II. Tiberius Konstantin
II. Tiberius Konstantin | |||||
---|---|---|---|---|---|
Tiberius II. Konstantin konsül giysileri ile | |||||
Bizans İmparatoru | |||||
Hüküm süresi |
574 – 14 Ağustos 582 574-578 II. Justin ile ortak imparator 582 Mavrikios'la ortak imparator | ||||
Önce gelen | II. Justin | ||||
Sonra gelen | Mavrikios | ||||
Eş(leri) | Ino (sonradan Anastasia) | ||||
Çocukları | Konstantina | ||||
| |||||
Hanedan | Justinyan Hanedanı | ||||
Doğum | yak. 520 | ||||
Ölüm |
14 Ağustos 582 Konstantinopolis |
II. Tiberius Konstantin (Latince: Flavius Tiberius Constantinus Augustus veya Yunanca:Tiberios Konstantinos) (d. yak. 520 – ö. 14 Ağustos 582). 574 ile 582 arasında Justinyan Hanedanı üyesi olarak , 574-578 döneminde II. Justin ile ve 582de ise damadı olan Mavrikios ile ortak imparator olarak Doğu Roma/Bizans İmparatorluğu imparatoru olarak saltanat sürdü. II. Justin'in 4 Ekim 578 olmesi ile 582'de Mavrikios ortak imparator olmasi arasinda II. Tiberius Konstantin tam yetkilerle imparatorluk yaptı. Bu dönemde içişlerinde yaptığı büyük devlet harcamaları ve dışişlerinde ise Bizans ordusunun Doğu Anadolu'da Pers Sasani'leri yenilgiye uğratması; İspanya ve Kuzey Afrika'da Doğu Roma idaresinde bulunan bölgelerin korunmasının sağlanmasi ama Balkanlarda İslav kavimlerinin devamlı göçmelerini, hücumlarını ve talanlarını önlemekte başarısız kalması ile bilinmektedir.
İmparatorluktan önceki yaşamı
Tiberius yaklaşık 520de Balkanlarda yaşayan aşağı sınıf bir ailenin oğlu olarak doğdu. Genç yaşlarında, benzer şartlar altında hayata başlamış olan, İmparator Justinyen'in Konstantinopolis'deki sarayına girdi ve burada asker olarak eğitim gördu. Bu sıralarda Justinyen'in yeğeni olan, sonradan imparatorluğa geçen, Justin ile arkadaşlık yaptığı kabul edilmektedir. Tiberius muhafız ordusunda hızla rütbe atladı; çok geçmeden muhafız ordusu komutanlığına ve oradan da II. Justin imparatorluk tahtına geçtikten sonra "Comes Excubitor" (yani İmparatorluk Muhafızlar Birliği'nin Kontu) ünvaniyla ordu başkomutanlığına atandı.[1]
İmparatorluk dönemi
II. Justin ile ortak imparatorluk
571de İmparator II. Justin aklını kaybetme emareleri göstermeye başladı. Sonraki üç yıl içinde aklî durumu gittikçe kötüye gitmeye başladı. Ayaklarını kullanamaz hale gelmişti ve sarayında bakıcıları tarafından sarayın içinde bir küçük arabada gezirilip götürülmeye başlanıldı. Efesli Jan'in tarihine göre çok kere delilik ve şiddet nöbetleri gelmekte; kendine yaklaşan herkese hücum etmekte ve kendini pencereden atmaya çalışmakta idi. Bu nedenle saray pencerelerine demir kafesler yapıldı. Kendisine, (nedendir bilinmez) Harit adlı bir Arap kabile şeyhi adının söylenmesi ile çok korkup yatıştığını ve sonra gelecek nöbete kadar nispeten daha rasyonel davranmaya başladığı bildirilir.[1]
II. Justin'in karısı Sofiya fiilen imparatorluk idaresini eline aldı. Fakat Bizans'in Pers Sasanilerle devam etmekte olan savaşı dolayısıyle imparatorluğu tek başına idare edemiyeceğini anladı. II. Justin'in biraz aklı başına geldiği bir sırada Sofiya, onu arkadaşı ve en yüksek rütbeli bir general olan Tiberius Konstantin'i taht naibi, varis ve ortak imparator olarak seçmeye kandırdı.ref name="norwich"/>
