Kıyısın, Ilgaz
| Kıyısın | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Çankırı |
| İlçe | Ilgaz |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 207 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0376 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 18400 |
| İnternet sitesi: | |
Kıyısın, Çankırı ilinin Ilgaz ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Dedelerimiz 1100’lü yıllarda daha önce yerleşik oldukları eski adı ile Kengiri kazası yeni adı ile Çankırı vilayeti olan,Çankırı’ya 5 km mesafede bulunan Apsarı mevkiinden, dere boyu takip ederek mevcut köyümüzün şu anki kurulu bulunduğu yerde yer altında su çıkan bir mahzen olduğunu görüp ( buraya çomça denilmektedir )derenin kenarına Akkeçigil lakabı ile tabir edilen aileler birkaç hane olarak, bu mevki ye yerleşmişlerdir.
Osmanlı imparatorluğunun kuruluşu ile birlikte köyün nüfusu artmıştır.Köy halkı çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşmaktadır. 1300’lü yıllarda köyümüz 30-40 hane olduğu söylenmektedir.Köyümüz 1500 lü yıllarda ise 285-300 olan nüfusu birden iki misline çıkmıştır. Bu hadise köyümüze dışardan nüfus akışı olduğunu göstermektedir.Öşür ve asker sayısı iki misline çıkmıştır Hızla gelişen köyümüze ormana yakın oluşundan dolayı çift katlı ahşap evler ve hanlar yapmışlardır. Arazinin kırsal olması sebebi ile geçim sıkıntısı baş gösterdiğinden 1700-1800’lü yıllarda büyük şehirlere gitme zorunluluğu doğurmuştur. Köyümüz halkından bazı insanlar çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşırken bazıları da katırcılık yaparak nakliye işi ile uğraşmışlardır.Yine köyümüz eşraflarından 1750’li yıllarında yürüyerek hacca gittiği söylenen Hacı başı büyük Mehmet diye anıldığı ve gittiği hac görevinde dönmediği bilinmektedir.
İstiklal ve 1. Cihan savaşlarında köyümüz eşrafından Yeniali ağa ve Eşref ağa Atatürk’ün emriyle bedelsiz İnebolu dan Anadolu’ya tüm savaş cephelerine silah ve cephane çekerek Atatürk tarafından bu hizmetlerinden dolayı kendi mavzeri olduğu söylenen aldığımız resmi belgelerden de anlaşılacağı gibi gümüş işlemeli mavzerini hediye ettiği anlaşılmıştır. Yine köyümüz eşraflarından Kara Fatma lakaplı Ümmihan Hanım İstiklal savaşında, kağnısıyla sırtında çocuğu ile ordumuza silah ve mermi çekerek yardım ettiği belgelerle kanıtlanmıştır, Ondan dolayıdır ki Atatürk Ankara ulus meydanındaki heykelinin yanına bu hizmetlerinde dolayı Türk kadınını temsil en heykelinin yapılması uygun görülmüştür. Böylesi şanlı bir geçmişi olan köyümüzün Cumhuriyetin ilk yıllarında bölgede ilk defa ilk öğretim okulunu yapan köylümüz, 1920’li yıllarında civar köylerdeki çocukların okumasına vesile olarak bu okulu yaptırmıştır. Atatürk 1925 yılının 8. ayında Kastamonu’ya giderken köklü yerde kurban keserek karşılayan köylülerimiz ikram edilen ayranı içtikten sonara şöyle seslenmiş bu köyde okul varmı demiş hep bir ağızdan ver denince sizleri kutlarım bu köy Şakir ağanın köyü değil mi deyince tekrar sormuş evet unun köyü hasta olduğu için sizi karşılayamadı cevabını alınca selam söyleyin Şakir Ağaya demiş ve yoluna devam etmiştir. 1930’lu yıllarda köyümüzde telefon olduğu bilinmektedir, 1937’de Çankırı Kastamonu yolu köyümüzün önünden geçmiştir, yine köyümüzün kırsal alanda oluşu sebebi ile nüfusun hızla artmasından dolayı 1940’lı yıllarda 140 hane olduğu bilinmektedir.Geçim sıkıntısı gittikçe artan insanlarımız Anakara ve İstanbul gibi büyük şehirlere hızla göç etmişlerdir.
Kültür
Keşkek düğünlerde sıklıkla yapılır.
Coğrafya
Çankırı iline 40 km, Ilgaz ilçesine 18 km uzaklıktadır. Kastamonu iline 78 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2016 | 120 |
| 2007 | 225 |
| 2000 | 207 |
| 1997 | 130 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Arıcılıkla ilgili 2012 yılında Ilgaz Orman İşletme Müdürlüğünce 442 hektar büyüklüğünde bal ormanı kurulmuştur.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu yoktur fakat taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Iğdır'ın kuruluşu
Çankırılı Şehit Mehmet Çavuş, Kıyısın köylü olup Iğdır'ın kuruluşundaki simge isimdir, her yıl Iğdır'ın kurtuluşu için düzenlenen törende Mehmet Çavuş ün torunları Iğdırlıların daveti üzerine törene katılırlar.
Şiir
Yüreklerin dolup taştığı geniş alana girdik
Yeşilliği göz kamaştıran hayat dolu,
Hareket dolu doğada, her yer, her şey harap olmuştu.
Çoğu köyler virane, ıssız, sahipsizdi.
Anadolu'nun tam doğu kesimi hazana değil,
Kışa mahkumdu, Okulsuz, fabrikasız, camileri dağıtılan,
minareleri yıkılan Sürmeli Çukuru'nda
yer yer ağaçlar dahi yangının ortasında idi.
İnsan mantığını çileden çıkaran vahşet,
barbar tutum uzaklara itildiğinden,
özgürlüğün sönmeyen meşalesi yanıyordu.
Bağımsızlığa susayan Türk, zalim baskılara
boyun eğmeyerek göğsünü toplara,
tüfeklere siper etti. Ölüm fırtınasını hiçe sayarak
düşman üstüne yürüyen kahraman Mehmetçik nice
yıldır umutla gayret ediyordu.
Ordusuna hedef gösteren kutsal el, şimşek gibi uzadı...
Kars'a, Gümrü'ye, Batum'a, Iğdır'a, Nahcivan'a
daha uzak Türk ellerine... Iğdır halkı kanından hız
alarak soyuna el uzatan ordusunu kucaklıyor,
onunla gurur, onunla onur, onunla mutluluk buluyordu.
Nizamettin OK
Dış bağlantılar
- Web Sitesi Türkiye'nin ilk köy web sitesi 1996 yılında Kıyısın Köyü için Cem SEÇKİN tarafından yapılmıştır.
- http://www.dunya.com/tarim-ve-hayvancilik/200-bin-agaclik-bal-ormani-kuruluyor-174296h.htm