III. Gordian

İmparator III. Gordian'ın büstü

32. Roma İmparatoru

Hüküm süresi

22 Nisan - 29 Temmuz 238 (Sezar olarak Pupienus ve Balbinus ile);
29 Temmuz 238 - 11 Şubat 244 (yalnız)

Önce gelen

Pupienus ve Balbinus

Sonra gelen

Arap Philip

Eş(leri)

Sabina Tranquilina

Tam ismi
Marcus Antonius Gordianus Pius

Hanedan

Gordiani Hanedanı

Annesi

Antonia Gordiana

Doğum

20 Ocak 225

Ölüm

11 Şubat 244
Zaitha

Altı İmparator Yılı - 238

Maximinus Thrax
Gordian I ve Gordian II
Pupienus, Balbinus ve Gordian III
Gordian III

Marcus Antonius Gordianus Pius, (20 Ocak 225 - 11 Şubat 244) 238 - 244 arası (Gordian III olarak bilinen) Roma İmparatoru. I. Gordian'ın kızı ve Gordian II'nin kızkardeşi Antonia Gordiana'nın oğludur. Babasını adı bilinmemektedir ve kendi adını 238'de dedesinden almıştır.

Yükselişi

Genç Gordian'ın Büstü.

Alexander Severus'un, Roma eyaleti Germania Inferior'nın başkenti Moguntiacum'da (şimdi Mainz) öldürülmesinin ardından, Maximinus Thrax Roma Senatosu ve halkın çoğunluğunun güçlü muhalefetine rağmen imparatorluğunu ilan etti. Yanıt olarak Roma bir isyanı göze aldı ve Gordian'ın dedesi ve dayısı Gordian I ve II, Afrika'da müşterek imparatorluklarını ilan ettiler.

İsyanları, Numidya valisi ve Maximinus Thrax'ın sadık destekçilerinden Cappellianus tarafından, bir ay içerisinde bastırıldı. Gordian I ve II öldü ancak hatıraları halkın belleğinde, barış sever, edebiyat adamları ve Maximinus'un zalimliğinin kurbanları olarak sevgiyle anıldı.

Bu sırada, Maximinus Roma'ya doğru ilermekteydi ve Senato Pupienus ve Balbinus'u müşterek imparatorlar olarak seçti. Bu senatörler çok popüler insanlar değillerdi ve Roma halkı hala Gordian I'in yazgısının şokundaydı. Bu durumda Senato genç Gordian'ı Marcus Antonius Gordianus olarak yeniden adlandırdı ve Sezar konumuna yükselterek imparatorluk varisi yaptı. Pupienus ve Balbinus, Maximinus'u aslında tam olarak birkaç Roma Lejyonunun özelliklede Maximinus'u öldüren II Parthica'nın ihaneti sayesinde bozguna uğrattı. Ancak onların müşterek imparatorlukları popüler kargaşalarla, askeri rahatsızlıklar ve Roma'yı 238 Haziran'ında yakıp kül eden büyük bir yangınla başladı. 29 Temmuz'da Pupienus ve Balbinus, Praetorian muhafızlar'ca öldürüldü ve Gordian tek başına imparatorluğunu ilan etti.

Saltanatı

Gordian'un Sabina Tranquillina, Augusta ile evliliğini kutlamak için basılmış sikke.

Yaşından dolayı, İmparatorluk yönetimi Roma senatosu ile ilişkileri kontrol eden aristokrat aileler tarafından sürdürüldü. 240'da Sabinianus Afrika eyaletinde isyan etti ancak durum hemen kontrol altına alındı. 241'de Gordian, yeni "praetorian prefect"'i Timesitheus'un kızı Furia Sabina Tranquillina ile evlendi. Praetorian muhafızların başı ve İmparatorun kayınpederi olarak Timesitheus, kısa bir süre sonra de facto olarak Roma İmparatorluğunu yöneticisi haline geldi.

3. yüzyıl'da, Roma sınırları, Cermen kabilelerin Ren ve Tuna nehirlerini, Sasani Krallığınında Fırat'ı geçerek saldırılarını artırması sonucu zayıflamaya başladı. Perslerin Shapur I komutasında Mezopotamya'yı işgal etmesi üzerine genç imparator Janus Tapınağı'nın kapılarını Roma tarihinde son defa açtırdı ve doğuya büyük bir ordu gönderdi. Sasani'ler (243) Resaena Savaşı'nda bozguna uğratıldılar ve Fırat nehrinin gerisine sürüldüler. Sefer başarılıydı ve orduya katılmış olan Gordian kayınpederi açıklanamayan bir şekilde öldüğünde düşman topraklarına bir işgali planlıyordu. Timesitheus olmadan seferin ve İmparatorun güvenliği riskliydi.

