Abdullah Öcalan

Abdullah Öcalan

Abdullah Öcalan (1997)
Doğum 4 Nisan 1949 (1949-04-04)
Ömerli, Halfeti, Şanlıurfa
İkâmet İmralı Cezaevi
Milliyet Kürt/Türk
Vatandaşlık Türkiye
Eğitim İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi (1971)
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (1971-1984)
Meslek İdeolog
Yazar
Politik aktivist[1][2]
Etkin yıllar 1970-1999
Tanınma nedeni PKK kurucu lideri
Evlilik(ler) Kesire Yıldırım (24 Mayıs 1978 - ?)
Çocuk(lar) Yok
Ebeveyn(ler) Öveyş Öcalan (anne)
Ömer Öcalan (baba)
Akraba(lar) Dilek Öcalan (yeğen)
Aile Mehmet Öcalan (kardeş)
Osman Öcalan (kardeş)

Abdullah Öcalan (d. 4 Nisan 1949, Halfeti) veya zaman zaman kullanılan kısa adıyla Apo,[3][4] PKK'nın kurucularından biri ve bilinen ilk lideri.

1999 yılında Nairobi'de Kenya güvenlik birimlerince yakalanması sonrasında, 15 Şubat 1999 günü Türk güvenlik görevlilerine teslim edilerek Türkiye'ye getirildi. 28 Nisan 1999'da, Türk Ceza Kanunu'nun 125. maddesine göre vatana ihanet suçu gereğince hakkında idam cezası istendi.[5] 29 Haziran 1999'da "silahlı terör örgütü kurmak ve yönetmek" suçuyla idama mahkûm edilse de,[6] Avrupa Birliği uyum yasaları gereğince cezası ağırlaştırılmış müebbet hapse çevrildi. Günümüzde İmralı Cezaevi'nde hapis yatmaktadır.

İlk yılları

Kendi söylemine göre annesi Türk, babası Kürt kökenlidir.[7] Şanlıurfa'nın Halfeti ilçesi Ömerli (Amara) köyünde Ömer ve Üveyş Öcalan'ın üç çocuğundan biri olarak doğdu. 1966-68 döneminde Ankara'da Anadolu Tapu ve Kadastro Meslek Lisesi'nde okudu, ardından 1969 yılında Diyarbakır'da kadastro memurluğu yapmaya başladı.[8] Diyarbakır'daki görevinden, Bakırköy Tapulama Müdürlüğü'ne atanıp İstanbul'a geldi. 1971 yılında da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne kayıt yaptırdı. Öcalan aynı yıl Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne yatay geçiş yaptı.

1970 yılında İstanbul'da Devrimci Doğu Kültür Ocakları (DDKO) şubesi üyesi olarak politik faaliyetlere başladı, 1971 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne kayıt yaptırdı, yine bu yıllarda Mahir Çayan çizgisindeki THKP/C örgütü ile ilgilendi[9][not 1], Nisan 1972 tarihinde Şafak Grubunun bildirilerini dağıtırken yakalanarak 7 ay Mamak Askeri Cezaevinde tutuklu kaldı.[1] 1975 yılında bir grup öğrenci arkadaşı ile birlikte Ankara Demokratik Yüksek Öğrenim Derneği'ni kurdu. Ankara'da kurulan dernek, kısa bir süre içinde Güneydoğu Anadolu'ya taşınmış ve bölgedeki gençler arasında propaganda faaliyetlerinde bulunmuştur.[2] Derneğin kurucuları arasında, şuan Kürdistan Topluluklar Birliği (KCK) Yürütme Kurulunda bulunan ve PKK'nın kurucu isimlerinden olan Cemil Bayık, Duran Kalkan, Rıza Altun, Mustafa Karasu ve örgütün hayatını kaybeden öncülerinden Kemal Pir, Mazlum Doğan, Haki Karer, Mehmet Hayri Durmuş gibi isimler bulunmaktaydı.[10]

Kesire Yıldırım ile 24 Mayıs 1978 günü Ankara'da evlendiyse de daha sonra ondan boşandı.

