Sungur, Sorgun

Başlığın diğer anlamları için Sungur (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Koordinatlar: 39°38′N, 35°18′E

Sungur
—  Köy  —
Yozgat
Koordinatlar: 39°38′K 35°18′D / 39.633°K 35.3°D
Ülke	Türkiye
İl	Yozgat
İlçe	Sorgun
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
Nüfus (2000)[1]
- Toplam	338
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
İl alan kodu	0354
İl plaka kodu
Posta kodu	66700
İnternet sitesi: YerelNET sayfası

Sungur, Yozgat ilinin Sorgun ilçesine bağlı bir köydür. Tarihi kaynaklarda Osmanlıca : S-N-K-U-R سنقور diye yazılır, (Arapça: سنقر) ve Farsça S-N-K-R şeklinde yazılır^[2]. Codeks Cumanicus (Kuman/Kıpçak Türkçesi'nde tarihi bir kitap) adlı eserde Sungur kelimesi, yırtıcı kuşların adı olup aynı zamanda kişi adı olarak geçmektedir. Sungur sözü anlam olarak şöyle bilinmektedir.Doğangiller (falconidae) ailesinden bir yırtıcı kuş türü, akdoğan.^[3] Soğukkanlı, sakin kimse anlamında bir kişi adı. Türkiyedeki yerli bazı ağızlarda kurbağa yumurtası anlamına gelir.

