I. Anastasios (imparator)

Anastasios

Bizans İmparatoru

Hüküm süresi

11 Nisan 491 – 9 Temmuz 518

Önce gelen

Zeno

Sonra gelen

I. Justin

Eş(leri)

Ariadne

Tam ismi
Flavius Anastasios

Hanedan

Leo Hanedanı

Doğum

430
Dyrrhachium

Ölüm

9 Temmuz 518
Konstantinopolis

I. Anastasios (Latince: Flavius Anastasius)(Yunanca: Φλάβιος Ἀναστάσιος) (d. 430 veya 431? - ö. 9 Temmuz 518), 491'den itibaren ölümüne kadar hüküm sürmüş Bizans İmparatorluğu imparatorudur. 430/431 yıllarında 'Dyrrhachium'da (şimdiki Dıraç) doğmuş; 11 Nisan 491'de bir saray memuru iken imparatorluğa geçirilmiş ve 518de Konstantinopolis (İstanbul)da ölmüştür. Hayata iken lakabı Dikoros (Yunanca: Δίκορος, "İki gözbebekli") olmuştur; çünkü Anastasios'un bir gözü mavi diğeri kara idi.^[1]

İmparatorluğun para sistamini yetkinleştirmiş, hazineyi genişletmiş, iç ve dış işlerde yetenekli bir yönetici olarak ün yapmıştır. Bununla birlikte uyguladığı Monofizit din politikası zaman zaman ayaklanmalara neden olmuştur.

Ailesi

Babası Pompeius (d. yak. 410) adında Dyrrachium (şimdiki Dıraç)da yaşayan bir yüksek soylu idi. Annesi Roma İmparatorluğu'nun imparatordan sonra gelen en büyük unvanı olan Roma Sezarı ve 352, 353 v2 354de Roma Konsulu rütbesini taşıyan Constantius Gallus'un kızı idi; büyük-büyükbabası Roma İmparatoru Konstantius Chlorus idi ve kardeşi Falvius Paulus da 496'da Roma Konsülü unvanı taşımıştır.

Tahta çıkışı

Anastasios Konstantinopolis'e gelip imparatorluk sarayında memurluk yaparak yükselmiş; maliye bakanlığında yöneticilik, İmparator Zenon'un kişisel koruyuculuğu gibi görevler de bulunmuş ve 491de 61 yaşında imparatorluk sarayında en yüksek ve 30 kişiye sınırlı imparatorun şahsi danışmanları ve korumaları şeklinde bir mevki olan silentiarius olarak görev başındaydı ve Konstantinopolis'de Senato üyesiydi. Çok yetenekli ve yüksek karekterli bir görevli olarak bilinmekteydi.

Dinsel konularda çok büyuk ilgisi olduğu ve sonradan gittikce koyu Monofizit dinsel inançlara yöneldiği bilinmektedir. Yaklaşık 488de Antioch (Antakya) Patriği Peter Fullo öldüğü zaman bu patrikliğe seçilmeye aday gösterilmiş ama seçilmemişti. Bu nedenle 489-491 arasında Konstantinopolis Patriği Eufemios ile bir çatışmaya girdi. Bazı tarihçiler İmparator Zeno tarafından Mısır'a sürgüne gönderildiğini bildirirler. Fakat modern tarihçiler bu sürgün konusunun hata olduğunu ancak Monofizitler arasında önemli rol oynayan bir Mısır Başpiskoposunu ziyaret giderken bir gemi kazasına maruz kaldığını bildirirler.^[2]

İmparator Zeno 491de öldüğünde hayatta çocuğu bulunmuyordu. Halk Romalı olmayan, yani İsauryalı ve ortodoks Hıristiyanlıktan ayrılmış bir kişiyi imparator istemiyorlardı. Bu o zaman fiilen devlet işlerini idare eden Zeno'nun kardeşi Longinus'u adaylıktan elimine etmekteydi. Zeno'un dul karısı Ariadne, Anatatasios'u 61 yaşında imparator seçti. 11 Nisan 491'de Anastasios imparator olarak Patrik Eufemios tarafından taç giydirilmeden önce Ortodoks inancına uyacağına dair bir belge imzaladı. İmparatorluk unvanının meşruluğunu 20 Mayıs'ta Ariadne ile evlenerek pekiştirdi.

