Boko Haram
| Boko Haram Davet ve Cihat İçin Ehl-i Sünnet Cemaati (resmi isim) | |
|---|---|
| جماعة أهل السنة للدعوة والجهاد | |
| Aktif | 2002-günümüz |
| İdeoloji |
Vahhabilik Cihatçı Selefilik İslami köktendincilik Eksterminasyonizm |
| Liderler |
Muhammed Yusuf (kurucu) (2002-2009) † Ebubekir Şekau (mevcut lider) (2009-günümüz) |
| Operasyon sahası | Nijerya, Kamerun, Nijer ve Çad |
| Kuvveti | Tahmini 9.000 üzeri |
Boko Haram, 2002 yılında Nijerya'nın Borno eyaletinde Muhammed Yusuf tarafından kurulan şeriat yanlısı radikal İslamcı silahlı örgüt. Örgüt, özellikle şeriat hükümlerinin geçerli olduğu Nijerya'nın kuzey kesiminde daha etkili konumdadır. Boko Haram örgütü binlerce insanı öldürme, kent ve kiliseleri yakma, göçlere sebep olma, genç kızları dini gerekçelerle kaçırıp satma[1] gibi pek çok eylemle gündeme gelmiştir.
Boko ya da Buku kelimesi İngilizce book kelimesinden türetilmiştir. Esasen Arap alfabesiyle yazılan ve afro azyatik dil grubuna ait olan Hausa dilinin Latin alfabesi ile olan versiyonunu ifade için kullanılır. Boko ya da Buku Haram'ın lafzi karşılığı 'latin alfabesi haram', 'batılı eğitim haram' demektir.
Boko Haram, 2002 yılında tüm Nijerya'ya şeriat getirilmesi amacıyla kuruldu. Örgüt, ilk askeri tesisini 2004 yılında Nijer sınırına yakın bir bölgede kurdu. Nijerya'daki İslami Hareket liderlerinden biri olan İbrahim Zakzaki, Boko Haram'ın Taliban ve El-Kaide ile ilişki içerisinde olan bir örgüt olduğunu ifade etmiştir. Boko Haram, ilk olarak 2004 yılında Kamerun sınırı yakınlarında Nijerya polisiyle girdiği çatışmada 28 üyesini kaybetti. Üç yıl sonra, 2007 yılının Eylül ayında Boko Haram ile Nijerya polisi arasında çıkan çatışma sonrası, Nijeryalı 11 subay öldürüldü.[2]
Özellikle polis merkezleri başta olmak üzere kamu binalarını hedef alan örgüt, 2009 yıllında yüzlerce kişinin ölümüne sebep oldu.[3] Temmuz 2009 boyunca Boko Haram'ın polis istasyonlarına karşı saldırıları devam etti. Bu dönemde Nijerya'nın kuzeyinde 700'ü aşkın insan Boko Haram militanlarınca öldürüldü ve 3000'den fazla insan bu olaylar sonrasında göç etmek zorunda kaldı.[4] Bir dönem yakalanarak hapsedilen örgüt lideri Mohammed Yusuf, Batı tipi eğitim ve mevcut müfredatın Avrupalılar tarafından getirildiğini ve bu eğitimin haram olduğunu ve de insanların Allah'a olan inançlarını zedelediğini kaydetti. BBC'ye verdiği demeçte de bilimsel ve Avrupa tarzı eğitimi istemediklerini ifade etti.[5]
Nijerya ordu birliklerinin 2009 yılında örgüt üyelerinin bulunduğu camiye düzenledikleri baskın 200 kişinin ölümü ile sonuçlandı. Boko Haram, 26 Ağustos 2011 tarihinde Nijerya'nın başkenti Abuja kentindeki Birleşmiş Milletler binasına bombalı araçla saldırı düzenledi ve bu saldırı sonrası 18 kişi hayatını kaybetti.[6] Aradan dört ay geçmeden 25 Aralık'ta Noel için toplanılan kilise cemaatine bombalı saldırı düzenleyen örgüt, 40'tan fazla kişinin ölümüne neden oldu.[7] Boko Haram, 2011 yılında Nijerya'da, 450'den fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.[8]
Boko Haram Nisan 2014'te Nijerya'nın kuzeydoğusunda bulunan Borno eyaletindeki bir kasabada en az 300 kız öğrenciyi silah zoruyla kaçırdı.[9]
Boko Haram Temmuz 2007 - Haziran 2014 arasında 5.000'den fazla insanı öldürdü.[10]
Boko Haram'ın lideri Ebu Bekir Şekau'ya ait olduğu öne sürülen videoda, Şekau'nun IŞİD lideri Ebu Bekir el-Bağdadi'ye biat ettiklerini belirtti. Adı yerel dilde "Batılı tarzda eğitim yasaktır" anlamına gelen Boko Haram'ın, 2009'da lideri Muhammed Yusuf'un gözaltındayken ölmesinin ardından başlattığı ve yeni lideri Ebu Bekir Şekau ile birlikte sürdürdüğü kitlesel şiddet eylemlerinde şimdiye kadar 13 binden fazla kişi yaşamını yitirdi.[11]
Boko Haram sadece Nijerya'ya değil Kamerun, Çad ve Nijer'e de saldırmaya başlamıştır.[12]
Kaynakça
- ↑ Nigeria’s Boko Haram: ‘Allah says I should sell. He commands me to sell. I will sell women.’
- ↑ Nijerya'nın Taliban'ı: Boko Haram
- ↑ Who are Nigeria's Boko Haram Islamists?
- ↑ Nigeria Like It Is: A practical guide to doing business in Nigeria
- ↑ Nijerya'da İslamcı militanlara operasyon
- ↑ Nijerya'da BM binası bombalandı: 18 ölü
- ↑ Boko Haram Bombs Churches in Abuja, Jos, 40 Dead
- ↑ Nijerya'daki çatışma: Ölü sayısı 60'ı aştı
- ↑ 9 Soruda Boko Haram ve Nijerya
- ↑ Boko Haram: breakingnews.com
- ↑ Boko Haram IŞİD'e biat etti iddiası
- ↑ http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/02/150205_boko_haram_kamerun
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||