Aile hukuku

Aile hukuku, aileye ilişkin konularla ilgilenen, medeni hukukun kapsamı içinde yer alan bir hukuk dalıdır. Aile hukukunun başlıca konuları nişanlanma, evlenmenin koşulları ve hükümleri, boşanmanın koşulları ve sonuçları, mal rejimleri, aile konutu, soybağı, evlat edinme, velayet, çocuğun nafaka hakkı, vesayet, kayyımlık, yasal danışmanlık, yardım nafakasıdır. Kadın hakları ve çocuk hakları, başlı başına ayrı inceleme alanı oluştursa da aile hukukunun da ilgi alanı içindedir.

Kayıtlı ya da kayıtsız yaşam arkadaşlıkları da aile hukukunun konusu içinde yer alır. Kayıtlı yaşam arkadaşlığı Türk hukukunda düzenlenmemiştir. Evlilik dışı yaşam arkadaşlığına bağlanan herhangi bir hak bulunmaz, bununla birlikte çocuklar ister evlilik içinde ister evlilik dışında doğsun eşit haklardan yararlanır.

Aile içi şiddet, taşıyıcı annelik, yapay döllenme, çocuk istismarı ve çocuk kaçırma gibi kadın hakları ya da çocuk hakları kapsamında ele alınan konular gerek uluslararası sözleşmelerde gerek iç hukukta özel olarak düzenlenmektedir.

Aile hukuku kapsamında Türk Medeni Kanunu'nda ve diğer bazı özel yasalarda düzenlenen konulara ilişkin uyuşmazlıklar aile mahkemelerinde görülür. Aile mahkemeleri, uzmanlık mahkemelerinden olup sosyal çalışmacı, ruhbilimci gibi alanda çalışan kişilerin yardımından yararlanıldığı mahkemelerdir. Ayrıca aile mahkemesi yargıçlarının atamasında da aile hukuku konusunda uzman olup olmadığına ve evli ya da çocuklu olup olmadığına bakılarak bu nitelikleri taşıyan kişiler atamada yeğlenir.

Eleştiriler

Baba hakları savaşımı gönüllüleri, aile hukukunun boşanma ve çocuk velayeti gibi konularda "kazan ya da yitir" politikasına sıkı sıkıya bağlı kalmasını eleştirmektedirler. Farklı ülkelerdeki yasal düzenlerde taraf konumunda bulunan uluslararası kişiler; çocuk kaçırma, velayet ve ilişki gibi konularda güç sorunlarla boğuşmaktadırlar. Uluslararası insan hakları anlaşmaları ve Hague sözleşmesi de bu sorunları öne çıkarmaktadır.

Ayrıca bakınız

• Babalık hilesi
• Cezayir Aile Yasası
• Avustralya Aile Mahkemesi
  • Avustralya aile hukuku
• Mudawana (Fas Aile Yasası)
• İngiltere ve Galler'de aile hukuku
  • Çocuk Yasası 1989
  • Sir Morris Finer - tek ebeveynli ailelere ilişkin bir inceleme
• Filipinler Medeni Yasası
• Merger öğretisi (aile hukuku)

İlgili Yasal Düzenlemeler

• Türk Medeni Kanunu
• Ailenin Korunmasına Dair Kanun
• Ailenin Korunmasına Dair Kanunun Uygulanması Hakkında Yönetmelik
• Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun
• Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Yön ve Kapsamına Dair Kanun

Dış bağlantılar

• Barbara DaFoe Whitehead'in ifadesi, Ulusal Evlilik Projesi, Rutgers Üniversitesi
• Wallerstein, Judith doktora tezi, "Boşanmanın Beklenmeyen Kalıtı", boşanmanın çocuklar üzerindeki etkisi üzerine bir çözümleme, NPR interview (2000)
• Türk Hukuk Sitesi Aile Hukuku Çalışma Grubu
• Boşanma