İran-Kontra skandalı
İran-Kontra skandalı veya Irangate, Ronald Reagan yönetimi sırasında Kasım 1986'da ortaya çıkan politik bir skandalın adı. ABD yönetim kademesinden bazı kişilerin, İran'a silah satması ve gelirlerin yasa dışı bir şekilde Nikaragua'da dönemin solcu yönetimini devirmeye çalışan anti-komünist Kontraları desteklemek için kullanılmasını kapsar.[1] Skandalla ilişkili önemli miktarda belge, Reagan yönetimi görevlilerince ya imha edilmiş ya da müfettişlerden gizlenmiştir.[2] [3] Skandal günümüzde dahi bilinmeyenlerle doludur. ABD ve İran arasında silah ve çeşitli askeri malzeme satışlarına ilişkin resmi olmayan görüşmeler 1986 Kasım'ında Lübnan'da yayın yapan Ash-Shiraa adlı dergi tarafından ortaya çıkarılmış, skandalın büyümesi üzerine Ronald Reagan bir televizyon konuşması yaparak olayın varlığını inkar etmiştir.[4] Bir hafta sonra (13 Kasım'da), Reagan tekrar bir televizyon konuşması yaparak İran'a silah satışı yapıldığını doğruladı fakat bunun rehinelerin kurtarılması amacına yönelik olarak yapılmadığını söyledi. [5]
Kaynaklar
- ↑ "New York Times'ın özrü, konunun özünü ıskalıyor" (İngilizce). 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160821025112/http://www.consortiumnews.com/2004/060204.html. Erişim tarihi: 2 Haziran 2004.
- ↑ "İran-Kontra belgelerinden alıntılar: Gizli Dış Politika" (İngilizce). 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160806061201/http://www.nytimes.com/books/97/06/29/reviews/iran-transcript.html.
- ↑ "Üç ülkenin hikâyesi: İran-Kontra skandalı" (İngilizce). 4 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090204175948/http://www.answerpoint.org:80/columns2.asp?column_id=1165&column_type=feature. Erişim tarihi: 10 Mart 2005.
- ↑ "İran-Kontra Amerikan Deneyimi" (İngilizce). 19 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110119224021/http://www.pbs.org/wgbh/amex/reagan/peopleevents/pande08.html.
- ↑ "İran'a silah satışı ve kontr-gerillalara yardım tartışmaları konusunda ulusa sesleniş konuşması" (İngilizce). 13 Kasım 1986. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160306030425/https://www.reagan.utexas.edu/archives/speeches/1986/111386c.htm.
