Ertuğrul Gazi

Ertuğrul Gazi
Kayı Boyu Lideri
Sonra gelen Osman Gazi
Eş(leri) Halime Hatun
Çocukları Osman Gazi
Hanedan Kayı Boyu
Babası Süleyman Şah Veya Gündüz Alp
Annesi Hayme Hatun
Ölüm Söğüt
Defin Ertuğrul Gazi Türbesi
Dini İslam

Ertuğrul Gazi veya Ertuğrul Bey (ö. Söğüt), 13. yüzyılın ortalarında Oğuzların Kayı boyunun lideri ve Osmanlı Beyliği'nin kurucusu olan Osman Bey'in babası. Osmanlı imparatorluğunun temelini atmıştır. 1280'li yıllarda ölen Ertuğrul Gazi'nin oğlu Osman Bey, Osmanlı devletini kurmuştur.

Soyu

Kaynaklarda, Ertuğrul Gazi'nin soyu hakkında yer alan bilgiler farklılık göstermektedir.

Yazıcızâde Âli'nin Tevârih-i Al-i Selçuk adlı eserinde yer alan soy ağacı:[1]

 
 
Gökalp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ertuğrul
 
Tündar (Dündar)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Osman
 

Enverî'nin Düstûrnâme-i Enverî adlı eserinde yer alan soy ağacı:[2]

 
 
Gazan
 
 
 
 
 
 
 
 
Mir Süleymân Alp
 
 
 
 
 
 
 
 
Şehmelik
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Gündüzalp
 
Gökalp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ertuğrul
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Osman

Şükrullah'ın Behcetü't Tevârîh adlı eserinde yer alan soy ağacı:[2]

 
 
 
 
Oğuz
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Gökalp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kızıl Buga
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kaya Alp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Süleymanşâh
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ertuğrul
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Osman

Hasan bin Mahmûd el-Bayâtî'nin Câm-ı Cem-Âyîn adlı eserinde yer alan soy ağacı:[3]

 
 
 
 
Kaya Alp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Süleymanşâh
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ertuğrul
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Savcı Bey
 
Osman
 
Gündüz Bey
 

Karamanlı Mehmed Paşa'ya göre soy ağacı:[3]

 
 
 
 
 
Oğuz Han
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kayık Alp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sarkuk Alp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Gök Alp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Gündüz Alp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ertuğrul
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Osman

Âşıkpaşazâde'nin Âşıkpaşazâde Tarihi adlı eserinde yer alan soy ağacı:[4]

 
 
 
 
Oğuz
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kayık Alp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Gökalp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Basuk
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kaya Alp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Süleymanşâh
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ertuğrul
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Saru-Yatı (Savcı)
 
Osman
 
Gündüz Alp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bay-Hoca
 
 
 
 
 
Aydoğdu
 

Neşrî'nin Kitab-ı Cihannüma adlı eserinde yer alan soy ağacı:[5]

 
 
 
 
 
 
Süleymanşâh
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sunkur-Tekin
 
Ertuğrul
 
Gündoğdu
 
Tündar (Dündar)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Saru-Yatı
 
Osman
 
Gündüz

Anadolu'ya gelmesi ve Söğüt'e yerleşmesi

Anadolu Selçuklu Devleti'nin Bizans İmparatorluğu sınırında bulunan uç emirliklerindeki Türk sayısı, 1243 yılında gerçekleşen Kösedağ Muharebesi sonrasında Anadolu'da başlayan Moğol baskısı sebebiyle artış göstermiş; buna paralel olarak Bizans topraklarına yapılan akınlar artmıştı.[6] Bu akınlar sonucunda, Bizans topraklarında ikinci halka uc beylikleri kurulmaya başladı. 13. yüzyılın ikinci yarısında bu beyliklerin en güçlüsü konumunda olan ve Kütahya civarında hüküm süren Germiyanoğulları Beyliği, 1300'lere doğru Batı Anadolu'da fetihler yaparak üçüncü halka uc beyliklerinin kurulmasını sağladı. Sultan Öyüğü (günümüzde Eskişehir) bölgesinde, ucun en ileri hattı olan Söğüt'te yerleşen Türk boyunun başında Ertuğrul Gazi bulunmaktaydı.[6] Ertuğrul Gazi'ye bağlı boyun bu bölgeye ne zaman ve nasıl geldiği kesin olarak bilinmemekle birlikte, konu hakkında farklı görüşler mevcuttur.[6]

