II. Gustav Adolf

II. Gustav Adolf
Gustav II Adolf, Matthäus Merian'ın portre çalışması, 1632

İsveç Kralı
Hüküm süresi	30 Ekim 1611 – 6 Kasım 1632
Taç giymesi	12 Ekim 1617
Önce gelen	IX. Karl
Sonra gelen	Kristina

Babası	IX. Karl
Annesi	Kristina av Holstein-Gottorp
Doğum	9 Aralık 1594(1594-12-09) Stockholm, İsveç
Ölüm	6 Kasım 1632 (37 yaşında) Lützen, Saksonya

II. Gustav Adolf, (Latince: Gustavus II Adolphus; d. 9 Aralık 1594, Stockholm, İsveç-ö. 6 Kasım 1632, Lützen, Saksonya), 1611-32 arasında İsveç kralı.

IX. Karl ile Holstein-Gottorplu Kristina'nın oğludur. Babasının çabasıyla sağlam bir eğitim gördü. 1611'de, Riksdag'ın onayıyla tahta çıktı. Gustav, Knäred Antlaşması'nı imzalayarak Danimarkalılar ile sürdürülen savaşa son verdi (1613). Böylece Alvsborg'u geri aldıysa da Finnmark'ı bırakmak zorunda kaldı, buna karşılık boğazlardan geçen gemilerinin geçiş parasından muaf tutulmasını kabul ettirdi. 1617'de Rusya ile Stolbova Barışı'nı yaparak İngriya'yı, Estonya'yı ve Doğu Karelya'yı elde etti.

Gustav, Oxenstierna Şansölyesinin ve soyluların yardımıyla reformlara girişti ve 1611 Şartı ile soyluların ayrıcalıklarını güvence altına aldı. Bu belge aynı zamanda Riksdag'a ve Riksrad'a savaşı veto etme hakkı veriyordu. Kral parasız okullar kurarak, Uppsala Üniversitesi'ne yeni bir düzen getirerek ve yeni üniversiteler açarak (Åbo, Dorpat) öğretimi geliştirdi. Aynı özeni orduda da gösterdi ve ulusal bir silah altına alma siyasetiyle birlikte sıkı bir dinsel disiplin uyguladı; önceliği ateşli silahlara vererek orduyu güçlendirdi (fişekle çalışan ve atış yeteneği yüksek alay bozanlar, iki ata bağlanmış ve menzili daha uzun, hareket edebilen toplar). Kral geliştirdiği savaş tekniğiyle de bir okul yarattı.

Gustav, Katolik Habsburglar'a karşı Protestanlığın koruyuculuğunu ve savunuculuğunu yaptı. Polonya kralına karşı 1620'de Brandenburg seçici prensiyle ittifak kurdu ve prensi, kızı Maria-Eleonora ile evlendirildi. 1621'de Polonya'ya saldırdı, Riga'yı, Dorpat'ı, Doğu Prusya limanlarını ele geçirdi (1625). Eylül 1629'da, Richelieu'nün elçisi Charnecé'nin önerisi üzerine Altmark Ateşkes Antlaşması'nı imzaladı. Fransa ile, Habsburglar'a karşı Bärwalde Antlaşması'nı imzaladı (Ocak 1631). Böylece, Brandenburg'u işgal etti, Germen İmparatorluğu'nun ordularını, Breitenfeld Savaşı'nı (17 Eylül 1631) kazanmasında ona yardımcı olan müttefiki Saksonya'ya doğru püskürttü. Karşı-reform güçleri bozguna uğratıldı. Saksonyalılar Bohemya'yı ele geçirirken Gustav da Pfalz üzerine yürüdü. Germen İmparatorluğu kuvvetlerini Lech'te yenilgiye uğrattı, Saksonya'da ulaşım yolları Wallenstein tarafından tehdit edilince Lützen Savaşı'na girişti; ama bu savaşta birliklerini yüreklendirirken öldürüldü.

Resmî unvanlar
Önce gelen: IX. Karl	İsveç Kralı 1611 – 1632	Sonra gelen: Kristina

İsveç hükümdarları

Munsö (970-c. 1060)	Muzaffer Erik Olof Skötkonung Anund Jacob Yaşlı Emund

Stenkil (c. 1060-c. 1130) (1160-1161)	Stænkil Erik Stenkilsson / Pagan Erik Halsten Anund Gårdske Kızıl Håkan Halsten / Yaşlı Inge Blot-Sweyn Yaşlı Inge Philip Halstensson / Genç Inge Ragnvald Knaphövde Güçlü Magnus Sverker ve Eric Hanedanları Magnus Henriksen

Sverker · Eric (c. 1130-1250)	Yaşlı Sverker Aziz Erik² Magnus Henriksen Charles Sverkersson Kol / Boleslas I. Knut Genç Sverker Erik Knutesson² Johan Sverkersson Erik Eriksson² II. Knut ¹ Erik Eriksson²

Bjelbo (1250-1364)	Valdemar Birgersson Magnus Ladulås Birger Magnusson Mats Kettilmundsson ² Magnus Eriksson³ Eric Magnusson Magnus Eriksson / Haakon Magnusson³

Mecklenburg (1364-1389)	Albert

Kalmar Birliği (1389-1523)	I. Margaret⁴ / Pomeranyalı Eric⁴ Engelbrekt Engelbrektsson² Pomeranyalı Erik⁴ Karl Knutsson Pomeranyalı Erik⁴ Karl Knutsson² Bavyeralı Christopher⁴ Bengt Jönsson (Oxenstierna) / Nils Jönsson (Oxenstierna)² Karl Knutsson³ Jöns Bengtsson Oxenstierna / Erik Axelsson Tott² I. Christian⁴ Kettil Karlsson (Vasa)² Karl Knutsson Kettil Karlsson (Vasa)² Jöns Bengtsson Oxenstierna² Erik Axelsson Tott² Karl Knutsson Genç Sten Sture² II. Johan⁴ Genç Sten Sture² Svante Nilsson² Eric Trolle² Genç Sten Sture² II. Christian⁴ Gustav Eriksson (Vasa)²

Vasa (1523-1654)	I. Gustav XIV. Eric III. Johan Sigismund⁵ IX. Karl II. Gustav Adolf Christina

Palatinate-Zweibrücken Hesse-Kassel (1654-1751)	X. Karl Gustav XI. Karl XII. Karl Ulrika Eleonora I. Frederick

Holstein-Gottorp (1751-1818)	Adolf Frederick III. Gustav IV. Gustav Adolf XIII. Karl³

Bernadotte (1818-günümüz)	XIV. Karl Johan³ I. Oscar³ XV. Karl³ II. Oscar³ V. Gustav VI. Gustav Adolf XVI. Carl Gustav

¹ Belirsiz hanedan ² Naip ³ Ayrıca Norveç hükümdarı ⁴ Ayrıca Norveç ve Danimarka hükümdarı ⁵ Ayrıca Polonya hükümdarı

This article is issued from Vikipedi - version of the 3/9/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.