Tarihçe

Dulkadiroğulları Beyliği toprakları

Dulkadiroğulları Beyliği toprakları

14. yüzyılda Doğu Türkistan taraflarından gelen ve özellikle Fars Atabegliği'nin dağılmasından sonra bazı Türk toplulukları Orta Türkiye'ye yerleşmişlerdir. Moğol istilası sonrası gelen Türk toplulukları Eratna Beyliğini kurmuşlardı. Eratna Beyliğinde yönetim kademesinde Türk topluluklarından başka azınlık da olsa Moğollar da vardı.^[4] Bölgede hakim olan Eratna Devleti dini yapısı da farklılık arz eder. Tek ilaha tapan ve tabiatı kutsal sayan Göktanrı dini ya da Avrupalıların adlandırmasıyla Şamanizm geniş Türk kitlelerinin inancı idi. Ayrıca Budizm dini de az olsa bile bölgede görülmüşse de sonradan İslamiyete geçiş süreci başladı. Bölgede en fazla tutulan din ise İslam dini olmuştur. Dil yapısı olarak Orta Asya Türkçesi özellikle Oğuz Türklerinin Bozok şivesi yaygındı. Orta Asya'dan İran coğrafyasında uzun süre kalıp sonradan bölgeye gelen Türk toplulukları ise Farsça'da bilmekte ve konuşmakta idi. Eretna veya Eratna Devleti'nden sonra Oğuzların Salur boyundan Kadı Burhaneddin Devleti bölgede hakim oldu. Yozgat ilinin Türkçe eski adı Bozok olup buradaki Türk toplulukları Oğuzların Bozok kolundan gelir. Kadı Burhaneddin Ahmed Devletinden sonra Osmanlı Devleti bu dolaya hakim olacaktır. Dulkadiroğulları Türkmen beyliği Halep, Maraş dolaylarından gelen Türkmen halkı 17. yy.dan itibaren Bozok bölgesine yerleşmeye başladılar. Zaten 16.yüzyılda bölge ismini Dülkadir (Zülkadir)-oğulları Devleti'nden yadigar olarak Zülkadriye Eyaleti'ne^[5] bağlı idi. Sungur ve çevresi (Bozok Sancağı(Yozgat ili) dahil 1827 yılında kurulan Ankara Eyaleti ve Ankara Vilayeti'ne dahil olundu^[6]. 15. yüzyılda Orta Asya'daki Türk devleti olan Timurlu kaynaklarında Kara Tatar Türkmenleri adı ile geçen Türk topluluklarının Orta Türkiye'de yaygın olarak yaşadığı bilinmektedir. Kara Tatarların Cu'ankar (Çunkar, Sunkar, Sungar, Sungur) kolundan bazı aileler kalmıştır. Amasya, Sivas, Çorum, Yozgat dolaylarında karışık olarak yerleşmişlerdi.^[7] Bu bölgedeki kaynaklarda yanlışlıkla Moğollar zannedilen Türk soylu Kara Tatarlar Osmanlı Devletinin Balkanlara iskan politikası Orta Türkiye'den alınıp Balkanlara yerleştirilmiştir. Kara Tatar Türkleri arasında birkaç azınlık sülalenin Moğol olabileceği ve bunların İlhanlı Devleti'nden kalmış olabileceği düşünülmektedir. 15. asırda Bozok bölgesinden İran'a gidip yerleşen hatta Safevi Devletinin kurulmasına öncülük eden Alevi-Şii inancında bazı Türkmen toplulukları da olmuştur. Sungur ve dolayı 1520 yıllarında Osmanlı Devleti hakimiyetine geçmiştir. Boş kalan bu yerlere ise Halep ve Şam dolaylarından gelen Dulkadirli Türkmen aşiretleri yerleştiler. Sungur köyünün eski adının Son köy veya son kurulan yer olduğu söylense de bu gerek tarih ve gerekse dil araştırmalarında doğruyu yansıtmamaktadır. Osmanlıca yazım şekli de son-kur ile bir bağlantısı yoktur. Sungur halkının dilinde de hiçbir zaman son-gur veya son-kur olarak söylenmemiştir. Bütün Türk İslam Dünyasında söylendiği ve ad verildiği gibi Eski Türkçedeki "Sungur" kelimesinden gelmiş ve günümüzde de bu adı muhafaza etmektedir. Köyün başlangıçta 7 aile tarafından kurulduğu söylenir. Tuzlacık köyünden gelen ve Sungur'a yerleşen aile Tuzlacık soyadını, eski zamanlarda deve ticareti yapan aile Deveci soyadını almıştır. Farklı soyadları bulunmakta olup her bir aile farklı coğrafi yerlerden gelip Sungur halkını oluşturmuştur. Her bir aileye bir takım denilmiştir. Gabıl takımı, Tuzlacık takımı, Hameşgiller v.b. Macaristanda Eski Türklerden kalmış "Zongur" sülalesi de vardır. Köyün adının son kurulan köy olduğundan Songur denmiş daha sonra değişime uğrayıp Sungur denilmiştir. Köyün bulunduğu yer önceden yerleşim yeri değildi. Önceleri yaylak yeri ve çobanların hayvanlarını otlattığı bir saha idi. Osmanlı döneminde birçok yerden göçler gerçekleşmiştir. Osmanlılar Kafkasya, Kırım ve Balkanlarda Ruslarla savaşlarda yenilince kuzey istikametinden bölgeye göçler gerçekleşti. Büyük Osmanlı ülkesinin güneyinde ise Yemen, Irak, Suriye, Arabistan taraflarında çok sayıda yaşayan Türk toplulukları, İngilizlerle savaşlar neticesi Türkiye'nin ortasına göç etmeyi tercih etmiştir. Osmanlı Devleti de göçler neticesi gelmiş Türk topluluklarını Türkiyenin dört bir tarafına yerleştirmiştir. Sungur köyü çevresindeki köylerde önceleri Ermeniler de yaşamaktaydı. Ermeniler Türklerin köylerine saldırmaya başlayıp taşkınlıklarını artırınca soykırıma uğrayan bölgedeki Türkler de Ermenilere karşı kendilerini korumuşlardır. Buradaki Ermenilerde başta Suriye olmak üzere Rusya, Fransa, Amerika gibi yerlere göç edip gitmişlerdir. Taşkınlık yapmayan Ermeniler ise İstanbulda Samatya tarafına göç etmiştir. Türkiyenin dört bir tarafında Sungur adlı köyler vardır. Van/Çaldıran/Sungur Köyü, Muğla/Sungur köyü, Gümüşhane/Sungur-beyli köyü, Edirne/Malkara/Hacı Sungur köyü v.b. Ayrıca Sungur adı ile Konya/Ilgın'da Mahmuthisar köyünün 4 km kuzeyinde, Ilgın ovasına hâkim bir tepede Sungur Bey Türbesi bulunmaktadır. Niğde/Küçükköy'de Vakf-ı Cami-i Sungur Ağa vardır. Türkiye dışında da Türk Dünyası içinde birçok ülkede Sungur adında köy ve yer adlarını görmekteyiz. Rusya Federasyonunun işgali altındaki Türk toprağı olan Başkortostan Cumhuriyetinin Pervomayskiy'e 18 km uzaklıkta olan Sungur adlı köy vardır. Yine Başkortostanda Sterliytamak ilçesinde Sungur köyü bulunur. Rusyada Ulyanovskaya bölgesinde yine Sungur (nüfusu 1341 kişi) adlı yerleşim vardır ki buradaki halkın çoğu Rus olup önceleri Türklerin yerleşim yeri idi. Rus işgali ile buradaki Türkler soykırıma uğramışlardır. Selçuklular İran coğrafyasını fethettikten sonra 1147 tarihinde, merkezi Şiraz'da yerleşen Türkmen boylarından biri de Salurlulardır. Bu beylik Salur Han'ın neslinden olan Sungur Atabek tarafından kurulmuştur. 1284 yılında yıkılmış, yerine İlhanlılar egemen olmuştur. Buradaki Türkmen halkının bir bölümü İç Anadolu'da Bozok yaylası içinde yer alan Çomak dağı etrafına yerleşmiş olabilir ve köy ismi bu liderden gelmiş olabilir.

