Grönland

Koordinatlar: 72°00′K 40°00′B / 72°K 40°B / 72; -40

Grönland
Kalaallit Nunaat
Grönland
Bayrak Arma
Marşı: Nunarput utoqqarsuanngoravit (Grönlandca)
BaşkentNuuk
64°10′K 51°44′B / 64.167°K 51.733°B / 64.167; -51.733
En büyük Başkent
Resmî diller Grönlandca (Kalaallisut)
Etnik gruplar %88 Inuit (Danimarkalı melez)
%12 Avrupalı,
Çoğunlukla Danimarkalı
Hükûmet Parlamenter demokrasi ve anayasal monarşi
 •  Kraliçe II. Margrethe
 •  Yüksek Komiser Mikaela Engell
 •  Başbakan Kim Kielsen
Kuruluşu
 •  Norveç egemenliği[a] 1261 
 •  İletişimin yeniden kuruluşu 1721 
 •  Danimarka'ya Devri[b] 14 Ocak 1814 
 •  İdari bölünme 5 Haziran 1953 
 •  Özerklik 1 Mayıs 1979 
 •  Kendi kendini tayin etme hakkının verilmesi 21 Haziran 2009[1] 
 •  Su (%) 83.1[c]
Nüfus
 •  Ocak 2010 tahmini 56.452[2]
GSYH (SAGP) 2001 tahmini
 •  Toplam 1,1 milyar $ (not ranked)
 •  Kişi başına 20.000 $[d] (not ranked)
İGE (1998)0.927[3]
Hata: Geçersiz İGE değeri · n/a
Para birimi Danimarka Kronu (DKK)
Zaman dilimi GMT (UTC+0 to -4)
Trafik akışı sağ
Telefon kodu +299
Internet TLD .gl

Grönland; Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde, 2.166.086 km² ile kuzey kutbundaki en büyük buz örtüsüyle kaplı, Danimarka'ya bağlı özerk bölge.

Bu buz tabakası 3 km. kalınlığında ve tabanı da deniz düzeyinin altında bulunur. Adanın kuzeyinde Kuzey Buz Denizi (Arktik Deniz), güneydoğusunda İzlanda, batısında Kanada'nın Ellesmere Adası ve Baffin Körfezi yer alır.

Grönland, yüzölçümü açısından dünyanın en büyük adası konumundadır. Adanın % 81'i buzullarla kaplıdır.

Grönland'da yaşayan nüfus 57.500 civarındadır. Nüfusun büyük kesimi batı kıyısındaki küçük kasabalarda yaşar.

Grönlandlılar, hem Kalaallit (Grönland İnuitleri), hem İskandinavya kökenlerini taşımaktadırlar ve Grönlandça (Greenlandic=Kalaallisut) dilini konuşurlar. Adanın iki önemli şehri; başkent Godthab (Nuuk) ile Godhavn'dır.

Ortalama sıcaklığın -7oC olmasına karşın iklim kuru ve güneşlidir. Kışlar soğuktur ve buzlu bölgelerde sıcaklık yazın bile donma noktasının altındadır.

[4] Danimarka'nın özerk bölgesi olan Grönland'in, yerli Kalaallisut dilindeki adı Kalaallit Nunaat'dır.

Tarih

900 yılında Gunnbjorn Ulfsson Grönland'ı keşfetmiştir. 986 yılında ise Kızıl Erik, Grönland'da bir Viking sömürgesi kurdu. 1985 yılında AB'den ayrılmıştır.

İsim

Grönland Adası, adanın yerli halkı Kalaallit dilinde: Kalaallit Nunaat, anlamı "Kalaallit'lerin ülkesi" demektir. Ayrıca, Danca olarak bakıldığında ise Grønland sözcüğü ise, "Yeşil Ülke" anlamına gelmektedir.

Özelliği

Atlas Okyanusu'nda bulunan Grönland, Kuzey Amerika kıtasına bitişik olmakla birlikte tarihsel olarak Avrupa ile bağları daha fazladır. Her ne kadar geniş özerklikleri olsa da, Danimarka Kraliyet Birliği'nin bir parçasıdır. Danimarka'ya bağlı olarak 1973 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu'na dahil olan Grönland, 23 Şubat 1983 tarihinde yapmış olduğu bir halk oylaması sonucunda AET'den ayrılma kararı alır ve gelişmelerin ardından 1 Şubat 1985'de Grönland kendi isteğiyle topluluktan ayrılır; halen Avrupa Birliği'nin dışındadır.

