Demokratik konfederalizm
Demokratik konfederalizm, PKK lideri Abdullah Öcalan'ın İmralı Adası'ndaki cezaevinde teorize ettiği ve "esnek, çok kültürlü, anti-tekelci ve uzlaşma odaklı" olarak tarif ettiği liberter sosyalist politik kuram.[3][4]
Hakkında
Liberter sosyalizm |
---|
Kuram ve uygulama
|
Kişiler
|
Felsefeleri
|
Başlıca tarihsel olaylar
|
İlgili konular
|
Arka plan
Öcalan, 2004 yılının başlarında avukatları aracılığıyla, kendisini Murray Bookchin'in "öğrencisi" olarak tanımlayarak, onun görüşlerini Ortadoğu toplumlarına uyarlamayı istediğini belirterek Bookchin'le bir görüşme ayarlanmasını istemiştir. Bookchin görüşmeyi kabul edemeyecek kadar hasta olduğunu bildirmesine karşın, cevaben bir destek mektubu göndermiştir. Bununla birlikte Öcalan ile Bookchin arasında birçok kez yazışma da gerçekleşmiştir.[5] Bookchin 2006'da öldüğünde PKK, Bookchin'i "20. yüzyılın en büyük sosyal bilimcilerinden biri" olarak tanımlamış ve onun teorisini pratiğe dökmek üzere mücadele edeceğini bildirmiştir.[6]
Genel bilgiler
Abdullah Öcalan, Marksist-Leninist görüşleri, Murray Bookchin'in düşüncelerinden biri olan komünalizmi katarak yorumlamış ve ekoloji ve feminizm gibi konuları da içine katarak Demokratik Konfederalizm adı altında doktrinleştirmiştir.[7] Herhangi bir devlete dayanmayan sosyalizm anlayışını içeren bu fikre göre her topluluk veya ulus, kendi içinde konfederal bir yapıya bürünebilir. Ortadoğunun toplumsal yapısına model olarak öngördüğü bu kuram için Öcalan, 22 Arap devletinin kendi arasında bu durumun gerçekleştirebileceğini, buna benzer olarak Türklerin de kendi aralarında "Türk demokratik konfederalizmi" kurabileceğini ifade etmiştir. Çünkü Öcalan'a göre bu ulusların ayrı ayrı bağımsız milli devletleri bulunduğu için tek devlet bayrağı altında toplanamaz.[8]
Öcalan, Demokratik konfederalizm ilkesini aynı isimli eserinde şu şekilde tanımlamıştır;[8]
“ | "Demokratik konfederalizm bir devlet sistemi değil, halkın devlet olmayan demokratik sistemidir. Başta kadınlar ve gençler olmak üzere halkın tüm kesimlerinin kendi demokratik örgütlenmesini yarattığı, politikayı doğrudan ve özgür-eşit konfederasyon yurttaşlığı temelinde, yerelde kendi özgür yurttaşlık meclislerinde yaptığı bir sistemdir. Dolayısıyla öz güç ve öz yeterlilik ilkesine dayanır. Gücünü halktan alır ve ekonomi de dahil her alanda öz yeterliliğe ulaşmayı benimser. Demokratik konfederalizm ... klan sisteminden ve aşiret konfederasyonlarından günümüze kadar uygarlık tarihi boyunca devletçi toplum merkezileşmesine girmek istemeyen doğal toplumun demokratik komünal yapısına dayanır." | ” |
Buna benzer olarak PKK'nın günümüzdeki lideri Murat Karayılan da bu ilkenin Türkiye'deki uygulamasının nasıl olabileceği hakkında şu görüşlere sahiptir;[9]
“ | "Türkiye ile her ne kadar stratejik amacımız demokratik birlik temelinde buluşmak olsa da, bizimle demokrasi+devlet yaşamak istemezlerse, buna karşı çözümsüz değiliz, alternatifimiz vardır. Bu da demokratik konfederal sistemin bağımsız bir biçimde kendini ilan etmesidir. Toplum bağımsız olmalı, ulus bağımsız olmalı. Ama bağımsız ulusların konfederal sistem içerisinde birlikte ve eşit bir biçimde demokratik ulus topluluğunu oluşturması temel amaç olmalıdır. Türkiye'de bunu geliştirmek istiyoruz. ... Mantığımız otonomici bir mantık değildir. Ulusların eşitliği mantığıdır, demokratik ulus mantığıdır." | ” |
Savunucularına göre bu kuramın toplumu yönetim tarzı demokratik siyasettir ve seçimler esastır. Aynı zamanda ulus devletçiliğe karşı demokratik ulus önermesini koyar. Fakat bu ulusu devlet olgusu ile bağdaştırmaz. Bu kurama göre uluslar devlet ile demokratik özerk yönetimlerini tanıma temelinde "devlet + demokrasi" formülüyle barış içinde bir arada yaşayabilirler. Bu durum ise yalnızca diyalog, uzlaşı ve demokratik müzakere yoluyla mümkündür.[10]
Kürdistan Topluluklar Birliği Yönetim Konseyi üyesi Duran Kalkan da, bu görüşe paralel olarak devlet ile sosyalizm konularının birbirinden ayrı olduğunu ifade etmiştir. Kalkan bu konuyu su şekilde izah etmiştir;[11]
“ | "Reel sosyalizmin eleştirisi üzerinden demokratik modernite kuramı ve demokratik sosyalizm geliştirildi. Artık devlet ile sosyalizmin bir arada olabileceğine hiç kimse inanmıyor. Yani devletçi sosyalizm anlayışı tarihe karıştı. Sosyalizmin özgürlük, farklılıklara dayalı eşitlik ve paylaşım ilkelerinin devlet gibi bir baskı ve zor aracıyla gerçekleşemeyeceği herkesçe anlaşılır oldu. Sosyalizmin devlet aracından kurtarılması insanlık düşüncesi açısından çok önemli bir gelişmedir." | ” |
Yine bu kurama göre, Marksist-Leninist bir ilke olan ulusların kendi kaderini tayin hakkı salt devlet kurma ilkesi olarak ele alındığı için tarihi felaketlere yol açmıştır. Buna karşın Demokratik konfederalizm, demokratik ulus seçeneğinin yönetme şekli olarak bir halkın kendi geleceğini özgür ve demokratik yollarla belirleyebilmesinde bir biçim olarak kendini tarif etmektedir.
