik (Karaçor)
- Koçgiri düz/Hewaduz
- Dik/Hewatik
- Delilo
- Sarhoş
- Yeritme
- Dizkırma
- Ağır halay
- Karşılama
- Değnek oyunu bunlardan bazılarıdır.
Türküler ve Deyişler
- Zöre
- De doxan doxan
- Gundê Balaxor
- Arix
- Mîro
- Yêmin Yeko
- Misto
- Şîrîna min
- Bazdin Bazdin
- Nizam çima
- Çûme Maciranê
- De mere bavo
- Giran here
- Em kûllî însanine
- Helgere were Şayê Merdan
- Ew meydana Qerbelayê
- Loma ji Alî ra Şayê Merdan dibên
- Qoçgirî
- Dilbera min dane
- Mirîşka min
Yemekler
- Babiko
- Zêrfet
- Nanê sêlê
- Nanê tenik
- Nanê Pofuk
- Nanê tendûr
- Nanê avê
- Goştê Qewirandî
- Goştê Serarkirî
- Çûrtan
- Bijerîk
- Kilora Niyazîkî
- Germiya dewdû imaman
- Germiya dew
- Herle
- Qirik/Xaşıl
- Üzümlü börek tatlısı
- Qawut tatlısı
- Torax
- Klora sîr
- Biçik
- Mardimelax
- Papara
- Germiya birî
- Ekmek aşı
- Sîrê Sêlê/Sirin
Köydeki Dilleri
Koçgiri aşireti ve çevresindeki diğer Kurmanç kökenli Alevi aşiretler, güney Tunceliden gelmelerinden dolayı Tunceli, Elazığ, Bingöl çevresindeki Kurmanciyi kullanırlar. Kelime dağarcığı ve fonetiği hemen hemen Tunceli, Maraş, Malatya, Bingöl Kurmancisi ile aynıdır. Koçgirililer standart Kurmanciye göre daha sade ama sert bir ağız kullanırlar. Arabik fonetik Koçgiri Kürtçesine etki edememiştir. Koçgiri yöresinde J sesi çoğu zaman Z ve C seslerine dönüşür ve tüm köylerde aynıdır. Ez jî (Ben de) sözcüğü ve takısı bu bölge de Ez cî ve Ez zî olarak telafuz edilir çoğu zaman.Koçgiri Kürtçesi ile Standart Kurmanci arasındaki birtakım farklara göz atalım;
- Tu çerrî?(Çitanî) - Tu çawayî? (Nasılsın?)
- Rind - Baş/Rind (İyi)
- Qicik - Piçûk (Ufak)
- Phaç Kirin - Maç Kirin (Öpmek)
- Pil - Mil (Omuz)
- Phan - Pahn (ezmek-yoğurmak
- Fam Kirin - Fehm Kirin (Anlamak)
- Pir - Pir/Zehf (Çok)
- Geyiştîn - Gehiştin (Varmak)
- Giyandin - Gihandin (Vardırmak)
- Giya - Giha (Ot)
- Min bidaNA - Min bida (Verseydim)
- Min bigirtaNA - Min bigirta (Alsaydım)
- Min nan bişandaNA - Min nan bişanda (Ekmek gönderseydim)
- Em nanê sêlê dipêjinÊ - Em nanê sêlê dipêjinE (Saç ekmeği pişirmekteyiz)
- Rêya te rûnî BÎ - Rêya te ronî BE (Yolun aydınlık olsun)
- Rabirtin - Raborîn (Geçmek)
- Bû - Dawet (Düğün)
- Xweng - Xwişk (Bacı)
- Kilê/Dayê - Dayê/Yadê (Anneciğim)
- Pising - Pisik (Kedi)
- Kûtî - Kuçik (Köpek)
- Ez terime - Ez diçime (Gitmekteyim)
- Rabîsan - Ramûsan (Öpücük)
- Rabisîn - Ramûsîn (Öpmek)
- Den Kirin - Xeber dan (Konuşmak)
- Sûr - Sor (Kırmızı)
- Hêşin - Kesk (Yeşil)
- Çûrtan - Çortan (Çökelekten yapılan bir yiyecek)
- Pendir - Penir (Peynir)
- Nan êdî me - Nan ên me (Ekmeklerimiz)
- Seba te/Bo te/Sebetê te - Ji bo te (Senin için)
J-Z-C Seslerinin Sürekli Birbirleri İle Yer Yeğiştirmesi ve Standart Kurmancî
- Ez zî - Ez jî (Ben de)
- Zi te ra dibêm - Ji te ra dibêjim (Sana diyorum)
- Em zi Dersimê hatine - Em ji Dersimê hatine (Biz Dersimden gelmişiz)
- Zina Xidoy nexwaşe - Jina Xidoy nexweşe (Hıdırın karısı hastadır)
- Merîyêdî me hatin - Mirovên me hatin (İnsanlarımız geldiler)
Köydeki Özneler ve Standart Kurmanci
- Ez - Ez (Ben)
- Tu - Tu (Sen)
- Ew/Âw - Ew (O)
- Em - Em (Biz)
- Wûn - Hûn (Siz)
- Ew - Ew (Onlar)
- Ev/Va - Ev/Va (Bu)
Köydeki Üçüncü Tekil Şahıs ve Standart Kurmanci
- Xwedê rêya te rûnî bikeRÎ - Xwedê rêya te ronî bike (Allah yolunu aydın etsin)
- Ez dibêm ew tutişt çê nakeRÎ - Ez dibêjim ew tutişt çê nake (Diyorum birşey yapmıyor)
- Bibê nan bideRÎ te - Bêje nan bide te (Söyle ekmek versin sana)
- Xwedê bela nedeRÎ we - Xwedê bela nede we (Allah bela vermeye size)
- Ew girêdideRÎ - Ew girêdide (Bağlıyor)
- Ew mira den nakeRÎ - Ew xeber nade min (O benle konuşmuyor)
Coğrafya
Sivas iline 140 km, İmranlı ilçesine 37 km uzaklıktadır. Köyün arazisi eğimli olup uzun yıllar boyunca yaşanan erozyon, kıralık alanların gittikçe artmasına neden olmuştur.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 18 |
| 1997 | 14 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu yoktur. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.