Grönland Kronu

Grönland Kronu, Grönland'da gelecekte kullanılması düşünülen para birimidir. Günümüzde Danimarka kronu kullanılmaktadır. Mayıs 2007'de Danimarka'da çıkan yasaya göre Grönland'a Danimarka kronunun Grönland versiyonunun basılmasına izin verildi.

Kaynaklar

  1. ↑ "Self-rule introduced in Greenland". BBC News. 2009-06-21. http://news.bbc.co.uk/2/hi/8111292.stm. Erişim tarihi: 2010-05-04.
  2. ↑ Statistics Greenland, Greenland in Figures, 2010
  3. ↑ United Nations Island Directory
  4. ↑ Greenland Has Experienced A Significant Loss Of Ice, NASA Research Shows, issued by NASA/Goddard Space Flight Center, Çev: Kader Demirpehlivan, 30/5/2007.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Grönland ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Grönland haritası
Grönland fotoğrafları
Grönland'daki yerleşim birimleri
Kujallek
  • Aappilattok
  • Alluitsup Paa
  • Ammassivik
  • Ekalugaarsuit
  • Igaliku
  • Nanortalik
  • Narsak
  • Narsarmijit
  • Narsarsuak
  • Kakortok
  • Kassiarsuk
  • Kassimiut
  • Saarlok
  • Tasiusak
Kaasuitsup
  • Aappilattok
  • Aasiaat
  • Akunnaak
  • Attu
  • Iginniarfik
  • Ikamiut
  • Ikerasaarsuk
  • Ikerasak
  • Ilimanaq
  • Illorsuit
  • Ilulissat
  • Innaarsuit
  • Kangaatsiak
  • Kangerluk
  • Kangersuatsiak
  • Kitsissuarsuit
  • Kullorsuak
  • Moriusak
  • Naajaat
  • Niakornaarsuk
  • Niakornat
  • Nutaarmiut
  • Nuugaatsiak
  • Nuussuak
  • Okaatsut
  • Kaanaak
  • Kaarsut
  • Kasigiannguit
  • Keqertak
  • Keqertarsuak
  • Keqertat
  • Saattut
  • Sakkak
  • Savissivik
  • Siorapaluk
  • Tasiusak
  • Ukkusissat
  • Upernavik
  • Upernavik Kujallek
  • Uummannak
Kekkata
  • Atammik
  • Itillek
  • Kangaamiut
  • Kangerlussuak
  • Maniitsok
  • Napasok
  • Sarfannguit
  • Sisimiut
Sermersook
  • Arsuk
  • Isortok
  • Ittokkortoormiit
  • Kangilinnguit
  • Kapisillit
  • Kulusuk
  • Kuummiit
  • Nuuk
  • Paamiut
  • Kekertarsuatsiaat
  • Sermilikaak
  • Tasiilak
  • Tinitekilaak
Grönland Grönland
Komünler
Kujalleq · Qaasuitsup · Qeqqata · Sermersooq
Özel bölgeler
Thule Hava Üssü · Kuzeydoğu Grönland Millî Parkı
Konular
Bayrak · Arma · Ulusal Marş · İdari yapılanma
Amerika ülkeleri
Egemen devletler
Bağımlı ve
diğer bölgeler
Avrupa ülkeleri
Egemen devletler
Sınırlı tanınmış
olan devletler
Bağımlı ve
diğer bölgeler
Birleşik Krallık
Danimarka
Finlandiya
Buzul Çağlar
Kuvaterner döneminde glasiyasyon
Bugünkü glasiyasyon
Pleistosen çağında glasiyasyon
Birinci • İkinci • Üçüncü–Beşinci • Yedinci
Kuvaterner öncesi glasiyasyon
Huroniyen • Kriyojeniyen • And-Sahra • Karoo
Glasiyasyon zaman çizelgesi
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/7/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.