Yöredeki Tarihi kalıntılar

Sungur köyü içinde henüz bir arkeolojik sit veya buluntu görülmemiştir. Fakat Sungur köyüne konuk gelen ziyaretçiler için yöredeki bazı tarihi kalıntıların bilinmesi önemlidir. En yakın ve en eski tarihi buluntu Alişar köyünün kuzeyinde buluan Alişar Höyüğü'dür. Kayseri Kültepe'deki gibi Asurlu tüccarların Alişar dolayıdna ticaret yaptıkları ve Alişar'ın büyük bir yerleşim yeri olduğu düşünülmektedir. Daha sonra Hititlerin Alişar civarındaki ticari şehir merkezini yıktığı sanılmaktadır. Hititlerin merkezi ise şimdiki adı Boğazköy olan Hattuşaş idi. Alişar'ın veya İç Anadolu'da önemli bir merkez olan yerin adı Ankuva^[8] olarak geçer. Hitit Devleti'nden sonra Frig Devleti Milattan önce 676-600 (milattan öncesi tarihler geriye doğrudur) yılları arası bu bölgeye hakim olur. Sorgun'un köylerinden eski adı Gavurören olan Gözbaba köyü ile Şahmuratlı köyü arasındaki Kerkenes tarihi kalıntıları Friglere ait olduğu düşünülmektedir. Ardından Türk topluluğu olduğu düşünülen Kimmerler dönemi görülür. Lidyalılar, İskender Krallığı, Galatlar dönemi, Roma İmparatorluğu dönemi, Doğu Roma veya Bizans İmparatorluğu dönemi görülür. Sonra bölge tamamen Türklerin denetimine geçer. İlk Türk Beylikleri, Türkiye Selçuklu Sultanlığı, İkinci Beylikler Dönemi de görülür. Son olarak Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti bölgeye hakim olmuştur. Bu dönemlerle ilgili kalıntıların araştırılması devam etmektedir.

