Nazım el Kutsi

Nazım el Kudsi

Suriye Devlet Başkanı
Görev süresi 12 Aralık 1961 - 7 Mart 1963
Yerine geldiği	Cemal Abdülnasır (Birleşik Arap Cumhuriyeti)
Yerine gelen	Luai el Atassi
Kişisel bilgiler
Doğum	14 Şubat 1906 Halep, Suriye
Ölüm	6 Şubat 1998 (91 yaşında) Amman, Ürdün
Dini	İslam

Nazım el Kudsi (Arapça: ناظم القدسي; d. 14 Şubat 1906, Halep, Suriye-ö. 6 Şubat 1998, Amman, Ürdün), Suriyeli siyasetçi, 1961-1963 arasında Suriye devlet başkanı.

Beyrut Amerikan Üniversitesi'ndeki eğitiminden sonra 1935'te Suriye'ye dönerek Fransızlara karşı şiddetsiz bir bağımsızlık mücadelesi veren Ulusal Blok'a katıldı ve bu örgütün Halep'teki önde gelen üyelerinden biri oldu. 1936'de parlamentoya seçildi. Hatay'ın Türkiye'ye katılımının engellenememesi konusunda Ulusal Blok yönetimiyle görüş ayrılığına düştü ve bu örgütten ayrıldı. 1943'te bağımsız olarak tekrar parlamentoya seçildi. Şükrü el Kuvvetli'nin devlet başkanlığına muhalefet etmesine rağmen onun tarafından Suriye'nin ilk ABD büyükelçisi olarak atandı.

1947'de, memleketinde Şükrü el Kuvvetli rejimine muhalif Halk Partisi'ni kurdu. Halk Partisi'nin kurucuları Suriye ile Irak'ın birleşmesini, demokratik yönetimin devam ettirilmesini ve Batı'yla güçlü bağları savunuyordu. Bağdat'taki monarşiyi devam ettiren Haşimiler partiyi destekliyor ve pek çok faaliyetini fonluyorlardı. 1947, 1949, 1954 ve 1962'de 4 kez daha parlamentoya seçildi. 1948'de Şükrü el Kuvvetli'nin ikinci bir dönem için devlet başkanlığına seçilişine yine muhalefet etti. 29 Mart 1949'da Şükrü el Kuvvetli bir darbeyle devrildi, ülkenin yeni lideri Hüsnü Zaim ona hükümeti kurmasını teklif etti ma el Kudsi teklifi olumsuz karşıladı. Kuvvetli'nin anayasal biçimde seçildiği ancak Hüsnü Zaim'i yasadışı biri olarak tanımlaması Kudsi'nin tutuklanmasına ve partisinin kapatılmasına neden oldu. Kısa süre sonra serbest bırakılmasına rağmen doğum yeri Halep'te ev hapsinde tutuldu. 14 Ağustos 1949'da Hüsnü Zaim'in devrildiği ve öldürüldüğü Sami el Hinnavi'nin darbesini destekledi. Hinnabi hükümet organı olarak bir siyasi komite kurarak Kudsi'yi komisyonun başına getirdi. Daha sonra dışişleri bakanı oldu. Kudsi dışişleri bakanlığı sırasında Irak ile Suriye arasında hükümetlerin bağımsızlıklarını koruyacakları bir birlik kurulması için çabaladı. Daha sonra aynı teklifi bütün Arap ülkelerine yaptı.

Aralık 1949'da Haşim el-Atasi'nin cumhurbaşkanlığına seçilmesinden sonra onu hükümeti kurmakla görevlendirdi. Ancak bu hükümet askerlerin tepki koyması nedeniyle göreve başlayamadı. Haziran 1950'de kurduğu ikinci hükümet, ülkedeki en güçlü asker olan Edip Çiçekli'nin sağ kolu olan Fevzi Selu'yu kabine alınmasıyla kurulabildi. Ancak içindeki görüş ayrılıkları nedeniyle bu hükümet 10 ay devam edebildi. Kudsi 27 Mart 1951'de isrifa etti, birkaç ay sonra meclis başkanlığına seçildi. Çok kısa süre sonra Edip Çiçekli'nin gerçekleştirdiği darbeden sonra, Suriye'yi bir cumhuriyetten Irak ve Britanya'ya bağlı bir monarşiye dönüştürmekle suçlanan aralarında Kudsi'nin de bulunduğu Halk Partisi'nin bütün liderleri tutuklandı. Kudsi kısa süre sonra ev hapsinde tutulmak üzere serbest bırakıldı. Gizlice Çiçekli'ye karşı mücadele etti ve onun devrildiği 1954'teki darbeyi destekledi.

1954'te meclis başkanlığına seçildi. Bu dönemde siyasetteki eski gücünü kazanmak için çabaladı; Irak'la birlik oluşturmasını, Suriye'nin komünizmin sınırlanmasına için ABD ve Britanya'ya yakın olmasını ve Bağdat Paktı'na katılmasını savundu. Ancak hem Halk Partisi'nin görüşlerinin artık fazla destek bulmaması, hem de Mısır'ın genç ve karizmatik lideri Cemal Abdülnasır'ın yükselişi nedeniyle 12 Ekim 1957'de görevinden çekilmek zorunda kaldı. Yerine Nasırca Ekrem Havrani geçti. 1958'de Mısır-Suriye birlşmesinin ve Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin (BAC) kuruluşu için reddi yönde oy kullandı. Birleşme kararının alınmasından sonra siyasetten çekildi.

