IV. Andronikos Paleologos
IV. Andronikos Paleologos Ανδρόνικος Δ' Παλαιολόγος | |
---|---|
Bizans İmparatoru | |
Hüküm süresi | 1376 – 1379 |
Taç giymesi | 1376 |
Önce gelen | V. İoannis Paleologos |
Sonra gelen | V. İoannis Paleologos |
Eş(leri) | Bulgar Keratsa |
Çocukları | VII. İoannis Paleologos |
Hanedan | Paleologos Hanedanı |
Babası | V. İoannis Paleologos |
Annesi | Eleni Kantakuzini |
Doğum |
2 Nisan 1348 Konstantinopolis |
Ölüm |
28 Haziran 1385 (37 yaşında) Konstantinopolis |
IV. Andronikos Paleologos (Yunanca: Ανδρόνικος Δ' Παλαιολόγος, Andronikos IV Paleologos). do. 2 Nisan, 1348 – öl. 28 Haziran, 1385. 1376 ile 1379 yılları arasında Bizans imparatoru.
Yaşamı
IV Andronikos Paleologos Bizans İmparatoru olup V. İoannis Paleologos ve Eleni Kantakuzini'nin oğludur. Büyükbabası, Bizans İmparatoru VI. İoannis Kantakuzinos ve anneannesi İrini Asanina'dır
IV. Andronikos 1350li yılların başında babası V. İoannis Paleologos tarafından ortak imparator seçildi ve bu unvanla babasının sadık bir varisi olarak hareket etti. 1366'de babası kıdemli imparator V. İoannis Avrupa'da mütteffik aramak üzere oğulları Manuel ve Mikhail ile Macaristan'a gidip oradan dönerken Bulgarlara esir düşmesi ve Amadeus Savoyalı tarafından kurtarılması mecaralarını geçirirken, IV. Andronikos Konstantinopolis'te taht naipliği yaptı. Yine 1369'da babası V. İoannis İtalya'ya gittiğinde IV. Andronikos'u Konstantinopolis'te taht naibi olarak olarak bırakmıştı.
Bu seyahatinin son kısmında Mayıs 1370de Venedik'e geçen V. İoannis burada Venedik'lilerden para ve askeri yardımı ve daha önce Venedik'e rehine bırakılmış olan Bizans Kırallık taçını ve mücehveratını geri almak istedi. Bunlar karşılığında onlara Çanakkale Boğazı ağzında bulunan Bozcaada (Tenedos)'yi bırakabileceğini önerdi. Venedik Dükü bunu kabul edeceğini bildirdi. Fakat bu kadar değerli bir stratejik adanın Venedik eline düşmesi Cenevizlilerin Ege ve Marmara'daki ticaret ve imtiyazlarına aksi tesir yapacağını bilerek Cenevizliler Konstantinopolis'te taht naibi olan IV. Andronikos'u inandırdılar. Cenevizlilere dayanarak IV. Andronikos hiçbir halikarda Bozcada'yi (Tenedos'i) Venediklilere vermeyeceğini açıkladı. Böylece yeterli fon bulamayıp Venediklilerin borç geri ödeme isteklerini karşılayamayan V. İoannis'in şehirden ayrılması yasak edildi. V. İoannis böylece Venedik'te sanki tutuklu olarak kaldı. Bu sefer, V. İoannis, taht naibi olan oğlu IV. Andronikos'a bütün Ortodoks kilisesi arazilerini ve diğer servetlerin satarak Venedik'e olan borcu ödeyebilecek bir meblağı bulup göndermesini istedi. Ama IV. Andronikos bu öneriyi gayet gayri dinsel bulup uygulamadı.
V. İoannis ancak ikinci oğlu Manuel'in gayretleri ile Balkanlardan topladığı altın ve kıymetli değerleri kışın Balkanları geçip Adriyatik'te Vendiklilere teslim etmesi sonucunda Venedik'ten ayrılıp Konstantinoplis'e geri dönebildi.
