Çin İç Savaşı
Çin İç Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Çin Komünist Partisi askerleri, Haziran 1949'da Pekin'e girerken | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Kuomintang | Çin Komünist Partisi | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Çan Kay Şek | Mao Zedong | ||||||
Güçler | |||||||
:4.300.000 (1945) 3.650.000 (1948) 1.490.000 (1949) |
:1.200.000 (1945) 2.800.000 (1948) 4.000.000 (1949) | ||||||
Kayıplar | |||||||
~1.500.000 Ölü (1948-1949) | ~250.000 Ölü (1948-1949) |
Çin İç Savaşı, Çin'deki Çin Nasyonal Partisi (Kuomintang) ve Çin Komünist Partisi arasında yaşanan bir savaştır. 1927 yılında Kuzey Seferi sonrasında, Çan Kay Şek tarafından yönetilen Çin Nasyonal Partisi'nin sağ kanadının ÇNP-ÇKP ittifağındaki komünistleri temizlemesi ile başladı. Asıl çatışma 1950 yılında düşmanlığın bitmesi ile sona erdi. Komünistler şu anki Çin'i (Hainan Adası dahil olmak üzere) kontrolleri altına alırlarken, milliyetçilerin elinde ise şu anki Tayvan, Penghu ve birkaç ada kaldı.
İlk Birleşmiş Cephe
Qing Hanedanlığı'nın çökmesinden sonra Kuzey Çin'in büyük bir bölümünü mahalli diktatörlerce yönetiyordu. Bu diktatörlere karşı batılı güçlerden yardım isteyen Sun Yat-sen umduğunu bulamadı ve yüzünü Sovyetler Birliği'ne çevirdi. Sovyetler Birliği kendi politik çıkarları doğrultusunda hem Sun'a hem de yeni kurulmuş olan ÇKP'ye yardım etmeye başlayarak Sun'un bu isteğini geri çevirmedi. Sovyet'lerin bu yardımla Çin'de bir komünist tarafa kayış olacağını ummuştu, buna karşı her iki tarafın da savaşı kazanabileceği ihtimali karşısında da hazırlıklarını yapmıştı. Böylece Çin'deki Komünistler ve Nasyonalistler arasındaki güç kavgası başlamış oldu.
1923 yılında Şangay'da Sun ve Sovyetler'in temsilcisi Adolph Joffe arasında Sovyetler'in Çin'in bir ulus olarak birleşmesine yardımcı olacağını taahüt eden Sun-Joffe Manifestosu adındaki bir belge imzalandı. Bu belgede ÇNP ve ÇKP arasında bir birliğin bir an önce sağlanarak birleşmiş ve bağımsız bir Çin'in kurulması gerektiği vurgulanıyordu. Bundan sonra Sovyetler'den yetkililer her iki partiye birleşme ve yeniden organizasyon için yardım ettiler ve böylece İlk Birleşmiş Cephe kurulmuş oldu. Bu sırada Moskova'ya politik ve askeri eğitim almak için giden ve Sun'un arkadaşlarından biri olan Çan Kay Şek, geri dönerek Whampoa Askeri Akademisi'ni kurdu. 1924 yılında akademinin başkanı olan Chiang burada sivrilerek göze batmaya başladı, en sonunda Sun'dan sonra ÇNP'nin başkanı oldu. Chiang Sovyetler'in giderek artarak Çin politikasına karışması ve içinde olunan "parti içinde parti" durumundan hoşnut olmayark komünistleri yavaş yavaş ÇNP'den tasfiye etmeye başladı. Bu Çin İç Savaşı'nın başladığına bir işaret oldu.
Kuzey Seferi (1926–1928) ve ÇNP'nin cepheden ayrılması
Sun'un 1925 yılında ölümünden birkaç ay sonra Nasyonal Devrimci Ordu'nun başkumandanı olarak, Chiang uzun süredir ertelenmiş olan Kuzey Seferi'ne çıkarak kuzeydeki mahalli diktatörleri yenip Çin'in ÇNP altında birleştirme kararı aldı.
1926 yılında ÇNP sağ-sol diye iki gruba ayrılırken, partideki komünist blok da giderek büyümekteydi. 1926 yılının mart ayında kendisine yapılan bir kaçırma girişiminden kurtulan Çan, derhal Sovyet danışmalarını kovarak partisindeki ÇKP üyelerine yükselme sınırlamaları getirdi ve kendini üst ÇNP lideri olarak atadı.
|