28 Eylül 1961'de Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni sona erdiren darbeden sonra siyasete geri döndü; Aralık 1961'de cumhurbaşkanlığına seçildi. Göreve gelir gelmez Suriye'nin Nasır karşıtı Arap ülkeleriyle (Ürdün, Suudi Arabistan, Lübnan) ve Batı'yla ilişkilerini düzeltmek için çalışmaya başladı. Nasır döneminde millileştirilen işletmeler geri verildi ve Nasır döneminde görevde bulunmuş devlet görevlileri ile ordu içindeki Nasır'a sadık subayların işlerine son verildi. Yeni bir anayasa taslağı hazırlandı, yasaklanmış siyasi partiler serbest bırakıldı ve Dünya Bankası'ndan krediler alındı.

Ancak bu uygulamalar sosyalistler ile ilerici ordu çevrelerinin tepkisine neden oldu. 28 Mart 1962'de General Abdülkerim es-Nehlavi'nin hükümet darbesiyle Kudsi ile başbakan Maruf el-Davalabi iktidardan uzaklaştırıldı ve tutuklandı. Ancak birkaç gün süren belirsizlikten sonra ordunun iktidarı tekrar sivillere bırakmasıyla, 8 Mart 1963'teki Baasçı hükümet darbesine dek yeniden cumhurbaşkanlığı görevini üstlendi. Kısa bir süre tutuklu kaldıktan sonra ülke dışına sürgüne gönderildi. Yaşamının sonuna kadar çeşitli ülkelerde sürgün hayatı sürdü.

Kaynaklar

Bu maddenini yazılmasında İngilizce Vikipedi'deki Nazim al-Kudsi maddesinden yararlanılmıştır.
gazetearsivi.milliyet.com.tr

Siyasi görevi
Önce gelen: Cemal Abdülnasır (Birleşik Arap Cumhuriyeti)	Suriye Devlet Başkanı 12 Aralık 1961 - 7 Mart 1963	Sonra gelen: Luai el Atassi

Suriye Devlet Başkanları

Fransız Mandası	Suphi Bereket François Pierre-Alype^GDB Ahmed Nami Tacüddin el Hasani^GDB Léon Solomiac^GDB Muhammed Ali el Abid Haşim el Atasi Behiç el Hatib Halid el Azim^GDB Tacüddin el Hasani Cemil el Ulşi^GDB Ata el Eyyübi Şükrü el Kuvvetli

Suriye Cumhuriyeti	Şükrü el Kuvvetli Hüsnü Zaim Sami el Hinnavi^GDB^† Haşim el Atasi Fevzi Selu Edip Çiçekli^GDB^† Me'mun el Kuzbari^GDB^† Haşim el Atasi Şükrü el Kuvvetli

Birleşik Arap Cumhuriyeti	Cemal Abdül Nasır

Suriye Arap Cumhuriyeti	Me'mun el Kuzbari^GDB İzzet en Nus^GDB^† Nazım el Kutsi Luay el Atasi Emin el Hafız^† Nureddin el Atasi^† Ahmed el Hatib^GDB Hafız Esad Abdülhalim Haddam^GDB Beşşar Esad

^GDB: Geçici Devlet Başkanı ^†: Askeri

Suriye başbakanları

Suriye Krallığı (1920)	Rida el Rikabi Haşim el Atasi^* Alaadin el Durubi Başa Cemil el Ulşi

Fransız Suriye Mandası (1920-1946) İlk başbakan 1932'de	Haki el Azim Taceddin el Hasani Ata el Eyyübi Cemil Merdam Bey Lütfi el Haffar Nasuhi el Bukhari boş, 1939-41 Halid el Azim Hasan el Hakim Hüsnü el Barazi Cemil el Ulşi Sadullah el Cabiri Faris el Huri Sadullah el Cabiri

Suriye Cumhuriyeti (1946-1958)	Sadullah el Cabiri Halid el Azim^* Cemil Merdam Bey Halid el Azim Hüsnü Zaim Muhsin el Barazi Haşim el Atasi Nazım el Kudsi Halid el Azim Nazım el Kudsi Halid el Azim Hasan el Hakim Zeki el Hatib Maruf el-Devalibi Fevzi Selu Edip Çiçekli Sabri el Asali Said el Gazi Faris el Huri Sabri el Asali Said el Gazi Sabri el Asali

Birleşik Arap Cumhuriyeti (1958-1961)	Nasır

Suriye Arap Cumhuriyeti (1961-günümüz)	Me'mun el Kuzbari İzzet el Nus Maruf el Devalibi Beşir el Azma Halid el Azim Selahaddin el Bitar Emin el Hafız Selahaddin el Bitar Emin el Hafız Yusuf Züveyyin Selahaddin el Bitar Yusuf Züveyyin Nureddin el Atasi Hafız Esad Abdül Rahman Khleifawi Mahmud el Eyyübi Abdül Rahman Khleifawi Muhammed Ali el Halebi Abdül Rauf el Kasım Mahmud Zuabi Muhammed Mustafa Miro Muhammed Naci el Utri Adil Sefer Riyad Ferid Hicab Ömer İbrahim Ğalavanci* Vail Nadir el Halki

^* Geçici

This article is issued from Vikipedi - version of the 4/21/2014. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.