1373'de Andronikos müttefiği olan Osmanlı şehzadesi Savcı Bey ile birlikte babaları V. İoannis ve I. Murad aleyhine bir birleşik isyan çıkardılar. Her iki isyan da başarısız kaldi. I. Murad oğlunun gözlerine kızgın mil çektirerek kör ettirdi ve V. İoannisden de kendi oğluna aynı cezayı uygulamasını istedi. Fakat, daha insaflı olan V. İoannis oğlu Andronikos'un sadece tek gözünü kör ettirdi.
Temmuz 1376da Cenova Cumhuriyeti yardımı ile Andronikos hapishaneden kaçmayı başardi. Hemen II. Murad'a sığındı ve onun yardıma karşılık Geliboluyu Osmanlılara geri vermeyi kabul eden bir anlaşma imzaladı. Gelibolu Osmanlıların eline geçen ve Avrupa'da ilk Osmanlı yerleşkesi idi; ama Cenevizli Savoya Dükü VI. Amedeus on yıl önce tekrar eline geçirmiş ve Bizans'a vermişti. Andronikos I. Murad'ın sağladığı süvari ve piyade birlikleri ile Konstantinopolis'i kontrolu altına almayı başardı. Burada bulunan imparator VI. İoannis Kantakuzinos ile oğlu Manuel yakalandı ve hapse atıldılar. Böylece IV. Andrinakos tek imparator oldu. Fakat IV. Andronikos tahtta fazla kalamadı.
Bu sefer Venedik Cumhuriyeti IV. Andronikos'un tek imparator olmasına karşı geldi. Özellikle dış işlerinde Andronikos'un Ceneviz Cumhuriyeti'ni kayırdığı açıkca görünmekteydi. Bu politikanın en göze batanı 1377 de Bozcaada'nın Cenevizlilere vermesi oldu. Adanın Bizans valisi bunu kabul etmedi ve isyan ederek adanın egemenliğini Venediklilere teslim etti. 1377de IV. Andronikos genç yaşta olan oğlu VII. Yannis'i ortak imparator yaptı ve tac giydirtti.
1379'da İoannis ve Manuel Sultan Murad'a kaçıp sığınmışlardı. I. Murad veVenedik Cumhuriyeti birlikte hareket ederek o yılın sonunda Andronikos'u Bizans tahtından atmayı başardılar. Venedikliler V. İoannis'i kıdemli imparator ve II. Manuel'i de ortak imparator olarak tahta geçirdiler. Andronikos Cenveizlilere ait olan Galata'ya kaçmayı başardı ve orada 1381'e kadar yaşadı. 1381'de daha önce V. İoannis'e ihanet etmesi affedildi ve tekrar ortak imparator olarak atandı.
IV. Andronikos'a bu unvanı ile birlikte şahsi idare bölgesi olarak Silivri (Selimbria) tahsis edildi. Fakat IV. Andronikos 1385'de babasından önce öldü ve böylece sonradan hiç kıdemli imparator olarak saltanat yapamadı.
Ailesi
IV. Andronikos Paleologos'un karısı Bulgar Keratsa olup Bulgar Çarı İvan Aleksandr ile ikinci karısı Sarah-Theodora'nin kızıydı. IV. Andranikos'us birkaç çocuğu olduğu bilinmektedir. Bunlardan ismi bilinen şudur:
- VII. İoannis Paleologos: 1376 - 1408 arasi Ortak imparator ve 1390de İmparator olmuştur.
Dış kaynaklar
- Ostrogorsky, Georg (çev. Fikret Işıltan), (1999 5. Baskı) Bizans Devleti Tarihi, Ankara: Türkiye Tarih Kurumu ISBN 975-16-0348-X (Orijinal 1. Baskı: 1940)
- Gregory, Timothy E. (çev. Esra Ermert), (2008), Bizans Tarihi, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları ISBN 978-975-08-1507-2
- Norwich, John Julius, (1991) Byzantium: The Decline and Fall, Londra:Penguin ISBN 0-14-011447-5, say.156-182 (İngilizce)
- "Andronikos IV Palaiologos" maddesi Kazhdan, Alexander (ed) (1991) The Oxford Dictionary of Byzantium - 3 Cilt New York: Oxford University Press . ISBN 0-19-504652-8 (İngilizce)
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: V. İoannis Paleologos |
Bizans İmparatoru 1376 – 1379 |
Sonra gelen: V. İoannis Paleologos |