Kaşık (çalgı)

Balıkesir yöresi kaşıklı zeybek ekibi Dursunbey.

Türk halk müziği ve danslarında kullanılan kaşıklar

Kaşık, (Rusça: Ло́жки trl. ložki) halk müziğinde ve halk danslarında kullanılan müzik aletidir. Türkiye, Bulgaristan, Rusya ve Amerika'da halk müziği ve danslarında kullanılır. Türkiye'de şimşir ağacından yapılanlar tercih edilir.

Kaşık bir ritim aleti olarak da kullanılmaktadır. Kaşık çalınırken birçok şekilde tutulabilir.

• Zil çalar gibi: Biri yüzük ile orta parmak arasında, biri başparmağın iç tarafında, ikisinin de sapları dışarda tutulacak şekilde, elin her sıkılmasında iki kaşığın sırt sırta çarpmasıyla, İspanyada tahta kastanyetlerin çalınması tarzında ki bu yöntem ile iki eldeki kaşıkların saplarının birbirine vurulmasına da olanak verir. Balıkesir Konya ve Silifke yöresi halk oyunlarında bu yöntem kullanılır.
• Zilli maşa tarzında: İki kaşığı saplarından şaret parmağının iki yanına yerleştirip sap uçları avuç içinde ve ağızları dışarda sırt sırta tutup öbür ele, dize, kola, omuza, parmaklara vurarak ya da boyunlarının iki parmak arasında hareketi geçici engellenip, yuvarlak kısımlarının birbirine çarpmasını sağlayarak çalınabilir. Halk müziği orkestralarında bu yöntem çok kullanılır.
• Salata servisi yapacakmış gibi: Kaşıklardan birinin sapı tutulacak sekilde baş, yüzük, ve isaret parmağıyla, birininki de yüzük parmağının sırtı, küçük, ve orta parmaklarla, yüzük parmağı menteşe ekseni olacak sekilde tutulur. Kaşıklar aynı yöne bakarsa salata, kızarmış patates gibi akmayan, kaşıklanabilir yemeklerin servisi için kullanılabilir. Kaşıklardan üsttekini ters çevirip, parmakların her bir araya gelişlerinde kaşıkların sırt sırta çarpmaları salanırsa, İndonezyada Yemek çubuklarının çalınması tarzında, bir müzik/ritim aleti olarak kullanılabilir. Eskişehir yöresel kadın halk danslarında bu yöntem kullanılır.
• Nakkare tarzında: Bir kaşık yüzük ve orta parmak arasında, ağzı sol avuç içinde, ikinci bir kaşığın sapı sol koldaki saatin kayışı altında, ağzı sol bilek -avuç üzerinde (bu ikisi nakkare gibi) üçüncü bir kaşık ise sağ elde (vurma çubuğu gibi)... Orkestralarda bu yöntem bazen kullanılır.

Dış bağlantılar

Zilli Maşa Nedir?