Çin Komünist Partisi

Çin Komünist Partisi
Zhōngguó Gòngchǎndǎng
中国共产党
Kısaltma ÇKP
Genel Sekreter Xi Jinping[1]
Politbüro Daimi Komitesi Xi Jinping
Li Keqiang
Zhang Dejiang
Yu Zhengsheng
Liu Yunshan
Wang Qishan
Zhang Gaoli
Kuruluş tarihi 1 Temmuz 1921
Merkez Zhongnanhai, Pekin
Gençlik kolu Çin Komünist Gençlik Birliği
Çin Genç Öncüleri
Üyelik  (2010) 80,269,000
İdeoloji Marksizm-Leninizm
Çin değerleri ile sosyalizm
Maoizm
Uluslararası üyelik Komintern (eskiden)
Uluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı
Ulusal Halk Kongresi
2.099 / 2.987
İnternet sitesi
News on CPC
Parti bayrağı
Çin
Bu makale serisinin bir parçasıdır:
Çin
devlet yapısı

Portal icon Siyaset portali

Çin Komünist Partisi (ÇKP), 1 Temmuz 1921 tarihinde kurulmuştur. Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'nin kurucu ve iktidar partisidir ve 2009 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun % 5.6'sına tekabül eden 75,931,000 üye sayısıyla dünyadaki en büyük siyasi partilerden biridir. (Büyüklük açısından rakibi ABD'de kurulu olan Demokratik Parti'dir.[2])

Çin Halk Cumhuriyeti Anayasası tarafından bir iktidar organı olarak görülmemesine rağmen[3] ÇKP'nin bütün devlet kademelerinin ve yasama süreçlerinin kontrolünü elinde tutmasıyla ÇHC'nde ÇKP'nin üst düzey bir siyaset otoritesi ve gücü olması gerçekleşmiştir.[4]

ÇKP'nin çekirdeği Mayıs 1920'de Şangay'da oluşturuldu ve Çin İç Savaşı'nda rakibi olan Kuomintang (KMT)'i yendikten sonra bütün Çin'de yönetimi ele geçirdi.

Tarihçe

Kuruluşu ve erken tarihi (1921–27)

ÇKP'nin kökeni 1919'da gerçekleşen 4 Mayıs Hareketi'ne dayanmaktadır ve Rus politikacı Vladimir Lenin'in Öncü parti teorisine göre kurulmuştur. Kuruluş Ulusal Kongresi 23–31 Temmuz 1921 tarihleri arasında Şanghay'da bulunan bir kız okulunda yapıldı.[5]

Tek parti rejimi (1949–günümüz)

Mao, 1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etti. Böylece Komünist Parti devletin karar ve yürütme mekanizması haline geldi. 1950’li yıllarla beraber, Çin'in Amerika Birleşik Devletleri ve SSCB ile ilişkileri bozulmaya başladı. Yapılmaya çalışılan reformların başarısız olması Mao'nun Komünist Parti içerisindeki gücünü büyük ölçüde zayıflattı. Partinin kontrolünü ele almak ve Çin Devrimi'nin ruhunu tekrar canlandırmak için 1966 yılında Kültür Devrimi'ni başlattı.[6] Mao'nun ölümünün ardından Komünist Parti içerisinde iktidar mücadelesi başladı. 1978 yılında partinin başına Deng Şiaoping geçti.[7]

Parti örgütü

Parti örgütü Kültür Devrimi sırasında tamamen dağıtılmıştı. Çin değerleri ile sosyalizm hareketini başlatan Deng Xiaoping tarafından yeniden oluşturuldu ve bütün devlet yapılarının kontrolünü tekrar ÇKP'nin elinde toplandı.

Kuramsal olarak, partinin en yüksek organı her beş yılda bir toplanan Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi'dir. Parti tüzüğünde detaylı bir şekilde anlatılan Komünist Parti içinde yetkinin temel dağılımı şöyledir:

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ↑ "China's new leaders". BBC. 2012. 2 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130202082643/http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-20308542.
  2. ↑ Why politics is fun from catbirds' seats
  3. ↑ Constitution of the People's Republic of China
  4. ↑ Ralph H. Folsom, John H. Minan, Lee Ann Otto, Law and Politics in the People's Republic of China, West Publishing Co. (St. Paul 1992), pp. 76–77.
  5. ↑ http://www.chinatoday.com/org/cpc/cpc_1st_congress_standing_polibureau.htm
  6. ↑ https://global.britannica.com/event/Cultural-Revolution
  7. ↑ http://arsiv.ntv.com.tr/news/91124.asp
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/30/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.