Böylece 574de Tiberius II. Konstantin ortak imparator oldu ve arkadaşının karısı olan Sofiya ile birlikte ortak taht naibi olarak Bizans İmparatorluğu'nu fiilen idareye başladılar. 578de II. Justin'in ölümüne kadar gerçekte imparatorluk görevleri Sofiya ve Tiberius tarafından yürütüldu.ref name="norwich"/>
Tek imparatorluk dönemi
4 Ekim 578'de II. Justin öldü. Bu ölümün normal olmadığı ve II. Justin'in II.Tiberius ve Sofiya tarafından zehirlenip öldürüldüğü Konstantinopolis'te söylenti olarak yayıldı.[1]
II. Justın'ın dul karısı Sofiya eşi ölünce naip olarak o zamana kadar elinde bulunan devlet yönetim gücünü elinden bırakmak istemedi. Bunun için yeni imparator olan Tiberius Konstantin'e eşinden ayrılıp kendisi ile evlenmesini teklif etti. Fakat Tiberius Konstantin karısı İno'dan boşanmak istemediğini açıkça bildirdi. Tiberius II. Justın yaşamakta iken ve onu aklı dengesini kaybettikçe tedricen devlet yönetimini eline almakta idi. "Sezar " rütbesi verildiğinde Karısı İno ikematgahını Saraya nakletmek istediğini bildirmişti. Ama ortak naip olan Sofiya onun saraya gelip yerleşmesini kabul etmemiş ve İno ile çocukları saray yakınlarında bir ikemetgahta kalmışlardı.[2] Fakat Tiberius ortak imparator yapıldığı ve Augustus rütbesini alındığında karısı İno'yu saraya nakletti ve ona saray adı olarak "Anatasia " adını verdi. Bu Sofiya'nın hiç hoşuna gitmemişti. II. Justin ölünce Tiberius Konstantin tek imparator olunca Sofiya naiplik görevinden de ayrılmak zorunda kaldı.[2]
II. Tiberius Konstantin tahta geçtikten bir yıl sonra Sofiya'nın tertip ettiği bir komplo ortaya çıktı. Sofiya diğer bir yüksek rütbeli general olan Justinianos ile bir gizli anlaşma yapıp onunla evlenip onu imparatorluğa geçirmeği planlamıştı. General Justinianos tahta geçme meşruiyetini merhum imparator II. Justin'in dul karısı Sofiya ile evlenmesi ile alacaktı. Fakat bu komplo uygulanamadan imparator tarafından duyuldu . Sofiya saraydan çıkartıldı ve kendine iyi geçinecek bir yıllık gelir bağışlandı. General Justınianos da imparator tarafından affedildi.[2]
Tiberius Konstantin'in tek imparatorluk döneminde en belirgin siyaseti büyuk devlet harcamaları yapması ve bunun için savurgan bir hükümdar olarak tanınmasıdır. İmparatorluk yaptığı her bir yıl içinde yaklaşık 3.500 kgm kadar altına eşit parasal harcama yaptığı bildirilir. Devlet harcamalarında bu kadar elinin bol olmasının başlıca nedeninin II. Justin'in aklını kaybetmesinden sonra imparatorluğa geçmesinin meşru olmadığı şüphesini ortadan kaldırma gayretleri geldiği bildirilmektedir. İdareci tabakalar ve Konstantinopolis'teki halk arasında popülarite kazanmak için devamlı yüksek harcamalar yapma zorunluluğunu hisetmiştir. Bu yüksek devlet harcamaları kendinden önceki imparatorun devlet hazinesini para ile doldurma siyaseti ile tezatlı bulunmaktadır ve önceki imparatorun bu tassarruf sever politikaları II. Tiberius Konstantin'in savruk politikasına da kaynak sağlamıştır.[1]
