Hu Yaobang

Hu Yaobang 胡耀邦
Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri
Görev süresi 11 Eylül 1982 - 23 Haziran 1987
Başkan	Li Xiannian
Premier	Zhao Ziyang
Lider	Deng Xiaoping
Yerine geldiği	Boş, son gelen Zhang Wentian (1935–1943)
Yerine gelen	Zhao Ziyang
3. Çin Komünist Partisi Başkanı
Görev süresi 28 Haziran 1981 - 11 Eylül 1982
Vekil	Ye Jianying
Lider	Deng Xiaoping
Yerine geldiği	Hua Guofeng
Yerine gelen	Kendisi (genel sekreter)
Kişisel bilgiler
Doğum	20 Kasım 1915 Liuyang, Hunan, Çin
Ölüm	15 Nisan 1989 (73 yaşında) Pekin, Çin Halk Cumhuriyeti
Partisi	Çin Komünist Partisi

Hu Yaobang (Çince: 胡耀邦, d. 20 Kasım 1915, Liuyang, Hunan, Çin - ö. 15 Nisan 1989, Pekin, Çin Halk Cumhuriyeti), 1981-87 arasında Çin Komünist Partisi (ÇKP) genel sekreteri.

Yoksul bir köylü ailesinden gelen Hu, okula kısa bir süre devam edebildi. 1933'te Komünist Partisi'ne üye oldu. Ertesi yıl komünistlerin kuzeybatıda yeni bir üs oluşturmak için başlattıkları Uzun Yürüyüş'e katıldı. 1930'larda sonradan parti önderi olan Deng Xiaoping'le birlikte çalıştı. Japon işgali sırasında Deng'in komutasındaki 2. Ordu'nun siyasi komiserliğini yaptı. 1940'ların sonlarında ordularının Kuomintang kuvvetlerinin denetimindeki Sichuan yönetim bölgesini ele geçirmesi üzerine Deng ile birlikte bu bölgeye gitti. 1952'de Deng'in ardından Pekin'e giderek 1952-64 arasında Genç Komünistler Birliği'nin başkanlığını yaptı.

1966'da Çin Kültür Devrimi'nin başlatılmasından sonra Deng ile birlikte iki kez tasfiye edildi. Dörtlü Çete'nin çökmesinden sonra itibarı iade edilen Hu, hızlı bir yükseliş gösterdi; 1977'de partinin örgütlenme bölümünün başkanı oldu, kısa bir süre sonra da Politbüro'ya girerek propaganda bölümünün başkanlığı üstlendi.

Şubat 1980'de Çin Komünist Partisi genel sekreterliğine getirildi ve Politbüro içindeki etkin üyelerin oluşturduğu Daimi Komiteye katıldı. Haziran 1981'de Mao Zedong'un kendi ardılı olarak seçtiği Hua Guofeng'in yerine parti başkanı oldu. Bu göreve getirilmesinde önemli rol oynayan ve arka planda kalmasına karşın gerçek iktidarı elinde tutan Deng, böylece savunduğu pragmatik ekonomik çizginin benimsenmesini güvence altına almış oldu.

Hu, genel sekreterliği sırasında partinin gözden düşen Maocu görüşler yerine, "gerçeği olgularda aramak" biçiminde özetlenen daha esnek ve pragmatik bir çizgiyi benimsemesi için çalıştı. Mao örneğinde olduğu gibi, tek bir kişinin bütün parti örgütüne egemen olmasını engellemek için kolektif önderlik sistemine geçilmesi tartışmalarının gündeme geldiği 1982'deki parti kongresinde başkanlık makamının kaldırılmasını destekledi. Parti başkanlığı görevinin kaldırılması üzerine yeni oluşturulan ÇKP Genel Sekreterliği'ne atandı.

Daha sonra Mao'nun çizgisini sürdürenlerin yanı sıra yolsuzluk yapan ve başarısızlığı görülen üyeleri partiden uzaklaştırarak, 1980'lerin ortalarında daha genç ve iyi eğitim görmüş kadroları işbaşına getirdi. 1987'nin başlarında hak ve özgürlükler üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması talebiyle başlayan ve birkaç hafta süren öğrenci gösterilerinin ardından "önemli siyasi konularda yanlışlar" yaptığı öne sürülerek istifaya zorlandı. Bununla birlikte Politbüro Daimi Komitesi üyeliğini sürdürdü.

Görevden alınmasından iki yıl sonra, 15 Nisan 1989'da hayata gözlerini yumması Tiananmen Olaylarının tetikleyicisi oldu.^[1]

Kaynakça

1. 15 Nisan 1989: Çinli reformcu Hu Yaobang ölünce Tiananmen olayları patlak verdi