Salgurlular
| Türk tarihi |
İlk Çağ
Orta Çağ
Yeni Çağ
Yakın Çağ
|
Salgurlular, 1148-1286 tarihleri arasında İran'ın Fars bölgesinde hüküm süren Türk hanedanıdır. Hanedan adını yirmi dört Oğuz boyundan biri olan Salgur'dan (Salur) alır. Selçukluların Fars meliki Melikşah b. Mahmûd'un bölgede yaşayan Salgurluların reisi olan, atabeyi Muzafferüddin Sungur b. Mevdûd'un kardeşini suçsuz yere öldürmesi üzerine Atabeg Sungur isyan etti. 1148'de Melikşah'ı yenilgiye uğratıp Şiraz'ı ele geçirdi ve Salgurlular veya Fars Atabegleri adıyla bilinen hanedanın temellerini attı.[1]
Zaman zaman hakimiyetleri Kirman (1204-1213), Umman, Hürmüz ve Bahreyn'e (8 Ağustos 1236'dan sonra) da genişledi.[2] Salgurlular 1157'ye dek Büyük Selçuklu Devleti'ne[3], 1194'e dek Irak Selçuklu Devleti'ne tâbi oldular, 1194-1218 arasında bağımsız yaşadıktan sonra, 1218-1231 arasında Harezmşahlar'a bağlandılar. 1231'de İlhanlılar'ın egemenliğini kabul ettiler.[4] 1286 yılında İlhanlılar Salgurluları tamamen hakimiyeti altına aldılar. Hanedan, Abış Hatun'un 1286'da Tebriz'de İlhanlılar tarafından öldürülmesiyle sona erdi.[5]
Atabeyler
- Sungur bin Mevdud (1148-1161)
- Zengi bin Mevdud (1161-1178)
- Tekele bin Zengi (1178-1198)
- Sa'd bin Zengi (1198-1226)
- Ebu Bekir Kutluğ Han bin Sa'd (1226-1260)
- Sa'd bin Kutluğ Han (1260-1262)
- Muhammed Şah bin Salgur Şah bin Sa'd (1262-1263)
- Selçuk Şah bin Salgur Şah (1263)
- Abiş Hatun bin Sa'd (1263)
- Abiş Hatun / e. Mengü Temür bin Hulagû (1264-1286)
Kaynakça
- ↑ Erdoğan Merçil, Salgurlular, TDV DİA İslam Ansiklopedisi, Ankara 2009, c. XXXVI, s. 29-31.
- ↑ C.E. Bosworth, The New Islamic Dynasties, (Columbia University Press, 1996), 207. (İngilizce)
- ↑ The Political and Dynastic History of the Iranian World, C.E. Bosworth, The Cambridge History of Iran, Vol. 5, ed. John Andrew Boyle, (Cambridge University Press, 1968), 169. (İngilizce)
- ↑ Curtis E. Larsen, Life and Land Use on the Bahrain Islands: The Geoarchaeology of an Ancient Society, (University of Chicago Press, 1984), 66. (İngilizce)
- ↑ Salghurids, C.E. Bosworth, The Encyclopaedia of Islam, Vol. VIII, 979. (İngilizce)