Haydarbeyli, Yozgat
| Haydarbeyli | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Yozgat |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 437 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0354 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 66000 |
| İnternet sitesi: | |
Haydarbeyli, Yozgat ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Köyümüz ilk olarak 1077 yılında kurulan Anadolu Selçuklu Devletinin sınırları içerisinde Yerköy ilçesinin kuzeyine şimdiki Hacı uşağı ile Hacıosmanlı köylerinin ortasında terlemez tepesi denilen yerde 8-10 hane olarak yerleşmiştir. O dönemlerde Köyümüzün şimdiki bulunduğu yerlerde Bizans İmparatorluğunun köylüleri yerleşik durumdaydı. Anadolunun kapıları Türklere açılmasıyla birlikte bizim köyün bulunduğu yerlerde yaşayan Bizans köylüleri köylerini terk etmişlerdir. Köy halkının ileri gelenleri bir araya gelerek Bizans İmparatorluğundan boşalan köylerin yerine yerleşmek için Anadolu Selçuklu Devletine müracaat etmişlerdir. Yaklaşık 3-5 yıl sonra (1085) yıllarında Devlet büyüklerinden Haydar Bey halkın yerleşmesi için Eski Ören, Ortalık Değirmen, ve Düzkıranı göstermiştir. Ortalık değirmen ve civarındaki yerleşim bölgesine Aşağı Haydarbeyli, Eski Ören ve civarındaki yerleşim bölgesine ise Yukarı Haydarbeyli ismi verilmiştir. Gösterilen yerlere köy halkı 3 er 5 er hane olarak yerleşmişlerdir.günümüzde Bulek ve Yunak’ta bulunan mezarlar o dönemlerden kalmıştır. Osmanlı İmparatorluğunun Gerileme döneminin başlangıcına kadar (18.yüzyıl başlangıcı) bu bölgelerde yaşamışlardır. Osmanlı imparatorluğunun zayıflığını fırsat bilen eşkıyalar nüfusu az olan köylere baskınlar yaparak yağmalamaya başlamışlardır. Bu baskınlar ve yağmalamalardan kurtulmak isteyen Aşağı Haydarbeyli ve Yukarı Haydarbeyli köyünün ileri gelenleri bir araya gelerek çözüm arayışına başlamışlar ve nihayetinde 19.yüzyıl başlarında (1800 lü yıllarda) iki köyün ortasında Özpınarın başına yani köyümüzün şimdiki yerinde birleşmeye karar vermişlerdir. Yerleşmenin ardından 1806 yılında Köyün camisini inşa etmişlerdir. Köyde nüfusun artması ve tarım arazilerinin yetersiz kalmaya başlamasıyla 1960 yıllarda köyden şehre göç başlamıştır.Günümüzde Haydarbeyli Köyü kütüğüne bağlı olanların büyük çoğunluğu köy dışında yaşamaktadır. Kaynak : (Duran oğlu)Hüseyin DURSUN
Büyüknefes(Tavium); Tavium Antik Kenti Hitit ve Frig yerleşim izleri görülmesine rağmen asıl yerleşim Galatlar zamanında M.Ö. 3.yüzyıl ile 1. yüzyıl arasında olmuştur. Tavium; Romalıların Galat dedikleri kavmin M.Ö.280′li yıllarda Balkanlardan Anadolu’ya gelen Trokme (Trokmi) kolu tarafından kurulmuştur. Kent İç Anadolu Bölgesi’nde Trokmilerin yaşadığı Orta Kızılırmak Yöresinin ticaret merkezi ve başkenti konumundaydı. Tavium (Büyük Nefes)’da şu ana kadar kapsamlı kazı çalışması yapılmamıştır. 1997 yılından beri yörede Avusturya’nın Klagenfurt Üniversitesinden Prof. Karl Strobel başkanlığında yüzey araştırmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalar kapsamında, Büyüknefes ve çevresinde yer alan birçok köyde de yüzey araştırmaları yapılmış (Yakuplu, Süleymanlı, Körpeli, Haydarbeyli, Sağlık, Dereboymul, Beşerek, Susuz, Çamdibi, Çakırhacılı, Zincir, Türkmensarılar, Yassıhöyük, Çatma, Sarıfatma, Cihanpaşa,Salmanlı v.s.) geniş bir çevrede tarihin izleri tespit edilmiştir. Araştırmalar sonunda çok sayıda seramik parçaları, sütun kaide ve tamburları, mezar stelleri, Bizans dönemine ait yazıtlı mezar, birçok mimari parçalarına rastlanılmıştır. Geniş bir çevrede yapılan çalışmalar sonucunda şu ana kadar, Kalkolitik çağdan – İslami döneme kadar iskân izlerine rastlanılmıştır. (Bu bilği yazılı kaynaklardan alınmıştır.)------
Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur.
Coğrafya
Yozgat merkezine 50 km , Yerköy ilçesine de 30 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 437 |
| 1997 | 390 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı vardır ancak sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.