Toplum

Sungur halkı Çomak dağı eteğinden , eski halkın dilinde say ^[9] adı verilen kayalık taşlı sulu yunaklık dereden bağların bulunduğu mekan arasında yerleşmiş bir Türk halkıdır. Sungur halkı geçmişte bütün Eski Türklerde olduğu gibi türlü boylara (gruplara) ayrılmıştır. Günümüze kadar adı kalmış sülaleler şunlardır.

• Kecelgiller (soyadları Özcan):
• Ganigil (Gani kahya) takımı) (soyadları Deveci, Alparslan):
• Hameş-kağal (veya Hameşgiller)(uyarı. kağal kelimesindeki k harfi ke sesi gibi ince söylenir) (soyadları Bekdur):
• Omar-kağal (soyadları Tuzlacık): Tuzlacık köyünden geldiği bilinir.
• Hindoğlu takımı (sonradan Pilikgil) (Soyadı Kurul): Söylentiye göre Çomak dağına ilk yerleşen Türk topluluğu olup bu ormanlık arazide develeri kaybolunca ormanı ateşe vermişler ve bölgedeki ormanlık arazi yok olmuştur.
• Kôr Ismayılgiller (soyadları Bıyık):köye gelen göçebe türkmenlerdir
• Küçük Ahmetgiller (soyadları Tekbıyık):
• Çapangiller, Şıhılığıllar (soyadları Torun):

Din

Günümüzde Sungur köyü toplumu din yapısı olarak Müslüman'dır. Eski Türk inancı Göktanrı dininden gelen bazı batıl inanışlarda görülmektedir. Dilek ağacına çaput (bez) bağlama ki buna çalama denir, bazı tür hayvanların önden geçip veya yolda görülmesinin uğursuzluk veya bahtlılık olarak yorumlaması Eski Türk dininden kalmış inançlardır. Günümüzde bu inançlar bütün Türk Dünyası'nda, Altay Dağları, Tanrı Dağları, Sayan Dağları gibi yüksek yerlerde yaşayan Türk topluluklarında da görülmektedir.

Toponomi

Köyün bulunduğu bölgede bazı toponomik adlar bulunur. Bu yer adları halk dilinde biraz değişime uğramıştır. Aşşağpuñar (Aşağı Pınar), Sultanguyusu (Sultan Kuyusu), Goğgaya (Gök kaya), Gızıltoprah (Kızıl Toprak), Olukguyusu(Oluk Kuyusu), Aydoğmuş , Gündoğdu , Asiyalinbağ (Asiye-gillerin bağı), Gubürören (Gübür Ören), Cinni Mezer (Cinli Mezar), Gannıtalla (Kanlı Tarla), Goruhlu (Koruklu), Garaçalının ora (Kara Çalının orası), Gulahsız (Kulaksız).

Bu yer adları yön veya bir bölge bildirmektedir. Mesela; Gogaya denilen yer Çomak dağının Bahadın Kasabası yoluna bakan tarafıdır. Goruhlu ise Söylemez köyü tarafına denir.

Kızıl Sungur (Tuygun) adlı yırtıcı kuş türü

Kazakistan bayrağında kuş

Kültür

Geleneklerine bağlı bir köy olup bayramlarda seyranlarda ve düğünlerde komşu (yöre dilinde koñşu) ziyareti yapılır. Koyun yemekleri bol türlü olmakla birlikte başlıca yemek kültürü arasında kışları yenilen arabaşı ve tavşan köftesi vardır. Çörek, bazlama, katmer, erişte, helle çorbası, düğürcük (köy dilinde duğurcük) çorbası, bulama çorbası (köyün dilinde bulama aşı) köyün yemek kültürüdür.

Çocuk Oyunları

Sungur köyünde oynanan belli başlı oyunların adları şöyledir:
Hodah oyunu, Gozümüç (veya Yumuşma) Oyunu, Eş Gördüm oyunu, Depik oyunu, Çelik-Çomak oyunu, Seklem, At Oynatmacı oyunu, Ortada Sıçan oyunu, Galeylim oyunu, Beştaş (veya Toptaş), Saklanbaş (Saklanbaç), Gayış Vurma, Sallanguş (Çoğdürüguş), Cimcime oyunu, Çıbıktan at oyunu.

