BY Draconis değişeni
BY Draconis değişenleri tayflarında hidrojen salma çizgileri ile karakterize olan, dKe ve dMe tayf türünden geç tür cüce yıldızlardır. Bu yıldızlarda izlenen parklaklık değişimi, tekdüze olmayan yüzey parlaklık dağılımlarından kaynaklanmaktadır. Fotosferlerine oranla daha soğuk olan güneş benzeri leke bölgelerinin, yıldızın yarımkürelerinden birinde daha fazla yer alması halinde, dönme modülasyonu etkisiyle ışık değişimi ortaya çıkmaktadır. BY Draconis değişenleri ileri düzeyde kromosferik etkinliğe sahip yıldızlardır. Hem tek hem de çift sistem üyesi olabilmektedirler. Bu türden yıldızların kromosferik etkinlik gösterebilmeleri için ekvatoryal dönme hızlarının 5 km/sn değerinin üstünde olması gerekmektedir.[1].
BY Draconis yıldızlarının çoğu, UV-Ceti türü flare etkinlikleri de göstermektedir. Grubun prototipi BY Dra'nın, ışık değişimine sahip olduğu ilk kez 1966'da Cugainov'un gözlemlerinden anlaşılmıştır. Cugainov, gözlenmekte olan ışık değişiminin karanlık lekelerden kaynaklandığını da ortaya koymuştur. 1926’da keşfedilen YY Gem bir örten çift olarak sınıflandırılmıştır. Aslında bileşenlerinin tayf türleri dM1e+dM2e olan çift bir BY Dra değişenidir. Kron 1952'de, tutulmalar dışında kalan ışık değişiminin, leke kökenli dalga biçimindeki bozulmadan kaynaklandığını göstermiştir.
Örnekler
- BY Draconis: K4V+K7.5 bileşenlerinden oluşma çift bir sistemdir. Yörünge dönemi 5.975 gündür. Tutulma göstermemektedir. Leke dalgasının dönemi (fotometrik dönem) ise 3.827 gündür. Yörünge basıklığı e=0.31 civarındadır. Sistemin ortalama parlaklığı 50-60 yıllık bir çevrimle değişmektedir.
- CC Eri: Yörünge dönemi 1.56 gün olan, K7Ve+? tayf türünden tek çizgili bir tayfsal çifttir. Tutulma göstermemektedir. BY Dra’dan önce ışık değişimi keşfedilmiştir.
- OU Gem: K3V+K5V tayf türünden bileşenlere sahip çift bir sistemdir ve yörünge dönemi 6.99 gündür. Tutulma göstermemektedir. Leke dalgasının dönemi (fotometrik dönemi) 7.36 gündür.
Kaynakça
- ↑ Bopp & Fekel, 1977, AJ, 82, 490
- Samus N.N., Durlevich O.V., et al. Combined General Catalog of Variable Stars (GCVS4.2, 2004 Ed.)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