PKK yöneticiliği

Şengal Direniş Birlikleri ve PKK üyelerinin taşıdığı Abdullah Öcalan portresi

27 Kasım 1978 tarihinde Diyarbakır'ın Lice ilçesi Fis köyünde; Türkiye, İran, Irak ve Suriye devletlerinin bir kısım toprakları üzerinde yer alan ve Kürdistan olarak anılan[11] bölgede Marksist-Leninist ilkelere dayalı bağımsız bir devlet kurmayı amaçlayan ve daha sonra çeşitli ülke ve uluslararası kuruluşlar tarafından terör örgütü olarak tanımlanacak olan Kürdistan İşçi Partisi (PKK)'nin kurucuları arasında yer aldı. Ardından gerçekleşen 12 Eylül Darbesi döneminde örgütün 60 kadar yöneticisi öldürüldü ve birçok taraftarı tutuklandı.[12][13] Bunun üzerine örgüt geri kalan güçlerini Türkiye’nin sınırları içinde tutmanın tehlikeli olacağına karar vererek Suriye’ye çekti ve Abdullah Öcalan bu süreçte örgütün eylemlerini buradan yönetmeye başladı.[14]

Yakalanması ve yargılanması

Abullah Öcalan Kenya'ya Lazaros Mavros adına düzenlenmiş Kıbrıs Cumhuriyeti diplomatik pasaportu ile giriş yapmıştı.[15][16][17]

Türkiye'nin baskıları sonucu 1998'de Suriye, Öcalan'ı topraklarından çıkarmak zorunda kaldı.[18] Suriye'den Rusya'ya, oradan İtalya'ya geçen Öcalan, İtalyan Hükümeti tarafından da ülkeden çıkarılınca Kenya'nın Yunanistan Büyükelçiliği'nde saklandı.

Kenya'daki Yunanistan Büyükelçiliğinden çıkarıldıktan sonra, Kenya güvenlik birimlerince yakalanıp, Türk güvenlik görevlilerine 15 Şubat 1999 günü teslim edildi.[19] 16 Şubat 1999 tarihinde Engin Alan'ın komutanlığında Bordo Bereliler tarafından uçakla Kenya'dan Türkiye'ye getirildi.[20][21] Türkiye Cumhuriyeti'ne getirildikten sonra görevliye söylediği ilk sözleri "Ben ülkemi severim. Annem de Türk'tü. Bir hizmet imkánım olursa yaparım. Onun dışında bana bir şey söylemeyin. Hizmet gerekirse yaparım. Türkiye'ye dönünce hizmet edeceğim. Fırsat verirseniz, hizmet ederim." olmuştu.[7][22][23] Öcalan'ın üzerinden Lazaros Mavros adına düzenlenmiş bir Kıbrıs Cumhuriyeti pasaportu çıktı.[15][16] Türkiye'ye varıldıktan sonra Bursa açıklarında bordo bereliler tarafından Deniz Kuvvetleri'ne ait bir hücumbota getirildi ve İmralı adasındaki özel hapishaneye konuldu. 31 Mayıs 1999 tarihinde hapsedildiği İmralı adasında yargılanmasına başlanan Öcalan suçluluk savunması yaptı ve PKK'yı kendisinin kurduğunu, örgütü sevk ve idare ettiğini, yakalandığı ana kadar örgütün kendisinin liderliği ve komutası altında faliyetlerini sürdürdüğünü itiraf etti.[24]

29 Haziran 1999'da yapılan son duruşmada Ankara 2 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından kurduğu silahlı örgütü PKK'yı, aldığı kararlar ve verdiği emir ve talimatlarla sevk ve idare ederek, devletin hakimiyeti altında bulunan topraklardan bir kısmını devlet idaresinden ayırmaya matuf eylemleri gerçekleştirdiği sabit görüldü. Abdullah Öcalan, oybirliği ile idama mahkûm edildi.[25] Karar Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından da onandı.[26][27] Mahkemenin gerekçeli kararında, Öcalan'ın, eylemlerinin şiddeti, yoğunluğu ve sürekliliği ve içinde bebek, çocuk, ihtiyar ve kadınların da bulunduğu binlerce insanın öldürülmüş olması ve ülke genelinde ciddi tehlike oluşturması nedeniyle Türk Ceza Kanunu'nun 59. maddesinde düzenlenen cezai sorumluluğu kaldıran veya azaltan nedenlerden yararlandırılmasının uygun görülmediği açıklandı.[25] Mahkemenin verdiği idam kararı, Yargıtay tarafından 25 Kasım 1999 tarihinde onandı, fakat idam cezası yerine getirilmedi, AB uyum yasaları ile idam cezası kaldırıldığı için İmralı Cezaevi'nde hapis yatmaktadır.