Dil

Sungur Türkçesi: Köydeki dil halis muhlis katıksız Türkçedir. Sungur Türkçesi genel özellikleri itibariyle Oğuz (Türkmen) Türkçesinin yapı ve telaffuz özelliklerini içinde barındırır. Fakat bazı özellikleri ile de Kıpçak Türkçesi özellikleri taşır. Özellikle Orta Asya Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesine yakındır. Bazı hususiyetleri de Sibiryadaki Türkçelere benzer.

T'nin D oluşu( Türkmenistan, Tuva, Azerbaycan Türkçeleri gibi) tadı < dadı , taş<daş, tırnak<dırnag, tane<daane, tepe< depe

Ç'nin Ş oluşu( Kazak Türkçesi gibi)
Söz içlerindeki bazı ç sesleri Sungur köy halkının dilinde ş harfi olmuştur.
göçtü< goştü, biçti<bişti, ağaçlar< ağaşlar, açmak< aşmak, uçtum< uştum, kaçtı< gaştım.

n'nin g,ğ oluşu( Kazak Türkçesi gibi)
Söz içlerindeki bazı n sesleri Sungur köy halkının dilinde genizden gelen bir ğ harfi olmuştur. Bu söylenişte nazal n diye tabir edilen geniz n harfine yakındır fakat tam olarak onu yansıtmaz. ng arası bir ses ile ifade edilebilir
şuna<şoğa, bana<bağa, sana<sağa, ona<oğa

Çokluk eki'nin değişimi( Kazak, Kırgız, Tatar ve Sibirya Türkçesi gibi)
Bazı durumlarda çoğul eki -lar, ler değişime uğramaktadır. Eğer kök kelime veya çoğul öncesi kelime -n ile biterse çoğul eki de -nar, ner şeklini alır.
bunlar<bunnar, onlar<onnar, şunlar<şonnar, yorganlar<yorgannar, yığınlar<yığınnar.

Kök-Türkçeden gelen eklerin kullanımının oluşu sebebiyle Sungur konuşması, Bozok bölgesinin bozulmaya uğramamış bir Türk ağzıdır denilebilir. Eski Türkçedeki kinye/kınya'nın fonetik değişime uğramış bir versiyonu olan -gine, -genne şekilleri söylenişlerde rastlanır. Özbekistan Türkçesinde de görülen bu ek dil bağlantısını göstermektedir. Özbekçe "-ginem" / Türkiye Türkçesi "cağızım" ekine karşılık gelmektedir. "Mecnuntalnıng başginemni egmegin, Közlerimden yaşginemni tökmegin" Salkımsöğüdün başcağızımı eğmeyesin, Gözlerimden yaşcağızımı dökmeyesin...). Sungur ağzında "güzelce yap" yerine "güzelgine yap" denilir. Ayrıca "Güzelcene" ve"güzelgene" yap söylenişleri de vardır.

