Dibekli, Gümüşhane
| Dibekli | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Gümüşhane |
| İlçe | Gümüşhane |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1.100 m (3.609 ft) |
| Nüfus (2015) | |
| - Toplam | 236 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0456 |
| İl plaka kodu | 29 |
| Posta kodu | 29100 |
| İnternet sitesi: | |
Dibekli, Gümüşhane ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Kuruluşu Osmanlı’nın bu topraklara gelişi ile hemen hemen aynı tarihe denk gelir. Maveraül Nehir bölgesinde yaşayan Kut Türklerinin kurduğu bu yerleşim yerinin adı Kodilbahçe’dir.
Bu isim bilindiğinin aksine Rumca değildir. Gümüşkent Gazetesinin 26 Ocak 2011 Tarihli haberine göre bu ismin Kut Türkçesinden geldiği Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Türk Dili Edebiyatı Bölümü ve Gazi Üniversitesi Araştırmacı Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Necati Demir tarafından da ispatlanmıştır.
Osmanlı’da Erzurum ve Trabzon sancakları arasında köprü oluşturan Kodilbahçe zamanın ticaret merkezleri Şiran ve Kelkit yerleşimlerine giden en güvenli yollardan biridir.
Bu yolların korunması için Rumların yaptığı kale Türk kontrolüne geçince ticarette Türklerin eline geçmiştir. Bölgede tahıl ve meyve yetiştiriciliği ve değirmencilik geçim kaynakları arasında yer alır. Eski 11 evin 8’inde fırın olduğu için değirmenlerin de çokluğu göz önüne alınırsa ekmek ticareti yapıldığı anlaşılır. Buda işlek bir güzergah olduğu sonucunu getirir. Yani Kodilbahçe kervan yolları üzerinde yer alır.
Topçulu Mahallesindeki yer isimlerinin Rumca, Karşıyaka mahallesindeki yerlerin isimlerinin Türkçe olduğu bu köyde Rum ve Türk mahallesi olmak üzere iki mahalle vardı.
Tehcir kanunundan sonra bu yerleşim yeri tamamen Türklerin kontrolüne geçmiştir (Bu araştırma Trabzon İl Halk Kütüphanesinin desteği ile yapılmıştır).
Önemli yapılar
Kodil Kalesi
Gümüşhane merkez Dibekli Köyü sınırları içerisinde yer alan Kodil Kalesi Arkeolojik bilgilere göre 13. ve 14. yy (1200-1400) arasında Anadolu Selçuklu Devleti döneminde yapıldığı bilinmektedir. Sarp ve büyük bir ana kaya üzerine kurulmuştur. Kale stratejik bir konuma sahip olup Altınpınar-Şiran-Torul-Gümüşhane Kervanyolu bağlantısının merkezinde hem savunma hemde yol güvenliğini sağlamak amacıyla kurulmuştur.
Bununla beraber geçen zaman çerçevesinde çeşitli İmparatorlukların eline geçen kalenin çevresinde değişik dönemlere: Roma, Bizans, Arap Beylikler, Sulçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait pişmiş toprak kaplara, göz yaşı şişeleri, ikonalar, takılar, koku kapları, çini parçaları, cam gereçler ve sikkelere rastlanmıştır. Kalenin dışındaki kayalar üzerindede gözcü kuleleri bulunmaktadır. Kale içerisinde ise düzgün tabanlı, duvarları nişli mekanlar bulunmaktadır. Ayrıca kale çevresinde taş basamaklar, yuvarlak bir yapı kalıntısı ve birde su deposuna yer verilmiştir.
Kemer Köprü
Selçuklu dönemindeki Kervan yolunun en önemli parçalarından biridir. Gümüşhane Dibekli Köyü'nün Merkez Karşıyaka Mahallesi girişinde bulunmaktadır. Arkeolojik bilgilere göre 13. ve 14. yy (1200-1400) arasında Anadolu Selçuklu Devleti döneminde yapıldığı bilinmektedir. Kemer Köprünün mimari yapısı, Moloztaş işçilik olup tek gözlü ve yuvarlak kemerli bir köprüdür.
Yine farklı bir kaynak olarak Konya'da yapılan ve son dönemlerin en büyük tarihsel çalışmalarından biri olarak gösterilen Anadolu Selçuklu Eserleri çalışmasında da yer almıştır. Konya Şelçuklu Belediyesi tarafından yaptırılan ve Gümüşhaneli Tarihçi hemşehrimiz İbrahim DIVARCI'nın da görevli olduğu Selçuklu Eserleri adlı çalışmada yer alan köyümüz girişindeki köprünün adı kitapta yanlış yazılmakta olup Gümüşkaya köprüsü olarak geçiyor (Köprünün asıl adı Dibekli Kemer Köprüsü). Kitabın 271. sayfasında yer alan Gümüşhane bölümünde bulunmaktadır (Kitabın fotoğrafları aşağıda verilmiştir).
Coğrafya
Gümüşhane merkeze 22 km uzaklıktadır. Vadilerin arasına kurulmuş Dibekli Köyü'nün ortasında Kodil Deresi akmaktadır. Bu dere daha sonra Harşit çayıyla birleşerek Doğankent ve Tirebolu üzerinden Karadenize dökülmektedir.
İklim
Genellikle Karasal iklimin hüküm sürdüğü köyümüzde son yıllarda yapılan baraj çalışmaları sonucu Karadeniz ikliminin etkisi görülmektedir. Kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları ılıman, ilkbahar ve sonbahar aylarında ise bol yağışlı bir iklim görülmektedir.
Nüfus
Dibekli Köyü'nün 2015 verilerine göre köyde ikamet eden toplam nüfusu 236 kişidir. Nüfusumuzun geriye kalanı ise farklı illere göç etmiş olup bir bölümü yaz aylarında köyü ziyaret etmektedir. Başlıca göç edilen illerin başında; Istanbul, Trabzon, Ankara, Konya, Mersin, Samsun, Erzincan, Antalya, Hatay ve Zonguldak yer almaktadır. Yurt dışında ise; Fransa ve Almanya'ya göç vardır.
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2015 | 236 |
| 2014 | 255 |
| 2013 | 282 |
| 2012 | 282 |
| 2011 | 277 |
| 2010 | 282 |
| 2009 | 284 |
| 2008 | 329 |
| 2007 | 236 |
| 2000 | 347 |
| 1990 | 440 |
| 1985 | 462 |
| 1980 | 523 |
| 1975 | 628 |
| 1970 | 538 |
| 1965 | 475 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Hayvancılıkta ilk sırayı büyük baş hayvanlar almaktadır. Tarım da ise en önemli ürünler arasında elma, vişne, dut, fasulye ve ceviz yer almaktadır. Ayrıca mevsimlik inşaat sektöründe çalışan nüfusun çoğunluğu Merkezde açılan Maden İşletmelerinde çalışmaya başlamasıyla ekonomide artış sağlanmaktadır.
Altyapı
- Köyde, biri Topçulu diğeride Karşıyaka'da olmak üzere 2 adet cami vardır.
- Köyün misafirhanesi vardır. Köyde ilköğretim okulu vardır (Kapatıldı. Eğitim taşımalı sisteme geçti).
- Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır.
- PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır.
- Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur.
- Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik, internet ve sabit telefon vardır.