Erenler, Afyonkarahisar
| Erenler | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Afyonkarahisar |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| Nüfus (2010) | |
| - Toplam | 1,949 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0272 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 03000 |
| İnternet sitesi: | |
Erenler, Afyonkarahisar ilinin merkez ilçesine bağlı bir köy iken Afyonkarahisar Belediyesinin aldığı kararla Merkeze bağlı mahalle olmuştur.
Tarihçe
Kuman Türklerinin o bölgede kurdukları bir köydür. Daha önceleri boş olan köye,parlak taş ismi verilmiştir. Mesken tutulmaya başlandığında ise`, parlak taş diye anılan bölgeyi,kumru kuşları mesken tutmuştur[yuva yapmıştır.]Hızla çevre, yerleşkelerden belli başlı sebeplerden aldığı göç nedeni ile Köy halini almıştır. Osmanlı zamanlarında Aşık oyunu denilen oyunun paralı kumar halini alması sonucu Aşırı göç vermiştir. Köyün ismi Kumartaş olmuştur. Sütten ağzı yanan köy halkı yoğurdu üfleyerek yemeye başlar.yeni nesil özenle yetiştirilip,edep, erkan, ilim öğretilmiştir.1996 da köy halkı ile yapılan referandumda bilinen 4 varsayılan 7 yatırın olması sebebi ile ERENLER adını almıştır.
Kaynak Olarak:
Dağıstan, Yukarı-Kür Çıldır ve Çoruk boylarında adına rastlanan Kuman
oymaklarından biride Kumar ya da Komar oymağıdır. Bölgede bulunan Komarit
(Komarlar anlamında, şimdi Barış köyü / Of), Komara (şimdi Yalıncak köyü /
Trabzon) köy isimleri bu oymağın bir kolunun da Trabzon bölgesinde yerleşmiş
olduğunu göstermektedir(7,177). Bu boya Kumar ve Kamar biçimlerinde
Anadolu’nun değişik yerlerinde boy ve yer adı olarak da rastlanmaktadır.
Şimdi, Afyon Karahisar’ın kuzeyindeki şu yer adlarına bakalım: Kumartaş
(Kuman), Eski Eymir (İmi > Emir < Eymür), Eylet, Tatar-mutat (Tatar soyu).
Ayrıca Bayındır (Şaruhan ve Aydın dolayı). Bu boylar içinde Kuman/Kıpçak,
Eylet, Eymür, Tatar ve Bayundur boylarının hepsi Kimek federasyonundandır.
Nitekim Hududa’l-Alam (1982) ya da Gardizi (1982) bu boyları teker teker
saymıştır.
7b- Mamafih, Kıpçakların Menderes Vadisi’ne geçmelerini sağlayan olaylar
onlardan bağımsızca gelişmiş olabilir. Bu konuyu irdelemek için önce Menderes
Vadisi’nin 13. yüzyılın ortalarındaki (1240-1256) iktisadi ve siyasi durumuna
bakmalıyız. Bilindiği gibi, 1206 yılında Latin başatlığından bezen Bizans,
Konstantinopolis’ten vazgeçmemek kaydıyla, İznik’te Laskaris devletini kurdu.
Sultan Keyhüsrev onu hemen tamdı. Böylece, bir süre için hem Selçuklular
Bizans’ı unutup, ülkenin doğusunu çatırdatan iç sorunlarina döndüler, hem de
Bizans Türkleri unutup, Ege’de Latinlerin çevirdikleri dolapları durdurmaya
çalıştılar. Bu yumuşamadan yararlanmasını bilen bir kişi vardı. Küçük Asya’nın
ünlü Rum askeri soylularından olan Comnenus sülalesinden Alexis, bu gevşemeyi
fırsat bilerek Trabzon Comnenus Devleti’ni kurdu (1204). Selçuklular, bu oluşuma
ses etmediler. Böylece, Konya ile İznik barışmış oldu. Bu süreç, her iki toplumda
radikal değişmelere yol açtı. Özellikle, Rum soyluları arasında Türkleşme
eğilimleri artıyordu (Vryonis, 1986). Bunlardan biri, kendisi de önemli bir
Commeneai olan Emir Comnenus Maurozomes’dir (Bayram, 2003 s. 132- 140).
Mehmet Bey diye de anılır. Hem Gıyaseddin Keyhüsrev’in kaynatasıdır, hem
Alexis’in akrabasıdır. Ayrıca, Denizli ve Honas uçbeyidir. Ve bundan dolayı,
Menderes Vadisi denize kadar ona dirlik olarak verilmiştir. Koca bir pronoia olan
bu topraklarda sırtını bir yandan Selçuklu sultanına, öte yandan Trabzon krallığına
dayamış olan Maurozomes’in bu topraklarda “reaya” bulmak gibi herhangi bir
sorunu olamazdı. Zira köylü-savaşçı yaratmak üzere bölgeye getirilip yerleştirilen
on bin Kuman gibi, iki kardeş savaşından sonra Düzağaç’da serbest kalan
Kıpçakları da zorla ya da iyilikle Menderes Vadisi’ne getirmiş olmalıdır.