Bilinmesi Gerekli Sözler

Ellaham; Allahu Alem kelimesinin halk dilindeki değişimidir. Allah Bilir olarak kullanılan kelime belki manasında da kullanılmaktadır.
Şaplak; tokat, şamar. Çığırmak, çağırmak. Çığrale, çağır hele, çağırır mısın. Çığırışmak, bağrışmak. Abı; anne, ana (Orta Asya ve Sibiryada aba, apa, ava şeklindedir. Sungur Türkçesinde buradak ikinci a sesi ı sesine dönüşmüştür). Ağa, baba. Biçik, ineğin küçüğü (Sibirya Türkçesinde biçiğ kelimesi küçük manasında kullanılır). Bicimcik, çok az. Cingan çivisi, küçük çivi. Mık; büyük çivi. Culuk, hindi. "Gatıh", Çalkama, ayran. Doñuz, domuz (Orta Asya Türkçelerinde Doñuz ve Toñuz, Azerbaycan Türkçesinde donuz). Dil, kilidi açıp kapamak için kullanılan araç, anahtar, açar, açkı. Deşirici, hırsız. Oğru, hırsız. Eşgili, mayalanmış bazlama, katmer. Ekiz, ikiz. Eringeş, üşengeç. Gutmek, beklemek, sürmek (mesela, koyun gütmek). Guver, bırak, koy, aşağı koymak (Özbek Türkçesinde kuy, aşağı demektir). Yüzünguylu, aşağı doğru. Gicişmek, kaşınmak. Noorüyon, nasılsın, neler yapıyorsun anlamında kullanılır. Ondan sonramayım, ondan sonrası. ool, oğul. Oobed, övüngen. Oorun oorun, gizli gizli,hırsız(oğrun) gibi. Ötoğon, geçmiş (öteki) gün. Toplu, pencere önü. Sındı, makas (sındı, Orta Asya Türkçelerinde kırmak kesmek manasına gelmektedir). Say, bir miktar taşlı olan vadi, nehir yatağına denir (misal, Saya gitmek). Sağsak, kötü kokmuş. Tosbağa, kaplumbağa (Orta Asya Türkçelerinde taşbağa). Tiken, diken. Yumuş, iş, görev, vazife. Yuğ, yıka. Yunak, çamaşır yıkama yeri. "Kunnamak", atın yavrusunu doğurması. "Kuşüm etmek", merak etmek. "Mazarat", şımarık. "Malamat etmek", rezil etmek. "ile mi?", öyle mi? ,

Resmi yazıda çok kullanılmayan Sungur dilindeki Sözler

gırışmağ (kırışmak, başını dikerek gösteriş yapmak, kasılmak, cilvelenmek, kendini beğendirme çabasında olmak), hömermek (hiddetlenmek, kabadayılık taslamak, birisine kızarak saldırmaya başlamak), karış getirmek (kargış, beddua etmek, lanetlemek), yumuş buyurmak(iş yükü vermek), yumuş dutmag (verilen işi yerine getirmek) vd.

Coğrafya

Yozgat iline 63, Sorgun ilçesine 30 Km. uzaklıktadır. Bölgenin en yüksek dağlarından Çomak Dağı eteğinde yerleşim olmuştur. Çomak Dağı üzerinde Radyolik istasyonu (PTT telefon aktarıcının) bulunmaktadır. Karabodu höyüğü ve art arda devam eden üç höyük ile çok dik duran Sivri Dağı önemli yükseltilerdir. Kuzeyinde Bahadın Kasabası, Gümüşkavak köyü, Salur köyü; güney yönde Bağlıca köyü, Tuzlacık köyü, İnevi köyü, batı yönde Mansuroğlu köyü ile konumlanmıştır. Çevresindeki öbür köyler ise Söylemez, Bebekköy, Karacalar, Küçükçalağıl, Alişar, Sivri, Çavuşköyü, Karaveli'dir.

