Büyükören, Sorgun
| Büyükören | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Yozgat |
| İlçe | Sorgun |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2012)[1] | |
| - Toplam | 108 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0354 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 66700 |
| İnternet sitesi: YerelNET | |
Büyükören, Yozgat ilinin Sorgun ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Büyükören Köyü:Bozok yaylalarının geniş plato sahası içinde yer alır. Köy halkı Oğuz Türklerinden Üç-oklar,İç oğuzlar da denir 24 Oğuz boyudan Dağ-Alp/Dağ Han sembolü uçkuş oğul. Salgur/Salur Oğuz boyu içinde önemli bir yere sahiptirler. {Salur.Heryerde kılıcıyla iş görebilen] Lisan açık ve güzel Türkçe konuşurlar. 1877-1878 Tarihli Osmanlı-Rus harbi (Rumi 1293) Elviye-i Selase (Üç vilayet)in işgali nedeni ile kafkas yöresinden göç ederek Yozgat ili Sorgun ilçesi Büyükören köyüne yerleşmişler.Ören:( Tarihi kalıntı,Yıkık, Harabe,Terkedilmiş ) İçanadolu kronolojisini** eski kültürlerin birbirine geçişlerini, devirlerini, doğruya yakın olarak ayni arazi üzerinde Alişar hüyüğü kazılarından öğrenmek mümkün olmuştur.Eski medeniyetlerin yaşadığı Tunç devrin(M.Ö.3200.2600) den Büyük Hitit devrine (1400.1200)kadar bölgede canlılık vardır. Hitit-Frig (1200-700)döneminden sonra bölge önemini kaybetmiştir.Med.Pers.Helenistik çağ (MÖ.85.MS.395) Roma.(395-1075)Bzans.(1075-1318) Türk Beylikleri (1318-1400)Anadolu Selçukluları.(1408-1920)Mensubu olduğumuz Osmanlıların yaşadığı Osmanlı döneminde iskan edilen Büyükören köyünün bu ismi aldığı kesindir.köyün kuzeyınde ufak çapta bir höyük mevcuttur bugüne kadar jeolojik bir çalışma yapılmamıştır.
Kurtuluş savaşı köyün yerleşim yerinde olmamış ancak acılarını bağrında hissetmiştir. Köyden Şehit ve Gaziler vardır. Köy halkından Osmanlı ordusunda Ömer Zekayi Efendi binbş, Medet Vural Sorgun jndrm Zabiti 2.Kmtnı ( Osmnl. Teğm. Üstğm.Yzbş.ya k.rütbe) T.C.Ordusu.na hizmet etmiş yüksek mevkide Askeri erkan çıkmıştır.Örn;İst. Grnz. Komt. Tümgnrl Mecit TOKCAN daha önce Bükreş B.Elçiliğinde Askeri Ateşelik yapmıştır.Alb. Prof.Dr.Acar TOKCAN kalp cerrahıdır. .Pilot Bşçvş.Kaşif EROL 1950 Yılında akar sudan "Çark ve dinamo Sistemi" kurarak su değirmeninde Elektirik üretmiştir ve evlerde kullanılmıştır.
Köyde ilköğretim 1955 yılında başlamıştır. İlk yerleşenler: MedetVURAL Tk ,Keller Tk,Kuralar,Kamacılar, H.Hanifi Tk,Kamilkaşif,Gedikler sülaleleri v.s. yerleşmesiyle zamanla çoğalmış 150-200 Haneye çikmıştır, İlk göçünü 1900 Yılları başında vermiştir Ekonomik nedenlerle 1960 Yılını müteakip verdiği göç nedeni ile 40-50 Hane vardır..DİPNOT: Osmanlı.Tahrir defteri kayıtları. ile Türk Tarih kurumunca doğruluğu örtüşen *Oğuz Türk boylarını içeren Bilgiler tereddüte mahal bırakmadan sağlam kaynaklar irdelenip itinalı seçilmiştir. **Tarih ve Coğrafya bölümlerini.Büyükören köyüne İzafeten yazdım okuyucuların bilgilerine saygı ile arz ederim.Fethi Vural.4.Levent İstanbul.Referans.Adı ve İP adresi. geçmiş sayfasında kayıtlı.
Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri
Köyün Hinkal isimli mantı benzeri üçgen ve üstten sıkmalı kayseri mantısından biraz büyük boyutlu mantısı kaz etiyle çok lezizdir. Köyde yetiştirilen kazların,güz aylarında besiye çekilip,kesimleri yapılır, kaz etinden elde edilin kavurması ve yağı , kışın yemeklere tat verir. Kış aylarında genellikle köy odalarında aile reislerinin kendi isteği veya oynanan oyunlar sonucu yenilen şahsa ceza olarak yöresel yemeklerden arabaşı yaptırılarak, köy odalarında hep birlikte içilir., arabaşı pişmiş hamur ve tavuk veya güvercin etiyle yapılan acılı çorbaya batırılarak içilen kış aylarına has bir yemektir.ayrıca haslanmıs patatesle ve hamurla acılan sacda pişirilen velibağı da unutmamak gerek...ve yine kete ve feselli herkesce beğenilen yöresel bir yemektir.köyümüze ait diğer yemekler: Her çeşit Sebze yemeği, Kabak çiçeği dolması, haşıl, hasude, kaymak kuymak,herleaşı,umaç...daha nice Baklava, Sini, vb. yöresel tatlarımız vardır.
Coğrafya
Yozgat iline 73 km, Sorgun ilçesine 40 km uzaklıktadır. 3 deprem kuşağındadır. Büyükören köyü Bozok yaylalarının geniş plato sahası içinde yer alır,kısmen düzlük hakimdir. Yerleşim yeri Kanyon vadi görünümündedir. Doğu-dağlık. Batı-Güney-Kuzey hafif engebeli aşınmış tepeler hakimdir.Güney ve Batıya ilerledikçe arazi düzlüktür. Delice nehri ile birleşen Kuzeyden kanak isimli ırmak geçer Gelingüllü barajına akar. Bu kısımlar Bağlık Bostanlık ve kavaklıktır,akar sudan az oranda faydalanılır. Tarım arazısisi hafif yüksek kaldığından büyük oranda faydalanılmaz.Yöre yeraltı suyu bakımından kısmen zengin sayılır. Kuraklık ve step(iklimi)bitki örtüsü yörenin tanıtıcı özelliklerindendir. Kuraklık sonucu tabi bitki örtüsü bozkır halindedir.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2000 | 206 |
| 1990 | 293 |
| 1985 | 330 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır. Kanalizasyon şebekesi var PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Dış bağlantılar
- ↑ "BÜYÜKÖREN KÖYÜ" (Türkçe). YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150604003312/http://www.yerelnet.org.tr/koyler/koy.php?koyid=264684. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2015.