I. Şapur
I. Şapur (Farsça: شاپور اول), ikinci Sasani Şah'ı. Hükümdarlığının yılları genellikle 241 - 272 olarak verilir, fakat babası I. Ardeşir'in 241 yılında ölmesinden önce de babasıyla beraber krallık yapması muhtemeldir.
15 yıllık hükümdarlığından sonra I.Ardeşir MS 241'de vefat etmiştir. Kendisinden sonra saltanata IV. Artabanus'un kızından olan oğlu I. Şapur geçmiştir. Tahta geçtikten sonra I. Şapur, Romalılara karşı babasının başlatmış olduğu saldırılara devam ederek Ermenistan ve Mezopotamya'yı ele geçirmeye çalışmıştır. Romalılarla 243 yılında yapmış olduğu ilk savaşta (Resaena Savaşı) III. Gordian'a yenilerek Fırat nehrinin gerisine çekilmek zorunda kalmıştır. Yaklaşık 1 yıl sonra ordusunu tekrar toplayarak 244 yılının kışında yapmış olduğu Misiche Savaşı'nda Romalıları yenilgiye uğratmıştır. Romalılarla 259 ya da 260 yılında yapmış olduğu Edessa Savaşı'yla büyük bir zafer elde etmiş ve Roma İmparatoru Valerianus'u esir almıştır.[1] I. Şapur'un bu başarısı, Sasani İmparatorluğu'nun şanının çevre ülkelere yayılmasına ve İmparatorluğun gücünün artmasına sebep olmuştur. Ayrıca Roma İmparatorluğu'nca aşağılanma sebebi olan bu galibiyetle I. Şapur, halkının gözünde prestij sahibi olmuştur. Öyle ki I. Şapur'un bu zaferi, Nakş-ı Rüstem'de kayalar üzerine resmedilerek, bu olayın ölümsüzleştirilmesi sağlanmıştır. Bu kabartmada I. Şapur at üzerindeyken Valerianus diz çökmüş bir vaziyette olup etraflarında ise çok kanlı bir savaşın geçtiği resmedilmiştir. Sadece I. Şapur dönemine ait 17 tane kabartma eser bulunmaktadır. I. Şapur Valerianus'u esir aldığı savaşta, ele geçirilen Romalı lejyonerleri ülkesinin yeniden yapılandırılması için köleleştirmiştir. Bu kölelere 100 tane Şadırvan yaptırarak Şuşter köprüsünü kurdurmuştur.[1] I. Şapur'un İran'dan getirterek istihdam ettirdiği Romalılar, zaman içerisinde çoğalarak buranın sakinleri haline gelmişler ve Sasani ülkesinde önemli ipek atölyeleri kurmuşlardır.
Batıya karşı gücünü kanıtladıktan sonra doğuya karşı defalarca sefer düzenleyen I. Şapur, Kuşan İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra egemenlik sahasına kurulu olan Soğdiyan, Toharistan ve Çağanya gibi Kuşan Yabguluklarına boyun eğdirip kendi ülkesine katmak için uğraşmıştır.[2]
30 yıllık saltanatında birçok başarı elde ederek ülkesini kalkınma ve gelişmesinde fayda sağlayan I. Şapur, MS 272 yılında vefat etmiştir. Sasanilerce çok sevilen bir Şah olmasından dolayı, onun vefatı çok üzüntü yaratmış ve ülkenin her yerinde genel yas ilan edilmiştir.