II. Justin daha yaşamakta iken ve II. Tiberius sadece ortak imparator ve taht naibi iken, (gelecekte imparator olacak) general Mavrikios Pers Sasanilere karşı Doğu Anadolu'da savaşmış ve onları yenilgiye uğratmıştı. II. Justin'in 578de ölmesinden sonra II. Tiberius tek imparator olduktan sonra general Mavrikios'un askerî harekati Balkanlara ve İmparatorluğun batısında kalan Doğu Roma arazileri uzerinde yoğunlaştı. Bu askerî harekatla Mavrikios İspanyaya girmiş olan Visigotlarla barış yaptı ve Kuzey Afrika'da ise Berber kavimlerini yenilgiye uğrattı. Fakat İslav kavimlere mensup göçmenler 579da tekrar Doğu Roma karşı hareketi görmeden Balkanlara sızmaya ve o arazilerde yerleşmeye başladılar. Gelip yerlesmeyenler ise yıl be yıl Dogu Roma sınır arazilerine hücumlarda bulunup buraları talan etmeye giriştiler. Bu karşı hareket gösterilmemesinin başında bunlarin bir büyük göçmeler veya büyük ordular halinde hücumlar değil devamlı ve küçük gruplardan oluşması ve bunu önlemek için sınırlarda ve Balkan içlerinde merkezi idaresinin devamlı müteyakkiz olması gerekmesidir. Halbuki II. Tiberius zamanında Doğu Romalı yöresel idaresi ve hatta Balkanlardaki Bizans askerî güçlerinin ülke sınırlarını bu küçük gruplara karşı devamlı koruyabilecek ve ülke içinde istenmeyen göçmenlerin yerleşmelerini ve küçük grup hücumlarını püskürtüp atıp geriye gonderebilecek yetenek de olmamasıydı. Bunun bir nedeni 579dan sonra Doğu Roma askerî gücünün yine Pers Sasanilerin istilacı hücumlarına karşı koymak için Doğu Anadolu'ya çekilmesinin gerekmesiydi.[1]
Ölümü
582de hastalandığı zaman damadı olan Mavrikios'u varisi ve ortak imparator olarak ilan etti. Bundan hemen sonra ölmesi şüpheli görüldu ve varisi tarafından zehirlenip öldürüldüğü söylentileri Konstantinopolis'te ortalığa yayıldı.
Ailesi
Tiberius daha orduda ilerlemekte iken soylu olmayan İno adlı bir kadınla evlenmişti. İmparator olduktan sonra karısının ismi Anastasia olarak değiştirildi. İki kızları olduğu bilinmektedir:
- Konstantina: Bu büyük kızları general Mavrikios ile evlenmiştir. Mavrikios zamanının en ünlü generali olmuştur. 548de II. Tiberius hasta olunca damadını evlat olarak kabul etmiş; kendine varis yapmış ve ona ortak imparator olarak tac giydirtmiştir.
- Bir başka kizı
Notlar
Dış kaynaklar
- Ostrogorsky, Georg (çev. Fikret Işıltan), (1999 5. Baskı) Bizans Devleti Tarihi, Ankara: Türkiye Tarih Kurumu ISBN 975-16-0348-X (Orijinal 1. Baskı: 1940)
- Gregory, Timothy E. (çev. Esra Ermert), (2008), Bizans Tarihi, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları ISBN 978-975-08-1507-2
- Bury, J. B ([1889], 1958) ((İngilizce)). A History of the Later Roman Empire from Arcadius to Irene, Vol. II. New York: Dover Publications.
- Norwich, John J (1988) ((İngilizce)). Byzantium: The Early Centuries. Londra: Penguin. ISBN 0-14-011447-5.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: II. Justin |
Bizans İmparatoru 574–582 574-578 II. Justin ile ortak imparator 582 Mavrikios'la ortak imparator |
Sonra gelen: Mavrikios |