IV. Henry, Bölüm 2
| IV. Henry, Bölüm 2 Henry IV, Part 2 | |
|---|---|
|
"IV. Henry"'nin portresi | |
| Yazar | William Shakespeare |
| İlk gösterim | yak. 1598 |
| Ülke | İngiltere |
| Orijinal dil | İngilizce |
| Oyun serisi | Henriad |
| Tür | Tarihsel oyun |
IV. Henry, Bölüm 2 (İngilizce özgün adı: Henry IV, Part 2) William Shakespeare tarafından 1596–1599 yılları arasında yazıldığı düşünülen tarihsel oyundur. Yapıt; II. Richard, IV. Henry, Bölüm 1 ve V. Henry'nin oluşturduğu Henriad adı da verilen dörtlemenin üçüncü oyunudur.
Kaynaklar
Shakespeare'in IV. Henry, Bölüm 2'yi yazarken yararlandığı temel kaynak Raphael Holinshed'in Chronicles adlı yapıtıdır. En geç 1587'de yazıldığı düşünülen bu yapıtın yanı sıra Edward Hall'un The Union of the Two Illustrious Families of Lancaster and York adlı çalışmasından da yararlanıldığı sanılmaktadır. Shakespeare'in Samuel Daniel'ın iç savaşlar üzerine yazdığı şiirlerle de ilgilendiği bilinmektedir.
Karakterler
- Rumour, Sunucu
- Epilog
- İngiltere Krali IV. Henry
- Prens Harry, sonra Îngiltere Kralı IV. Henry
- Lancaster'li Prens John, Bedford
- Prens Humphrey, Gloucester Dükü
- Prens Thomas, Clarence Dükü
- Henry Percy, 1. Northumberland Kontu[1]
- Lady Northumberland
- Kate, Harry Hotspur'un dul karısı
- Travers, Northumberland'in uşağı
- Morton, bir ulak
- Scrope, York Başpiskoposu
- Thomas Bardolf, 5. Lord Bardolf
- Thomas, Lord Mowbray, the Earl Marshal
- Lord Hastings
- Sir John Coleville
- Lord Baş Yargıç Sir William Gascoigne
- Uşağı
- Gower, bir ulak
- Sir John Falstaff
- Soylu genç hizmetkar
- Bardolph
- Poins
- Ensign Pistol
- Peto
- Mistress Quickly
- Doll Tearsheet, a hayat kadını
- Snare
- Fang
- Richard de Beauchamp, 13. Warwick Kontu
- Thomas Fitzalan, 12. Arundel Kontu ve 11. Surrey Kontu
- Ralph Neville, 1. Westmorland Kontu
- Harcourt
- Sir John Blunt
- Robert Shallow, taşrada yargıç
- Silence, taşrada yargıç
- Davy, Shallow'un uşağı
- Ralph Mouldy, Simon Shadow, Thomas Wart, Francis Feeble, Peter Bullcalf
- Northumberland'ların ev-halkı için Başkapıcı
- Yazıcılar, Korumalar, Seyisler, Ulak, Sneak ve diğer Çalgıcılar, askerler, ve hizmetkarlar
Konu özeti
Oyun İV. Henry Birinci Bölüm'ün sona erdiği yerden başlar. Bu oyunun odaklandığı temalara Prens Hal'in krallığ doğru yönelmiş gidisatı ve sonunda "Falstaff"'i bir kenara atıp iktidar gücünden elemine etmesidir. Fakat, "Birinci Bölüm'"'e karşıt olarak bu bölümde Prens Hal ve Falstaff genellikle değişik mekanlarda bulunmaktadırlar. Bu iki karakterin hikâyesi tamamiyle ayrıdır ve bu eserde ancak çok kısa bir müddet için iki defa yüzyüze gelirler. Oyunun tonu hüzünlüdür çünkü Falsaff'in yaşlanması ve ölümüne daha da yakınlaşması üzerine dikkat çekilmektedir.
Falstaff hala meyhanelerde içmekte ve Londra'nın suçlular dünyasında önemsiz suçlar ve suçlularla yakından ilişkilidir. Falstaff bu sefer yanından hiç ayrılmayan yeni bir karakterle devamlı birliktedir; Prens Hal onu kontrola almak niyetiyle ona yardım görevine bir soylu genç hizmetar tahsis etmiştir. Falstaff doktorunun idrar analizinden sonra ne dediğini bu gence sorunca genç ona kısaca doktorun idrarın idrarı verenden daha sağlıklı olduğunu söylediğini bildirir. Falstaff bu gence çulçaput elbiseler giydirmeye söz verir ve mahalli kerhanelerde birer kadın bulmak üzere oradan ayrılırlar.
Falsatff bir hayat kadını olan Doll Tearsheet ile ilişki kurar. Fakat tam bu sirada ikinci bir isyanın çıktığını haberi gelir ve Falstaff yeniden orduya girerek kırsal alanlara asker toplamak için gorevlendirilir. Gittigi bölgede Mouldy, Bullcalf, Feeble, Shadow ve Wart adlarında saf köylüler bulup bunları hemen askere alır; ama bunlardan ikisi - Mouldy ile Bullcalf - rüşvet niyaz askerlikten hemen ayrılma yolunu bulurlar. Aynı zamanda Falstaff bu bölgede eski bir okul arkadaşını olan Master Shalow'u bulur ve ikisi gençlik budalalıklarını hatırlayarak onlar hakkında yarenliğe girişirler.