Arap Philip olarak da bilinen Marcus Julius Philippus, bu dönemde İmparatorun yeni Praetorian Prefect'i oldu ve sefere devam edildi. 244 başlarında Persler karşı saldırıya geçtiler. Pers kaynaklarına göre savaş bugünkü Felluce (Irak) yakınlarında yapıldı ve Roma'nın büyük bozgunu ve Gordian III'ün ölümüyle sonuçlandı. Roma kaynakları bu savaştan bahsetmez ve Gordion'un uzakta Fırat'ın akıntısında boğulduğunu iddia eder. Antik kaynaklar sık sık Zaitha (Qalat es Salihiyah Suriye) de halefi Philip tarafından öldürüldüğünü söylesede Gordian'ın ölüm nedeni bilinmemektedir.

Gordian'un genç ve iyi yapısı, dedesi ve amcasın ölümleri ve başka bir gaspçının ellerinde son bulan kendi trajik yazgısı ona Romalıların ölümsüz takdirini bahşetmiştir. Yeni imparatorun muhalefetine rağmen Gordian, ölümünden sonra halkın isyanını önlemek için Senato tarafından tanrılaştırıldı.

Kaynak

Meckler, Michael, "Gordian III (238-244 A.D.)", De Imperatoribus Romanis

Resmî unvanlar
Önce gelen: Pupienus ve Balbinus	Roma İmparatoru 238 - 244	Sonra gelen: Arap Philip

Batı Roma ve Bizans imparatorları

Principatus dönemi MÖ 27-MS 235	Augustus Tiberius Caligula Claudius Neron Galba Otho Vitellius Vespasian Titus Domitian Nerva Trajan Hadrianus Antoninus Pius Marcus Aurelius ile Lucius Verus Commodus Pertinax Didius Julianus Septimius Severus Caracalla Geta Macrinus ile Diadumenianus Elagabalus Alexander Severus

Üçüncü Yüzyıl Krizi 235-284	Maximinus I Thrax I. Gordian ve II. Gordian Pupienus ve Balbinus III. Gordian Arap Philip Decius ile Herennius Etruscus Hostilian Trebonianus Gallus ile Volusianus Aemilianus Valerianus Gallienus ile Saloninus II. Claudius Quintillus Aurelian Tacitus Florianus Probus Carus Carinus Numerian

Dominatus dönemi 284-395	Diocletianus Maximian Konstantius Chlorus Galerius II. Severus Maxentius II. Maximinus Daia Licinius ile Valerius Valens ve Martinianus Büyük Konstantin II. Konstantin Konstans II. Konstantius ile Vetranio Magnentius Julianus Jovian I. Valentinianus Valens Gratianus II. Valentinianus Magnus Maximus Eugenius I. Theodosius

Batı Roma İmparatorluğu 395-476	Honorius III. Konstantius Joannes III. Valentinianus Petronius Maximus Avitus Majorian Libius Severus Anthemius Olybrius Glycerius Julius Nepos Romulus Augustus

Bizans İmparatorluğu 395-1204	Arcadius II. Theodosius Pulcheria Markianos I. Leo II. Leo Zeno Basiliscus I. Anastasios I. Justin I. Justinianos II. Justin II. Tiberius Konstantin Mavrikios Phokas Heraclius III. Konstantin Heraklonas II. Konstans Mezezius IV. Konstantin ve II. Justinianos Leontios III. Tiberius Philippikos II. Anastasios III. Theodosios III. Leo İsauryalı V. Konstantin Artabasdos IV. Leo Hazar VI. Konstantin İrini I. Nikeforos Stavrakios I. Mihail Rangabe V. Leo Ermeni II. Mihail Theofilos III. Mihail I. Basileios VI. Leon Aleksandros VII. Konstantin I. Romanos II. Romanos II. Nikeforos I. İoannis Çimiskes II. Basileios VIII. Konstantin Zoe III. Romanos IV. Mihail Paflagonyalı V. Mihail IX. Konstantin Monomakos Teodora VI. Mihail I. İsaakios Komnenos X. Konstantin IV. Romanos Diogenes VII. Mihail III. Nikeforos Botaneiates I. Aleksios Komnenos II. İoannis Komnenos I. Manuil Komnenos II. Aleksios Komnenos I. Andronikos Komnenos II. İsaakios Angelos III. Aleksios Angelos IV. Aleksios Angelos Nikolaos Kanabos V. Aleksios Dukas

İznik İmparatorluğu 1204-1261	Konstantin Laskaris I. Teodor Laskaris III. İoannis Vatacis II. Teodor Laskaris IV. İoannis Laskaris

Bizans İmparatorluğu 1261-1453	VIII. Mihail Paleologos II. Andronikos Paleologos IX. Mihail Paleologos III. Andronikos Paleologos V. İoannis Paleologos VI. İoannis Kantakuzinos Mateos Kantakuzinos IV. Andronikos Paleologos VII. İoannis Paleologos V. Andronikos Paleologos II. Manuil Paleologos VIII. İoannis Paleologos XI. Konstantin Paleologos

This article is issued from Vikipedi - version of the 4/18/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.