Cezaevi yılları

Öcalan'ın, tutuklu olarak kaldığı İmralı Cezaevine ait bir görsel.

Öcalan, kaldığı İmralı Adası'ndaki cezaevinde "esnek, çok kültürlü, anti-tekelci ve uzlaşma odaklı" olarak tarif ettiği Demokratik Konfederalizm adlı bir politik kuram geliştirmiştir.[28][29] Klasik Marksist-Leninist görüşlerin, Murray Bookchin'in komünalizme dair fikirleri ile ekoloji ve feminizm gibi konuların harmanlanması sonucu oluşan[30][31] ve devlete dayanmayan sosyalizm anlayışını içeren[32][not 2] bu doktrine göre, Ortadoğunun toplumsal yapısına en uygun model konfederal bir yapıdır. Öcalan, 22 Arap devletinin kendi arasında bu durumun gerçekleştirebileceğini, buna benzer olarak Türklerin de kendi aralarında "Türk demokratik konfederalizmi" kurabileceğini ifade etmiştir. Çünkü Öcalan'a göre bu ulusların ayrı ayrı bağımsız milli devletleri bulunduğu için tek devlet bayrağı altında toplanamayacaktır. Yine Öcalan'a göre Marksist-Leninist bir ilke olan ulusların kendi kaderini tayin hakkı, salt devlet kurma ilkesi olarak ele alındığı için tarihi felaketlere yol açmıştır. Buna karşın Demokratik Konfederalizm ilkesinin demokratik ulus seçeneğinin yönetme şekli olarak bir halkın kendi geleceğini özgür ve demokratik yollarla belirleyebilmesinde bir biçim olarak kendini tarif ettiğini belirtmiştir. Öcalan, Demokratik Konfederalizm ilkesini aynı isimli eserinde şu şekilde tanımlamıştır;[32]

“ "Demokratik konfederalizm bir devlet sistemi değil, halkın devlet olmayan demokratik sistemidir. Başta kadınlar ve gençler olmak üzere halkın tüm kesimlerinin kendi demokratik örgütlenmesini yarattığı, politikayı doğrudan ve özgür-eşit konfederasyon yurttaşlığı temelinde, yerelde kendi özgür yurttaşlık meclislerinde yaptığı bir sistemdir. Dolayısıyla öz güç ve öz yeterlilik ilkesine dayanır. Gücünü halktan alır ve ekonomi de dahil her alanda öz yeterliliğe ulaşmayı benimser. Demokratik konfederalizm ... klan sisteminden ve aşiret konfederasyonlarından günümüze kadar uygarlık tarihi boyunca devletçi toplum merkezileşmesine girmek istemeyen doğal toplumun demokratik komünal yapısına dayanır." ”

Öcalan'ın İmralı Adası'nda kaldığı hücrenin küçük ve genel cezaevi koşullarının kötü olduğu iddia edilerek serhildan adı verilen protesto gösterileri gerçekleşmiştir.[33][34]

Ödülleri ve adaylıkları

Kitapları

Öcalan'ın çağrısıyla 10-11 Mayıs 2014 tarihlerinde gerçekleşen ilk Demokratik İslam Kongresi'nden bir kare.
Söyleşileri

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

  1. ↑ Öcalan bu durumu şu şekilde anlatmaktadır: "Deniz Gezmiş o zaman idam edildi, ben o zaman sempatizandım. Yaşasın Türk ve Kürt halklarının kardeşliği diye bir slogan attı ve sehpayı kendi eliyle, ayağıyla dövdü. Mahir Çayan'ı dinledim, Kürt meselesi vardır, inkar edemeyiz dedi. Bunu sol içinde çok cesur söyledi."
  2. ↑ Kimi araştırmacılara göre Öcalan, bu fikirleriyle Sovyetler Birliği'ndeki Marksist-Leninist şematikliği daha güncel bir Marksizm'den ele alıp ona bir eleştiri getirmiştir.