Ertuğrul Gazi Türbesi, 1890

Ruhî Tarihi'ne göre Ertuğrul Gazi veya atalarının önderliğindeki 340 kişilik Türk boyu, Selçuklular ile birlikte Türkistan'ı terkedip Anadolu'ya gelerek Engüri (günümüzde Ankara) civarındaki Karacadağ eteklerine yerleşti.[7] 1222-1230 yılları arasında, İznik İmparatoru III. Yannis Vatatzes ile Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad arasında Sultan Öyüğü ve Engürü civarında gerçekleşen mücadelelerden haberdar olan Ertuğrul Gazi, orduya hizmet amacıyla çarpışmalara katıldı, bu kapsamda Karacahisar'a yapılan kuşatmada yer aldı. Bunu memnuniyetle karşılayan I. Alâeddin Keykubad, Ertuğrul Gazi'yi akıncı başı yaptı.[7] 1230 yılında, Harezmşahlarla yapılan Yassı Çemen Muharebesi ve Moğollarla yapılan Kösedağ Muharebesi sebebiyle I. Alâeddin Keykubad ile III. Yannis Vatatzes arasında barış sağlandı.[7] Kısa süre sonra I. Alâeddin Keykubad, Ertuğrul Gazi veya atalarına Söğüt'ü kışlak, Domaniç'i yaylak olarak verdi.[7] Ertuğrul Gazi akınlarına buradan devam ederken, I. Alâeddin Keykubad'ın ayrılmasının ardından Karacahisar elden çıktı. Bunun üzerine Ertuğrul Gazi, yerli tekfurlarla uzlaşma yoluna gitti.[7] Ruhî Tarihi'nde yer alan bu bilgileri Neşrî, Ruhî'den aktarmaktadır.[7] Âşıkpaşazâde ise bu anlatılanları kısaltmış ve içeriğini değiştirerek, yaşananları Osman Bey dönemine nakletmiştir.[7] Başka bir hikayeye göre ise Sürmeli Çukur (Aras Nehri vadisi) veya Ahlat'tan Engüri civarındaki Karacadağ eteklerine yerleşen Ertuğrul Gazi ve aşireti, burada bir süre kaldı ve İznik İmparatoru III. Yannis Vatatzes'e karşı I. Alâeddin Keykubad'ın ordusunda yer aldı.[7] Ancak Moğol saldırıları sebebiyle I. Alâeddin Keykubad'ın Konya'ya dönmesinin ardından Ertuğrul Gazi'ye Söğüt'ü kışlak, Domaniç'i yaylak olarak tayin etti.[7]

Oğlu Osman Gazi 1299 yılında, merkezi Söğüt olan Osmanlı Beyliği'ni kurdu. Söğüt'te vefat eden Ertuğrul Gazi'nin, oğlu Osman Gazi tarafından yaptırılan bir türbesi bulunmaktadır.

Popüler kültürdeki yeri

2014'ten beri TRT 1'de yayınlanan Diriliş: Ertuğrul dizisinde Engin Altan Düzyatan tarafından canlandırılmaktadır.

Kaynakça

  1. ↑ İnalcık, Halil, 2007; sf. 486
  2. 1 2 İnalcık, Halil, 2007; sf. 487
  3. 1 2 İnalcık, Halil, 2007; sf. 488
  4. ↑ İnalcık, Halil, 2007; sf. 489
  5. ↑ İnalcık, Halil, 2007; sf. 490
  6. 1 2 3 İnalcık, Halil, 2007; sf. 479
  7. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 İnalcık, Halil, 2010, sf. 1-2

Ek okumalar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/5/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.