8- Aşağıdaki çizelge 2’de Ponto-Hazar (sütun-I) ve Kafkas-Çoruh (sütun II)
Kıpçakçasından derlenen boy ve bey adlarına ait örnekler, dipnot 6’da belirtilen
15. yüzyıl ve sonrası Saruhanlı Beyliği ile ilgili Osmanlı belgelerinde bulunan bey
ve boy adlarıyla eşleştirilince ortaya çıkan sonuç (sütun-III) sevindiricidir. Burada,
handiyse tıpatıp bir benzeyiş söz konusudur. Aşağıdaki çizelgeden şu sonucu
çıkarabilir miyiz? “Ponto-Hazar ve Kafkas-Çoruh bölgelerinden derlenen Kıpçakça
örnekler, Ege-Saruhanlı ilindeki örneklerle eşleştiğinden bir zamanlar bu
topraklarda, sayısına bakmaksızın, güçlü bir Kıpçak topluluğunun yaşamış olduğu
anlaşılıyor”. Bu iddianın doğruluğu onun çürütülmesine kadar geçerlidir.
Sütun I Sütun II Sütun III
Şaruhanlu Kıpçak Saruhanlı
Ponto-HazarKafkas-Çoruh Kıpçak
Çan Çan Çan(sa)
Sir(çan) - Sir(AIİ)
Tokuzoba Tokuzoğul Dokuzlar
Çuğrat Çoğra Çuğa
Beğlik Beylik Belik
Böcek - Böcek
Sevinç Sevinç Sevinç
Kubasar Kubasar -
Terteroba Terteroba -
Burçoğlu Burçoğlu -
Sabır Sabir -
Kasar Kasar Kasar
- Kapaklı Kapaklı
Ulga - Ulganlı
Temürçü Demirci Demirci
- Otar Otamış(Ödemiş)
Bahram - Bahram
- Tarkanlar Tarkaniyat
Balaban Balaban Balaban
Yağmurlar Yağmurlu
Kuman Kuman Kumarlar
Salar Salar -
Terek - Terek(Kumuk)
Sığır - Sığur
Yund57 - Yund
Gürgen Gürgen -
- Çaparlı Çaparlar
Durut Durut Durut
- Yortan Yortan
Kültür
Köyde gelenek görenek genel olarak ege bölgesinin kültürel yapısı hakimdir.şivesi tamamen egeye has bir şivenin koyulaşmış halidir.
Orta Anadolu Türklerine ait yemek kültürü aynen devam etmektedir. Pilav, hoşaf ve her türlü hamur işi düğünlerde bayramlarda meşhurdur.köyde amatör sporlar arasında futbol yıllardır sevilerek yapılmaktadır.Düğünleri olağanüstü zevkli eski gelenek ve törelere uygun olarak 3 gün 2 gece üzerinden meydan düğünü olarak yapılmaktadır
Coğrafya
Afyonkarahisar-Eskişehir yolu üzerinde, Afyonkarahisar merkezine 7 km uzaklıktadır. Ayrıca Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi (AKÜ), Ahmet Necdet Sezer Kampüsü bu köyün Güneybatı yönünde kurulmuş olup köy ile kampüs arasından Afyonkarahisar-Eskişehir yolu geçmektedir.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2010 | 1.949 |
| 2007 | |
| 2000 | 1885 |
| 1997 | 1926 |
Ekonomi
Ekonomi tarım,hayvancılık,inşaat ve üniversite öğrencisine yönelik pansiyon işletmeciliğine dayalıdır. En çok üretimi salatalık, pancar ve buğdaydır. Köyde çalışma ve kazanma gayreti mevcuttur.insanları klasik saf ve temiz anadolu insanı gibidir.
Son dönemlerde inşaatçılık yoğunlaşmıştır. Köydeki en büyük sorun eğitimli insan sayısı hızla artmaktadır.Çevre köyler içerisinde merkeze en yakın köy olması bu köye son dönemlerde önemli avantajlar getirmektedir Ayrıca AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİNİN son dönemdeki yurt ve pansiyon hizmetlerini bu bölge karşılamaktadır..dolayısıyle bölge ekonomik ve kültürel anlamda olağanüstü değişim sergilemektedir.etrafı cıvıl cıvıl öğrencilerle dolup taşmaktadır.Mahallede üniversite öğrencisi nüfusu hakim olup hızla artmaktadır.
Mahalleye diğer şehirlerden de olmak üzere birçok müteahhit yurt,pansiyon inşa etmektedir.
Altyapı bilgileri
Mahallede ilköğretim okulu vardır.Hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve eczane vardır.Mahalleye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Kampüs karşısında verilen yeni arsaların kanalizasyon ve su alt yapısı yapılmış olup en büyük sorun olan sokak zemini 2013 tarihi itibariyle düzeltilip yollara kilitli parke taşı döşenmiştir. Köyde ağaçlandırma, neredeyse yok denecek kadar azdır.Vatandaş ise üniversiteden hem maddi hemde eğitim konusunda destek almaktadır.Yakın gelecekte bölgenin yıldızı olmaya aday bir ege köyüdür.
Dış bağlantılar
| ||||||||||