Kaynakça

  1. 1 2 Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi HZ.NO:1997/514-ESAS NO:1999/98-İDDİANAME NO:1999/78 II. Bölüm-A
  2. 1 2 40 yıllık ısrarın adı: ADYÖD, Özgür Gündem gazetesi, 28 Kasım 2014.,- Erişim Tarihi: 30 Ekim 2015.
  3. ↑ Birand, Mehmet Ali (16 Haziran 1988). "'Tarihi bir dönemece geldik'". Milliyet: s. 13.
  4. ↑ "Kurdistan Workers' Party (PKK)" (İngilizce). Encyclopædia Britannica. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150511005645/http://www.britannica.com:80/EBchecked/topic/325238/Kurdistan-Workers-Party-PKK.
  5. ↑ Öcalan Davası Gerekçeli Karar, Sanıktan şikayetçi olduklarını, "sanığın vatana ihanet suçundan TCK'nın 125. maddesi gereğince cezalandırılmasını ve şahsi haklarının saklı tutulmasını talep etmişlerdir. (Kl.:67 ve 70)"
  6. ↑ Öcalan Davası Gerekçeli Karar, "Sanık Abdullah ÖCALAN’ın yasadışı bölücü terör örgütü PKK'yı kurup, sevk ve idare etmek suretiyle, Devletin hâkimiyeti altında bulunan topraklardan..."
  7. 1 2 http://www.haber7.com/guncel/haber/383697-aponun-ucaktaki-sorgusunda-ilk-sozleri
  8. ↑ Apo ve PKK, Mehmet Ali Birand, sayfa, 79, 80
  9. ↑ Abdullah Öcalan Deniz Gezmis, Mahir Cayan ve Ibrahim Kaypakkaya üzerine neler dedi?, Erişim tarihi: 31 Ekim 2015.
  10. ↑ Casier, Marlies; Jongerden, Joost. Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue, ISBN 0415583454
  11. ↑ "Kurdistan." Encyclopædia Britannica. 2008. Encyclopædia Britannica Online. <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/325241/Kurdistan>, Erişim tarihi: 18 Kasım 2015.
  12. ↑ Marcus, A. (2009). Kan ve İnanç. PKK ve Kürt Hareketi, İletişim Yayınları, İstanbul, s.79
  13. ↑ Demirkol, M., Solmaz, E. (1997). Die PKK und die Kurdenfrage in der Türkei. Entstehung, Entwicklung, Lösung, Berlin s. 49.
  14. ↑ Heinrich, L. A. (1989). Die kurdische Nationalbewegung in der Türkei. Deutsches Orient Institut, Hamburg, ISBN 3891730128, s.49.
  15. 1 2 "Cyprus News Agency: News in English (PM), 99-02-19". Hellenic Resources Network. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150402103939/http://www.hri.org/news/cyprus/cna/1999/99-02-19_1.cna.html. Erişim tarihi: 2009-10-25.
  16. 1 2 "Yunanistan’ın terör örgütü PKK’ye verdiği açık destek". T.C. Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü. 15 Ekim 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20031015052656/http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ANADOLUNUNSESI/151/AND5.htm. Erişim tarihi: 8 Mart 2015.
  17. ↑ Abdullah Öcalan Neden verildi, Nasıl Yakalnandı, Nasıl Olacak, Tuncay Özkan, Alfa, ISBN 975-297-648-4, 2005
  18. ↑ Kuyaş, Ahmet (Ağustos 2012). "Türkiye-Suriye: 80 yıllık tehlikeli ilişki". NTV Tarih (43): 81, 82, 83. ISBN 9771308787801.
  19. ↑ Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi HZ.NO:1997/514-ESAS NO:1999/98-İDDİANAME NO:1999/78 I. Bölüm
  20. ↑ ‘O Ankara’ya ben İmralı’ya’ demiştim
  21. ↑ Hürriyet, Yüzümüzü ağartan gizli kahramanlar, 6 Haziran 1999
  22. ↑ http://www.haber10.com/diger/aponun_ucaktaki_sorgusunda_ilk_sozleri-137604
  23. ↑ https://www.youtube.com/watch?v=YBBmvB4z-cU
