Dedegül, Ardahan

Dedegül, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe

Dedegül Köyünün ne zaman kurulduğu belli değildir. Ancak Osmanlı Döneminden beri zaman zaman kısmi göç vermesine rağmen hiç bozulmamış bir Türk İslam köyüdür. Ardahan’ın Osmanlı ve Ruslar arasında alınıp verilmesinde bazen Ruslar'ın eline geçtiği ve Ardahan’ın Osmanlılar'ın eline geçmesi ile tekrar Osmanlı'ya bağlanmıştır.

Osmanlı Tarihi ve Ardahan için çok önemli olan 1877-1878 yılları arsındaki 93 Harbi, I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı sırasında 43 yıllık işgale rağmen bozulmamış yabancının yerleşemediği köylerden birisidir. Köy halkının çeşitli yerlerden göç edenlerle yüzyıllar öncesi doldurulduğu söylendiği halde giderek yüksek bir Dedegüllülük ruhu oluşmuş hiç kimsenin geldiği yerle ilgili ne bir beklentisi ne de bir nostaljisi olmamıştır.

Çevre köylerin birçoğu Rum, Ermeni ve Malakan'lar tarafından doldurulduğu halde Dedegül’e hiçbir yabancı unsur sızmamıştır ve sızdırılmamıştır. 1915'teki Dedegülde Rus birliklerince yapılan kırım(katliam) bu direnişin bir örneğidir. Bütün zorluklara Rus, Gürcü ve Ermeni saldırılarına karşın Dedegül Köyü benliğini ve toprağını korumuş ve sade bir Türk ve Sünni köyü olarak kalmıştır.

Serhat kenti Ardahan ve çevresinin Osmanlı sınırları içerisine alınması sırasında sınır çizimi için gerek Osmanlı gerek Rusya tarafından hakem tayin edilmiş olanlardan Ardahan’ı temsilen Kara Kadı namı ile anılan Dedegüllü bir zat Türk hakemi olarak görevlendirilmiştir.

Kültür

TÜRK kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır. Geleneklerine sahiptirler.Akrabalık bağları güçlüdür.

Coğrafya

Dedegül köyü Ardahan İline 12 km. uzaklıkta Ardahan’ın batısında ve Kura Nehri'ni kuzeyinde yer almaktadır. Yaklaşık 1800 m. rakımlıdır. Doğuda Edegül, kuzeydoğuda Kıraç ve Kazlı köyleri, kuzeyde Derindere ve Çetinsu, batıda Çeğilli, güneyde Akyaka ve Ağzıpek köyleri ile komşudur. Dedegül köyünün yaylası doğuda Derindere, kuzeyde Şavşat-Kocabey ve Yavuzköy, batıda Çeğilli ,güney de Çetinsu yaylaları ile sınırdaşdır

Ekonomi

İklim'e bağlı olarak ekonomi tarım ve hayvancılık yapılmaktadır. Genelde tarla tarımı yapılır. 1960'lı yıllara kadar karasaban(çift, çılga)ile öküz gücüyle tarım yapılırdı. 1960' lı yıllardan sonra traktör ve diğer modern araçların girmesiyle tarımda makine devri başlamış oldu. Dedegül’de büyükbaş(öküz, inek, manda) ağırlıklı olmak üzere küçükbaş ve kümes hayvancılığı da yapılmaktadır. Tarla ürünlerinden patates, lahana, buğday, arpa yetiştirilmektedir. Tarla ürünleri ve kümes hayvancılığı ailelerin kendilerine yetecek kadar yapılmaktadır. Büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık üzerinden ticaret yapılabilmektedir.