Sungur Adının Geçtiği Yerler ve Özellikleri

İran'daki Sungur'un haritadaki yeri

Sungur Adı dünyanın birçok yerinde gerek ad gerekse yer olarak geçmektedir. Bunlar arasında İran'ın batı sınırlarına yakın Kirmanşah şehrinin, 70 km kuzey doğusunda Türklerin yaşadığı Sungur adlı bir şehir vardır. İran'daki bu Türk şehri olan Sungur şehrinin nüfusu yüzbine yakındır. Sungur Türklerinin dili olan Sungur Türkçesi ise Azerbaycan Türkçesine benzer. Sungur Türkleri soğuk yerine "soğuh, sovuk" , ileri yerine "irelu", demektedirler, ayrıca "geynemağ", ervad (arvad-kadın), çörey (ekmek), gulah (kulak), bulak (kaynak, pınar), aba (anne), gardaş (kardeş) v.b. Rusya Federasyonu içinde Türklerin yoğun olarak yaşadığı Sterlitamak ilçesine 21 km mesafede Sungur köyü vardır. Köy halkı yerli Türklerden olup Rus işgalinde direnmişler Müslüman olmayı bırakmamışlardır. Ruslar Sungur Türkleri ve dolaydaki Türkleri diğer Türklerden ayırmak ve bölmek için halk arasında bir adlandırma olarak kullanılan Tatar adını millet gibi kabul ettirerek bölmeye çalışmıştır. Tatar, Kırgız, Oğuz gibi adlandırmalar bir ulus adı olmayıp Türklerin kendi aralarında kullandığı soyadlarıdır. Bu yerleşim yeri aynı zamanda Kazakistan'a da yakındır. İtil (veya İdil, Atıl, Edil, Rusçası Volga) akarsuyu boylarına yakın bazı yer adlarına bakınca Sungur köy adları göze çarpar. Ayrıca Tataristan Türk Cumhuriyeti ve Samara bölgesinde küçük bir akarsuyun adı da Sungur akarsuyudur^[10]. Eski yazma tarihler olan silsilenamelerde Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Bey'in amcalarından birinin adı Sungur Tigin'dir. Niğde'de 1335 yılında Sungur Bey tarafından yaptırılmış olan Sungur Bey camii ve türbesi bulunmaktadır. Yine Niğde'de Emir-ül ümera Seyfeddin Sungur Ağa tarafından 1335 yılında yaptırılan Sungurbey Kütüphanesi bulunmakta olup günümüzde Niğde İl Halk Kütüphanesi olarak adlandırılmıştır. Niğde'de Sungurbey Mahallesi de vardır. Çorum'un ilçelerinden birisi de Sungurlu'dur. Van'ın Çaldıran ilçesine bağlı bir yerleşim yeri, Muğla'nın Göktepe bucağına bağlı bir yerleşim yeri, Hatay'ın Kışlak bucağına bağlı bir yerleşim yeri "Sungur" olarak geçmektedir. Sungur adı Kaşgarlı Mahmud'un Arap Dünyasına Türk dili öğretmek için yazmış olduğu Divânu Lügati't-Türk adlı yazma eserde Oğuz boylarında uran (arma, sembol, simge) olarak kullanılmıştır. Doğan türü kuşlar içinde Ak Sungur adlı kuşu Azerbaycan Türkçesinde "şunkar", Kazak Türkçesinde ise "Ak Sunkar" olarak bilinir. Kartal, doğan, atmaca gibi yırtıcı kuşların ve alttürlerinin tamamı Eski Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir. Sungur veya Sonkur ya da Şunkar veya Şumkar bu kuşlar arasında yer almaktadır. Türk Dil Kurumu Tarama Sözlüğü'nde sungur kelimesinin Osmanlı literatür kaynaklarına göre karşılığı olarak sunkur, sungar, suknur kelimelerini görmekteyiz ki akdoğan kuşu manasında kullanılmıştır.

İklim

Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir. Dağ meltemi ile vadi meltemi görülür. Kışın sert geçer.yazın kurak geçer.iklimi çok serttir

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2007
2000	372
1997	338

Ekonomi

Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.

Meşhur kişiler

Sungur köyü ilköğretimi 1969 yılında eğitim öğretime açılmış bir de gelen öğretmenler için lojman yapılmıştır. Köyün en iyi eğitim seviyesini 1985-1995 yılları arası yakalamıştır. O dönemdeki öğretmenlerin özel çabası da bunda etkilidir. Mezun olanlar arasında avukattan öğretmenine türlü meslek sahipleri vardır. Gazi Serdar Bıyık, 71/4 tertip olarak Şırnak Güçlü Konak köyünde askerlik yapmış ve PKK teröristleri ile savaşmış, fakat yaralanma neticesi sağ ayağı kesilmiştir.