  24. ↑ Öcalan Davası Kararı tam metni
  25. 1 2 Öcalan Davası'nda Ankara 2 nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi'nin 1999/21 nolu Kararı
  26. ↑ "Öcalan davasında hukuki süreç bitti" (html). Evrensel. 31 Aralık 1999. 27 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20060427003547/http://www.evrensel.net/99/12/31/politika.html#1. Erişim tarihi: 8 Mart 2015. "Öcalan’ın 16 Şubat 1999’da Türkiye’ye getirilmesinin ardından, Ankara DGM Başsavcılığı’nın ölüm cezası istemiyle açtığı davada hukuki süreç tamamlandı. 29 Haziran 1999 tarihinde sona eren davada, Öcalan, TCK’nın 125. maddesine göre oybirliği ile ölüm cezasına mahkûm edildi. Ardından da dava Yargıtay gündemine gelmişti. Davayı ele alan Yargıtay 9. Ceza Dairesi, 25 Kasım günü açıkladığı kararla, ölüm cezasını onamıştı."
  27. ↑ "Oy birliğiyle idam" (html). Hürriyet. 26 Kasım 1999. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150518073752/http://webarsiv.hurriyet.com.tr:80/1999/11/26/159336.asp. Erişim tarihi: 8 Eylül 2009. "Yargıtay 9. Ceza Dairesi, dün bölücübaşı Abdullah Öcalan'a, TCK'nın 125. maddesindeki ‘Vatana ihanet’ suçundan verilen idam cezasını oybirliğiyle onadı. İtiraz yolları ise infazı engellemiyor. Bu nedenle gözler hükûmetin tavrına ve Meclis'e çevrildi."
  28. ↑ "Öcalan’ın demokratik konfederalizm ve komünalizmi -2". Devrimci Proletarya. http://devrimciproletarya.net/ocalanin-demokratik-konfederalizm-ve-komunalizmi/. Erişim tarihi: 10 Ekim 2015.
  29. ↑ Öcalan, A. Democratic Confederalism, (İngilizce) Transmedia Publishing Ltd., 2011, s. 21 ISBN 978-0-9567514-2-3.
  30. ↑ "Anarchists vs. ISIS: The Revolution in Syria Nobody’s Talking About". 29 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150729132848/http://www.cvltnation.com:80/anarchists-vs-isis-the-revolution-in-syria-nobodys-talking-about/. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
  31. ↑ Öcalan ile ünlü yazar Murray Bookchin arasındaki yazışmalar, 15 Şubat 2016, Erişim tarihi: 16 Şubat 2016.
  32. 1 2 Öcalan, A. Democratic Confederalism, (İngilizce) Lulu Press, 2015, ISBN 978-3942961172
  33. ↑ DTP Protestoları Çatışmalarla Sürüyor, Bianet, 13 Aralık 2009, Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  34. ↑ Avrupa ve Türkiye'de DTP ve Öcalan Eylemleri, Bianet, 11 Aralık 2009, Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  35. ↑ Öcalan Kürtlerin özgürlük sembolüdür, Özgür Gündem gazetesi
  36. ↑ İskoç üniversitesinden Öcalan’a onursal üyelik
  37. ↑ Öcalan'a 'Ömür Boyu Onur Ödülü' verildi
  38. ↑ Apo’ya Stalin nişanı
  39. ↑ Avrupa’dan Abdullah Öcalan’a ‘barış ödülü’, 28 Ocak 2016. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
  40. ↑ Palermo'dan sonra Napoli' de Abdullah Öcalan'a fahri hemşehrilik verdi, 29 Ocak 2016. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.T24,
  41. ↑ Kürt Aşkı, Erişim tarihi: 27 Nisan 2016.
  42. ↑ http://www.nadirkitap.com/kurdistan-da-isbirlikcilik-ihanet-ve-devrimci-direnis-abdullah-ocalan-kitap4295689.html

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/21/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.