Haşim el Atasi
Haşim el Atasi هاشم الأتاسي | |
---|---|
Suriye Devlet Başkanı | |
Görev süresi 1 Mart 1954 - 6 Eylül 1955 | |
Yerine geldiği | Edip Çiçekli |
Yerine gelen | Şükrü el Kuvvetli |
Görev süresi Aralık 1949 - 24 Aralık 1951 | |
Yerine geldiği | Hüsnü el Zaim |
Yerine gelen | Fevzi Selu |
Görev süresi 21 Aralık 1936 - 7 Temmuz 1939 | |
Yerine geldiği | Muhammed Ali Bey el Abid |
Yerine gelen | Behiç el Hatib |
Suriye Başbakanı | |
Görev süresi 17 Ağustos 1949 - 24 Aralık 1949 | |
Yerine geldiği | Muhsin el Barazi |
Yerine gelen | Nazım el Kutsi |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1875 Humus, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 5 Aralık 1960 (85 yaşında) Humus, Suriye |
Partisi | Ulusal Blok (1928-1947) Halk Partisi (1948-1960) |
Dini | Sünni İslam |
Haşim el Atasi (1875, Humus - 5 Aralık 1960, Humus, Suriye), üç kez Suriye devlet başkanlığı yapmış milliyetçi siyasetçi.
Humus'ta büyük toprak ve siyasi güç sahibi Atasi ailesinde dünyaya geldi. İstanbul'da, Mekteb-i Mülkiye'de kamu yönetimi okudu. Gençliğinde Suriye'deki Osmanlı yönetiminin görevlilerinden biriydi; Anadolu dışında bugünkü Suriye ve Lübnan'dan oluşan bir coğrafya üzerindeki pek çok yerde yöneticilik yaptı. I. Dünya Savaşı sonunda Suriye'nin Türk hakimiyetinden çıkmasından sonra oluşturulan Ulusal Kongre'de milletvekili oldu (1919). Kongre, ertesi yıl Büyük Suriye'nin bağımsız bir meşruti monarşi olduğunu ilan etti. Faysal bin Hüseyinin kral, Atasinin de başbakan olduğu bu kısa dönem Fransa'nın müdahalesiyle son buldu. 1920'lerdeki Fransız işgaline ve mandasına karşı çıkan milliyetçi önderlerden biri olan Atasi, Kurucu Meclis başkanlığına seçildi. 1920'de yayımlanan bağımsızlık bildirgesine bağlılığı nedeniyle, Kurucu Meclis 1930'da Fransız yetkililer tarafından dağıtıldı. Atasi 1936'da Paris'te, Suriye'nin bağımsızlığını tanıyan Fransa-Suriye Antlaşması'nı görüşen Suriye heyetine başkanlık etti. Ülkesine dönüşünde cumhurbaşkanlığına seçildi. Fransız hükümetinin yaklaşan II. Dünya Savaşını gerekçe göstererek antlaşmayı onaylamayı reddetmesi üzerine 1939'da istifa etti. Atasi'nin görevinden çekilmesinde, Fransa'nın İskenderun'un Türkiye'ye bırakılması yönündeki kararı da etkili oldu.
1949'da bir yıl süren askeri ayaklanmaların ardından geçici bir hükümet kurmaya ve Kurucu Meclis seçimlerini düzenlemeye çağrıldı. Aralık 1950'de yeni anayasayı kabul eden Kurucu Meclis tarafından cumhurbaşkanlığına seçildi, ama ertesi yıl bu görevinden istifa etti. 1954'te Edip Çiçekli yönetiminin bir darbeyle devrilmesinden sonra görev süresini tamamlamaya çağrıldı. Ertesi yıl yapılan seçimlerden sonra siyasal etkinliği bırakarak yaşamını Humus'ta sürdürdü.
Kaynakça
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Edip Çiçekli |
Suriye Devlet Başkanı 1954–1955 |
Sonra gelen: Şükrü el Kuvvetli |
Önce gelen: Hüsnü el Zaim |
Suriye Devlet Başkanı 1949–1951 |
Sonra gelen: Fevzi Selu |
Önce gelen: Muhammed Ali Bey el Abid |
Suriye Devlet Başkanı 1936–1939 |
Sonra gelen: Behiç el Hatib |
Önce gelen: Muhsin el Barazi |
Suriye Başbakanı 1949 |
Sonra gelen: Nazım el Kutsi |
|
|