Oğuz (Türkmen) aşiretleri içinde SUNGUR adı

24 Oğuz boyunu önce iki kolda (Bozoklar ve Üçoklar) daha sonra Oğuz Han'ın 6 oğluna ve son olarak da onların 4 oğluna ayırmaktadır. Listelerin kaynakları, Kaşgarlı Mahmud ve 14. yüzyıl'da yaşayan Reşideddin'e dayanmaktadır. Reşideddin 24, Kaşgarlı Mahmut ise 22 boy saymaktadır. Oğuz boylarından Üçoklar'da Gök Han oğullarının (Bayındır: daima nimetle dolu olan yer, Beçene: iyi çalışır gayret gösterir, Çavuldur: şerefli ünü yaygın, Çebni: nerede yağı (düşman) görürsese tez vara savaşır) topluluklarının sembolü (ongunu) Sunkur (Sungur) kuşudur^[11].

Oğuzlar

Bozoklar

Üçoklar

"Gün Han" Kayı Bayat Alkaevli Karaevli

"Ay Han" Yazır Döğer Dodurga Yaparlı

"Yıldız Han" Avşar Kızık Beğdili Karkın

"Gök Han" Bayındır Beçenek Çavuldur Çepni

"Dağ Han" Salur Eymür Alayuntlu Yüreğir

"Deniz Han" İğdir Büğdüz Yıva Kınık

Ongunu Şahin

Ongunu Kartal

Ongunu Tavşancıl

Ongunu Sungur

Ongunu Uçkuş

Ongunu Çakır

Altyapı bilgileri

Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.

Ayrıca bakınız

• Ak sungur
• Oğuzlar

Dış bağlantılar

• Sungur köyünün uzaydan görünümü
• YerelNET
• Yozgat ili Sorgun ilçesi Belediye sitesinde Sungur Köyü'nün Tanıtımı
• Türk Medya sitesinde Sungur Köyü Tarihi
• Yerel.Net Sitesinde Sungur Köyü ile ilgili Resmi Veriler
• Sungur Köyü İlkokulu
• Sungur Köylülerinin Feysbuk (Facebook) Sayfası
• Sungur Köyünün uzaydan haritası
• Sungur Köyünün çevre köylere aralığı haritası
• Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
• Türk Lehçeleri Sözlüğü-Sungur halk dili ile mukayese
• Azerbaycanca şiirler, Sungur halk dili ile yakınlık
• İran'daki سنقر Sungur (İngilizcesi Sonqor ve Songhor) adlı şehirden görünümler
• İran'daki Kermanşah iline bağlı سنقر Sungur'dan görünümler

Kaynakça

1. "SUNGUR KÖYÜ" (Türkçe). YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304221813/http://www.yerelnet.org.tr/koyler/koy.php?koyid=264739. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2015. 
2. Türk Dil Kurumu Tarama Sözlüğü
3. Divanı Lügati Türk'teki manası http://www.turansam.org/kitaplar/KasgarliMahmutDivaniLugatitTurk.pdf
4. Oğuzların Tarihi (Oğuzlar/Türkmenler) , Prof. Dr. Faruk Sümer. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı yayınları (5.basım)sayfa 197
5. Osmanlı Arşivleri http://www.devletarsivleri.gov.tr/Handlers/hhFile.ashx?Id=45d0f5ad-1f99-4fa4-94a4-d04c9e965bcb
6. http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k116202f/f156 sayfa 124.
7. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/821/10428.pdf sayfa 226
8. Ronald L. Gorny, Hittite Imperialism and anti-imperial resistance as viewed from Alişar Höyük. Bulletin of the American Schools of Oriental Research 299/300, 1995, 71 Bulletin of the American Schools of Oriental Research 299/300, 1995, 71
9. Say; Eski Türk dilinde su yatağı anlamında kullanılır. Sibiryadaki Say-an dağları misal verilebilir.
10. http://textual.ru/gvr/index.php?card=184994
11. Tarih 1, Abdullah Gündoğdu, Tutibay yayınları, İstanbul 2007, s. 136