Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı
Bu makale serisinin bir parçasıdır: Çin devlet yapısı |
Mevcut liderlik
|
|
İdeoloji
|
|
Yasama
|
Yürütme
|
|
|
|
|
İlgili konular
|
Siyaset portali |
Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı (Çince: 中华人民共和国主席; pinyin: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó Zhǔxí, ya da kısaca devlet başkanı anlamında Guójiā Zhǔxí 国家主席) Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) devletinin başıdır. 1982 Çin Halk Cumhuriyeti anayasası'nın 62. maddesinin düzenlediği esaslara göre, Başkan Ulusal Halk Meclisi (UHM) tarafından UHM başkanlığının önerdiği aday seçilir.
Seçim, göreve başlama ve gerekli nitelikler
ÇHC Anayasasına göre, Çin'in yasama organı Ulusal Halk Meclisi Başkanı seçme ve gerektiğinde istifaya zorlama yetkisine sahiptir. Yasaya göre Başkan 45 yaşında veya aşmış bir Çin vatandaşı olmalıdır. Başkan 2 dönemden fazla hizmet veremez, bir başkanlık dönemi UHM dönemi gibi beş yıldır.
Başkanın yetkileri arasında başbakan, başbakan yardımcısı, Devlet Konseyi üyeleri, büyükelçiler, ile birlikte tüm bakanlar, yasama komiteleri üyeleri haznedar ve sekreterlerin atamalarını yapmak bulunur. Ayrıca Özel Başkanlık Bildirileri, Acil Durum, ve savaş ilanı gibi yetkileri vardır.
Yardımcısına, Çin Halk Cumhuriyeti Başkan yardımcısı denir. Başkanın ölümü, veya görevi bırakması durumunda Başkanlık görevini üstlenir.
Başkanlık ve devlet
Devletin başı sıfatıyla Başkan, yasal olarak Çin'in dışişlerinden sorumludur. 1990'lı yılların başından itibaren başkan genel devlet politikasının oluşturulup yönünün belirlenmesinden sorumludur. Uygulamayı hükümetin başı olan Çin Halk Cumhuriyeti Başbakanı'na bırakır.
Başkanlık ve Parti
Yine 1990'lı yıllardan itibaren uygulamada Başkan aynı zamanda Komünist Parti genel sekreteri görevini de üstlenmektedir. Böylelikle parti başkanlığı ve devlet başkanlığı arasında bir güç çekişmesinin önüne geçilir.
ÇHC başkanlarının listesi
- Mao Zedong, 1 Ekim 1949 - 27 Nisan 1959
- Liu Shaoqi, 27 Nisan 1959 - 31 Ekim 1968
- Song Qingling, 31 Ekim 1968 - 24 Şubat 1972 (Dong Biwu ile birlikte)
- Dong Biwu, 31 Ekim 1968 - 24 Şubat 1972 (Song Qingling ile birlikte)
- Zhu De, 17 Ocak 1975 - 6 temmuz 1976
- Yirmi başkanlar, 6 Temmuz 1976 - 5 Mart 1978
- Ye Jianying, 5 Mart 1978 - 16 Mayıs 1981
- Song Qingling, 16 Mayıs 1981 - 28 Mayıs 1981 (Onursal)
- Ye Jianying, 28 Mayıs 1981 - 18 Haziran 1983
- Li Xiannian, 18 Haziran 1983 - 8 Nisan 1988
- Yang Shangkun, 8 Nisan 1988 - 27 Mart 1993
- Jiang Zemin, 27 Mart 1993 - 23 Mart 2003
- Hu Jintao, 23 Mart 2003 - 14 Kasım 2012
- Xi Jinping, 14 Kasım 2012 - günümüz