Diğer taraftan Prens Hal'da Londra'nın suçlular dünyası ile ilişkilidir ve krallık yetkilerini yüklenecek yetenekleri olmadığı gibi görünmektedir. Babası IV. Henry Birinci Bölümde gösterilen oğlu ile barışıp onunla iyi geçinme hakkında verdiği sözü sanki unutmuştur ve genç oğlunun geleceği hakkında tekrardan yesise düşmüştür. IV. Henry aleyhine tekrar bir isyan çıkartılır. Fakat bu sefer isyan savaş alanında değil, Hal'in küçük kardeşi olan Prens John'un düzenbazlık ve siyasi entirikalari yolu ile bastırılır. Tam o sırada Kral Henry hasta olur ve sanki ölüm döşeğine gidermiş gibi yatağına düşer. Bunu gören Prens Hal Kralın öldüğüne ve kendisine krallığın geçtigini düşunerek krallık tacını alarak oradan uzaklaşır. Kral Henry biraz kendine gelir ama tacının yerinde olmadığını görünce oğlunun sadece tacı elde etmeyi düşündüğünü ve babasının ölüp ölmemesi ile ilgilenmediğini düşünerek yeniden yatağa düşer. Hal geri gelir ve babasının yanlış düşüncelerde olduğunu ona inandırır. Bundan hemen Kral Henry yatağında hayatından tatmin olmuş bir şekilde gözlerini hayat yumar.
Son sahnede oyunun iki tarafı yüzyüze gelirler. Falstaff Prens Hal'in şimdi yeni kral olduğunu duymuştur ve ondan büyük ödüller koparabileceği sanısıyla Londra'ya gelir. Fakat yeni kral Hal Falstaff'a ödül vermeyi rededer. Onun gibi kişilerle bir kralın arkadaşlık kuramasının uygunsuz olacağını bildirerek huzurundan ayrılmasını emreder. Aynı şekilde Hal'in prensliği sırasında yakın olduğu Londra'nın ayak takımı da Hal'in krallık döneminde bir "hırsızlar cenneti" kurmasını beklemektedirler. Fakat kral onları da yerlerinden ve kirli işlerinden uzaklaştırmak için kendilerinin tutuklanıp hapse atılmaları için emniyet otoritelerine emir verir.
Oyunun sonunda Epilog adlı bir sunucu çıkar; oyunu izleyiceler oyuncuların teşekkürlerini bildirir ve bu oyunu takip edecek olan bundan sonra temsil edilecek oyunda tekrar Sır John'un bulunacağını ilan eder. Fakat gerçekte bunu takip eden oyun olan V. Henry oyununda Falstaff bulunmamaktadır ve sadece kısa olarak Falstaff'ın ölmüş olduğu açıklanmaktadır.
Türkçeye çeviriler
- IV. Henry: I ve II. Bölüm. Çev. Bülent Bozkurt. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1992.
Sahneleme ve uyarı filmleri
Sahnelenme filmi
- Krallar Çağı - Güller Savaşı (An Age of Kings - The War of the Roses)
- UK, TV, Miniseri 1960
- Michael Hayes: Direktör
- Tom Fleming: IV. Henry
- Robert Hardy: Prens Hal
- Frank Pettingell: Falstaff
- Güller Savaşı
- Televizyon miniserisi 1965
- Direktorler John Barton ve Peter Hall
- IV. Henry Bölüm 2 - BBC Televizyon Shakespeare serisi
- TV, UK, 1979
- ABD'de "Complete Dramatic Works of William Shakespeare" adlı serinin bir kısmı.
- Anthony Quayle: Falstaff
- Jon Finch: IV. Henry
- David Gwillim: Prens Hal
- IV. Henry Bölüm 2 - Güller Savaşı (English Shakespeare Company)
- UK, 1990 7-adet Shakespeare tarihsel oyununun tiyatro sahnesinde doğrudan doğruya filme çekilmesi
- Direktörler: Michael Bogdanov ve Michael Pennington
Uyarı filmi
- Geceyarısı Çanları (Chimes at Midnight) serisi (yahut "Falstaff")
- (USA, 1967)
II. Richard, IV. Henry, Bölüm 1, IV. Henry, Bölüm 2, V. Henry ve Windsor’un Şen Kadınları oyunlarının bileşiğidir.
- Orson Welles: direktör
- Orson Welles: Falstaff
- Keith Baxter: Prens Hal
- John Gielgud: IV. Henry
Ayrıca bakınız
Dipnotlar
- ↑ İngilizce unvan adı "Earl". Fransızca'da "Comte" Almanca'da "Graf" http://fr.wiktionary.org/wiki/Earl
Dış bağlantılar
- Project Gutenberg'de "Henry IV by William Shakespeare" metni (İngilizce) (İngilizce) (Erişim:15.12.2009)
- IV. Henry, Bölüm 2 (İngilizce) (Erişim:15.12.2009)
| |||||||||||||||||||||||||||||