Saltanatı

Anastasios yönetime geçer geçmez memurlukların satışı uygulamasını kaldırdı, vergilendirmeyi düzeltti ve muhbirlerin ödüllendirilmesine son verdi. Orduyu desteklemek için, ticarete konu olan mallar üzerindeki bir vergiyi toprak üzerindeki bir vergiye dönüştürmesi, zaman zaman ayaklanan çiftçilere ağır bir yük daha getirmiş oldu.

Anastasios, Zeno'un dikbaşlı ve güçlü yurttaşları Isaurialıları Konstantinopolis'ten (İstanbul) çıkartarak Trakya'ya yerleştirdi. Konstantinopolis'i akıncı Bulgar ve Slavlardan korumak için 512'de, Karadeniz'den Marmara Denizine kadar uzanan bir sur yaptırdı.

Dış ilişkilerde, İtalya'da Teodorik'in Ostrogot yönetimini tanıdı (497), ama iki hükümdar kısa süre sonra karşı karşıya geldiler. Anastasios İtalya kıyılarını yağmalamak üzere bir donanma gönderdi (508).

Bu arada göçebe kabilelerin İran'a ve Bizans'a yaptıkları akınlarda geçtikleri Kafkasya Geçidinin korunmasında kendine düşen payı ödemeyi reddetmesi üzerine, 502'de Perslerle Bizans arasında savaş başladı. Perslerin saldırısını bahane eden Anastasios, 442'de yapılmış olan antlaşmayı tanımayarak, doğu sınırını korumak için kaleler yaptırdı. Sonunda Pers kralına ödeme yapmayı kabul edince 505'te barış yeniden sağlandı.

Başlangıçta geleneksel inancı benimseyen Anastasios, zamanla İsa'nın tanrısal olan tek bir doğası olduğunu savunan Monofizit öğretiye bağlandı. Bu durum Konstantinopolis'te ve Avrupa eylaletlerinde büyük kargaşaya yol açtıysa da, Mısır ve Suriye'yle barışı sağladı. Ama Trakya'da komutan Bitalianos'un ayaklanmasına neden oldu. İki kez başkaldıran ve her ikisinde de isteklerinin yerine getirileceği güvencesini aldıktan sonra geri çekilen Bitalianos,üçüncü kez saldırdığında bozguna uğratıldı (515).

Anastasios kendine yeğenlerini varis yapmayı tasarlıyordu; ama yerine birçok entrika ile muhafız alayının komutanı (ve geleceğin ünlü imparatoru Justinianos'un amcası) olan 70 yaşındaki I. Justin geçti.

Bağışları

Tahta bulunduğu sürede Mardin'de bulunan Mor Gabriel Manastırı'na bağış yapmıştır.

Dipnotları

↑ Buna tıp ismi olarak "heterochromia" adı verilmektedir. Bakın - Florida International Üniversitesi tarafından hazırlanan "An Online Encyclopedia of Roman Emperors (Roma İmparatorları Online Ansiklopedisi)" (İngilizce) (erişme tarihi 24.06.2009)
↑ İtalyanca Wikipedia Anastasio_I_di_Bisanzi maddesi (İtalyanca) (erişme tarihi tarihi 24.06.2009).

Ayrıca bakınız

Anastasios Suru

Dış kaynaklar

Ostrogorsky, Georg (çev. Fikret Işıltan), (1999 5. Baskı) Bizans Devleti Tarihi, Ankara: Türkiye Tarih Kurumu ISBN 975-16-0348-X (Orijinal 1. Baskı: 1940)
Gregory, Timothy E. (çev. Esra Ermert), (2008), Bizans Tarihi, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları ISBN 978-975-08-1507-2
Florida International Üniversitesi tarafından hazırlanan "An Online Encyclopedia of Roman Emperors (Roma İmparatorları Online Ansiklopedisi)" (İngilizce) (erişme tarihi 24.06.2009)
İtalyanca Wikipedia Anastasio_I_di_Bisanzi maddesi (İtalyanca) (erişme tarihi tarihi 24.06.2009)

