Karl Nesselrode
Kont Karl Robert Vasilyeviç Nesselrode, (d. 13 Aralık 1780, Lizbon - ö. 23 Mart 1862, Petersburg, Rus İmparatorluğu), Rus diplomat, 1822-56 arasında Rusya dışişleri bakanı.
Nesselrode'nin Rusya'nın Balkan Yarımadası ve Akdeniz'de etkisini artırmaya yönelik çabaları ve Osmanlı Devleti'ne karşı izlediği politika Kırım Savaşı'na (1853-56) yol açan gelişmeleri hızlandırmıştır.
Portekiz'de Rusya elçisi olarak görev yapan bir Alman kontunun oğluydu. On altı yaşındayken Rus Deniz Kuvvetleri'ne girdi. Orduda yükselemeyince dışişlerine geçti. Prusya ve Felemenk'teki Rusya elçiliklerinde görev aldı (1801-06). Napoléon döneminde Fransız ordularına karşı savaşan Rus generallerine diplomatik konularda sekreterlik yaptı (1806-07). Fransa'yla Rusya arasında Tilsit Antlaşması'nın (1807) imzalanmasında önemli rol oynadı. Ardından Paris'teki Rusya elçiliğine atandı.
Viyana Kongresi (1814-15) sırasında Çar I. Aleksander'ı (hükümdarlığı 1801-25) Bourbonların yeniden Fransa tahtına çıkmalarını desteklemeye yöneltti. 1822'de dışişleri bakanı oldu.
I. Nikolay'ın tahta çıkmasından (1825) sonra Osmanlı Devleti'nin Rusya'ya bağımlı güçsüz bir devlet olarak kalmasını sağlamaya yönelik bir politika izledi. Bu amaçla Temmuz 1833'te Osmanlı Devleti'yle Hünkar İskelesi Antlaşması'nı imzaladıysa da Rusya'nın Akdeniz'de güçlenmesinden çekinen Britanya'nın sert tepkileri karşısında ittifak politikasını değiştirmek zorunda kaldı. Çok geçmeden Britanya'yla Rusya arasında kurulan ittifak 1841'de Londra Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanmasıyla sonuçlandı.
Nikolay'ın 1830 ve 1848 Fransız devrimlerine müdahalesine engel olan Nesselrode, 1848'de Macaristan'da patlak veren ayaklanma sırasında Avusturya'ya yardım önerisinde bulundu. Rus birliklerinin ayaklanmanın bastırılmasında belirleyici rol oynaması Rusya'nın Avrupa'daki en güçlü devlet olduğu yolundaki kanıyı daha da güçlendirdi. Bu başarıdan aldıkları cesaretle uluslararası politika alanında daha etkin roller üstlenen Rus diplomatları, Fransa'nın Osmanlı Devleti üzerindeki giderek artan nüfuzunu kırmak isterken uluslararası gerginlikleri tırmandırdılar. Nesselrode savaşın başlamasını engellemek için diplomatik görüşmeleri uzatmaya çalıştıysa da girişimlerinden sonuç alamadı. 1853'te başlayan Kırım Savaşı'nın sonunda imzalanan Paris Antlaşması'yla (1856) Rusya, Nesselrode'nin yıllar süren çabaları sonucu Balkan Yarımadasında elde ettiği üstünlükleri yitirdi. Nesselrode aynı yıl bakanlık görevinden ayrıldı.
Kaynakça
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Nikolay Rumyantsev |
Rusya Dışişleri Bakanı 1822–1856 |
Sonra gelen: Aleksandr Mihayloviç Gorçakov |
| ||||||||||||||||||||||||