Öcalan; "Eğer biz Türkiye’de konfederalizmi başaramazsak, Barzani ve Talabani tarzı federe burjuva milliyetçiliği gelişir." diyerek kuramının milliyetçiliğin panzehri olduğunu iddia etmiştir.[8]
Etkileri
- Kürdistan Topluluklar Birliği (KCK), Abdullah Öcalan'ın ilk kez 2004 yılında yazdığı Bir Halkı Savunmak adlı kitapta ortaya attığı Demokratik konfederalizm ilkesi çerçevesinde PKK'nın yeniden örgütlenme biçimine girmesiyle kurulmuştur.[12]
- Demokratik konfederalizm, Rojava Savaşı sırasında IŞİD'e karşı mücadele eden Demokratik Birlik Partisi (PYD) tarafından uygulamaya başlanmıştır.[13] Halen PYD yönetimindeki bölgelerde etkisi görülmektedir.[14]
İlgili eserler
- Abdullah Öcalan - Demokratik Konfederalizm (2011)
- Cahit İlboğa - Demokratik Konfederalizm Anaçlığın Toplumsallıktaki Rolü ve Önemi (2011), ISBN 6055454203.
- Jordi Vàzquez - Kurdistan: El Poble Del Sol -Història Política- (2015), ISBN 978-84-943205-4-5.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ Mitingte PKK ve konfederalizm bayrağı, Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
- ↑ Konfederalizm bayrağı açtılar, Vatan gazetesi, Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
- ↑ "Öcalan’ın demokratik konfederalizm ve komünalizmi -2". Devrimci Proletarya. http://devrimciproletarya.net/ocalanin-demokratik-konfederalizm-ve-komunalizmi/. Erişim tarihi: 10 Ekim 2015.
- ↑ Öcalan, A. Democratic Confederalism, (İngilizce) Transmedia Publishing Ltd., 2011, s. 21 ISBN 978-0-9567514-2-3.
- ↑ Öcalan ile ünlü yazar Murray Bookchin arasındaki yazışmalar, 15 Şubat 2016, Erişim tarihi: 16 Şubat 2016.
- ↑ Biehl, J. Bookchin, Öcalan, and the Dialectics of Democracy, 16 Şubat 2012, Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- ↑ "Anarchists vs. ISIS: The Revolution in Syria Nobody’s Talking About". 29 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150729132848/http://www.cvltnation.com:80/anarchists-vs-isis-the-revolution-in-syria-nobodys-talking-about/. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
- 1 2 3 Öcalan, A. Democratic Confederalism, (İngilizce) Lulu Press, 2015, ISBN 978-3942961172
- ↑ Karayılan M, Bir Savaşın Anatomisi, Aram Yayınları, s. 461, ISBN 6054986378
- ↑ Demokratik Konfederalizm, Özgür Gündem, 15 Ağustos 2012, Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
- ↑ KCK'dan HDP'ye sitem: O maddenin bildirgedeki yeri biraz şaşkınlık yarattı, T24, 28 Nisan 2015, Erişim tarihi: 15 Haziran 2016.
- ↑ İki buçuk Yıldır Gündemdeki "KCK" nedir?, Bianet, 28 Haziran 2011, Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
- ↑ After Kobani victory, Kurds expand fight against ISIS, (İngilizce) 27 Ocak 2015, Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
- ↑ Akinan, S. Demokratik Konfederalizm üzerine…, 13 Ekim 2015, Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
Dış bağlantılar
- Abdullah Öcalan - Demokratik Konfederalizm
- Democratic Confederalism - a review by Richard Gunn (İngilizce)
- Demokratik Özerkliğin Ekonomik Modelleri Nedir ve Nasıl İnşa Edilebilirler?
|