Resmî unvanlar
Önce gelen: Zeno	Bizans İmparatoru 491 – 518	Sonra gelen: I. Justin

Batı Roma ve Bizans imparatorları

Principatus dönemi MÖ 27-MS 235	Augustus Tiberius Caligula Claudius Neron Galba Otho Vitellius Vespasian Titus Domitian Nerva Trajan Hadrianus Antoninus Pius Marcus Aurelius ile Lucius Verus Commodus Pertinax Didius Julianus Septimius Severus Caracalla Geta Macrinus ile Diadumenianus Elagabalus Alexander Severus

Üçüncü Yüzyıl Krizi 235-284	Maximinus I Thrax I. Gordian ve II. Gordian Pupienus ve Balbinus III. Gordian Arap Philip Decius ile Herennius Etruscus Hostilian Trebonianus Gallus ile Volusianus Aemilianus Valerianus Gallienus ile Saloninus II. Claudius Quintillus Aurelian Tacitus Florianus Probus Carus Carinus Numerian

Dominatus dönemi 284-395	Diocletianus Maximian Konstantius Chlorus Galerius II. Severus Maxentius II. Maximinus Daia Licinius ile Valerius Valens ve Martinianus Büyük Konstantin II. Konstantin Konstans II. Konstantius ile Vetranio Magnentius Julianus Jovian I. Valentinianus Valens Gratianus II. Valentinianus Magnus Maximus Eugenius I. Theodosius

Batı Roma İmparatorluğu 395-476	Honorius III. Konstantius Joannes III. Valentinianus Petronius Maximus Avitus Majorian Libius Severus Anthemius Olybrius Glycerius Julius Nepos Romulus Augustus

Bizans İmparatorluğu 395-1204	Arcadius II. Theodosius Pulcheria Markianos I. Leo II. Leo Zeno Basiliscus I. Anastasios I. Justin I. Justinianos II. Justin II. Tiberius Konstantin Mavrikios Phokas Heraclius III. Konstantin Heraklonas II. Konstans Mezezius IV. Konstantin ve II. Justinianos Leontios III. Tiberius Philippikos II. Anastasios III. Theodosios III. Leo İsauryalı V. Konstantin Artabasdos IV. Leo Hazar VI. Konstantin İrini I. Nikeforos Stavrakios I. Mihail Rangabe V. Leo Ermeni II. Mihail Theofilos III. Mihail I. Basileios VI. Leon Aleksandros VII. Konstantin I. Romanos II. Romanos II. Nikeforos I. İoannis Çimiskes II. Basileios VIII. Konstantin Zoe III. Romanos IV. Mihail Paflagonyalı V. Mihail IX. Konstantin Monomakos Teodora VI. Mihail I. İsaakios Komnenos X. Konstantin IV. Romanos Diogenes VII. Mihail III. Nikeforos Botaneiates I. Aleksios Komnenos II. İoannis Komnenos I. Manuil Komnenos II. Aleksios Komnenos I. Andronikos Komnenos II. İsaakios Angelos III. Aleksios Angelos IV. Aleksios Angelos Nikolaos Kanabos V. Aleksios Dukas

İznik İmparatorluğu 1204-1261	Konstantin Laskaris I. Teodor Laskaris III. İoannis Vatacis II. Teodor Laskaris IV. İoannis Laskaris

Bizans İmparatorluğu 1261-1453	VIII. Mihail Paleologos II. Andronikos Paleologos IX. Mihail Paleologos III. Andronikos Paleologos V. İoannis Paleologos VI. İoannis Kantakuzinos Mateos Kantakuzinos IV. Andronikos Paleologos VII. İoannis Paleologos V. Andronikos Paleologos II. Manuil Paleologos VIII. İoannis Paleologos XI. Konstantin Paleologos

This article is issued from Vikipedi - version of the 6/27/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.