Afanasi Lavrentyeviç Ordin-Naşçokin

Afanasi Lavrentyeviç Ordin-Naşçokin (Rusça: Афанасий Лаврентьевич Ордин-Нащокин) (yaklaşık 1605, Pskov-1680/81, Aziz Yuhanna Manastırı, Pskov yakınları, Rusya), Rus devlet adamı ve diplomat. Dış ilişkiler konusunda Rus çarı Aleksey'in (hükümdarlığı 1645-76) başdanışmanlığını yapmıştır. 17. yy.'daki en büyük Rus devlet adamlarından biri olarak kabul edilir.

Biyografi

Küçük bir toprak sahibinin oğluydu. Mihail'in hükümdarlığı sırasında (1613-45) Rus-İsveç sınırını belirleyen komisyonlarda görev aldı ve yetenekli bir yönetici olarak ün kazandı. 1654'te Polonya-Litvanya ile Rusya arasında savaş çıktığında Rusya'nın Litvanya ve Livonya sınırlarını başarıyla savundu. Aleksey'in İsveç'e askeri sefer düzenleyebilmek için Polonya ile ateşkes imzalanmasının (1656) ardından Dvina Nehri kıyısındaki, yeni fethedilmiş olan Kokenhausen kentinin valiliğine (voyvoda) getirildi. Daha sonra Rusya'nın ele geçirdiği bütün Livonya topraklarının fiili yöneticisi oldu.

Polonya'yla 1658'de yeniden başlamış olan savaşa son verilmesini sağlamak için Aleksey'i ikna etmeye çalıştıysa da Aleksey İsveç'le savaş öncesi sınırları yeniden geçerli kılan Kardis Barışı'nı (1661) imzaladı ve Polonya ile savaşı 1666'ya değin sürdürdü. Bu tarihte Ordin-Naşçokin'i 1665'ten beri yürüttüğü Pskov valiliğinden alarak Polonya ile yapılacak barış antlaşmasının görüşmelerini yürütmekle görevlendirdi. Sekiz ay süren görüşmelerden sonra imzalanan Andrusovo Ateşkesi'ne (Ocak 1667) göre Ukrayna'nın Dinyeper Nehri'nin doğusunda kalan kesimi, Kiev kenti ve çevresi ile birlikte Rusya'nın denetimine bırakılıyordu. Ordin-Naşçokin bu başarıları karşılığında boyar yapıldı, dışişleri bakanlığına ve aralarında Ukrayna'nın da bulunduğu birçok yönetim biriminin (prikazy) başına getirildi. Yeni bir ticaret yasası düzenledi (1667) ve Batı ile sanayi ve ticaret ilişkilerinin gelişmesini kolaylaştırdı.

Aleksey'in başdanışmanlığını üstlenen Ordin-Naşçokin, Rus dış politikasının temel amacının Baltık bölgesinde genişlemek olduğunu düşündüğünden ve Polonya ile dostluk politikasından yana olduğundan, çarın Ukrayna'nın geri kalan kesimini ele geçirme politikasına karşı çıktı. Çar 1669'da Ordin-Naşçokin'i Ukrayna yönetim birimindeki görevinden, 1671'de de dışişleri bakanlığından uzaklaştırdı. Şubat 1672'de bir manastıra kapanan Ordin-Naşçokin 1679'da Polonyalılarla barış görüşmelerini yürütmekle görevlendirildiği kısa bir dönemin dışında siyasetten uzak yaşadı.