Kamyoncu düğümü
Kamyoncu Düğümü insan elinin kuvvetini katlayarak ipi gerdirebilme işine yarayan düğümler düzenidir.
- En üstte, ana ip tarafında, genellikle ucu geçirmek gerekmeden yani ip ortasına atılabilen bir ilik (ya da ilmek),
- Ortada, alttaki yükten peşinden üstteki ilikten geçip iki dirsek oluşturan, ve ucu çekip gerdikçe küçülen bir ilmek
- Uçta da gerilmiş ipin gergin kalmasını sağlayan bir ya da daha fazla sabitleştirici bağlama düğümü.
Gerilim ve kopma tehlikesi
Yandaki gerginliği katlama prensibi şemasında da görülebileceği gibi gerdirirken ipin ucu alttaki ağırlığın, ya da alt kancaya uygulanan kuvvetin yarısı kadar bir kuvvetle çekilir. Gerdirirken ana ipe, ucu çekme kuvvetinin üç katı, ya da alttaki ağırlığın bir buçuk katı bir kuvvet uygulanmış olur. Sabitleştirdikten sonra ise ana ipe alttaki ağırlığın aynısı, aradaki ilmeğin üç ipinin her birine ise alttaki ağırlığın üçte biri uygulanıyor olur.
En fazla kopma tehlikesi, gerdirirken uca en yakın keskin bükülme noktası olan en üst iliğin alt köşesindedir. Bu nokta gerdirirken ağırlık altında sürtünmeyle aşınmış, ve kopmaya daha da yatkınlaşmış olabilir. Gerdiriken kopmazsa, bağlandıktan sonra hareketsiz durduğunda da yükü üçte bir azalmış olacağından kopmayacağı varsayılabilir. Bu şekilde gerdirilmiş bir yükün kullanım sırasında mağdur olacağı sarsıntılar ve çekiştirilmeler, düğümü gerer iken oluşanlardan çok daha büyük gerilimlere ve kopma tehlikesine sebep olabilir.
Kopma tehlikesini unutmamak, olası kopma noktasındaki sürtünme sebepli aşınma, keskin bükülme stresi, ipin taşıyabileceği en yüksek ağırlık, ve atılan düğümlerin ipin kuvvetini azaltması gibi faktörleri göz önünde tutarak tedbirli olmak gerekir. Ayrıca kopma durumunda ipin ikiye ayrılmış ya da uzayıp gevşemiş halinin etkisinin ne olacağı da önemli olabilir.
Kullanımda gerilme kuvvetleri varsayıldığından daha azdır. Buna sebep olarak sürtünme yüzünden kuvvetlerin tam dağılamamasi, sabitleştirme düğümlerini atarken gerilimin düşmesi, gerdirilen yükün, ipin, ve düğümlerin kendilerini zamanla salıvermeleri, vs.. gibi etkenler gösterilebilir.
Çok kullanılan çesitleri ve bunların özellikleri
- Adi ilmek ile başlayan : En kolay bağlananıdır. Koparsa halkası kopar, ve bütün ip kopmuş olur.[1]
- Alp kelebeği, zeppelin bağı halkası, Yoma bağı halkası, Japon bağı halkası, İpte düğme halkası, Kropi bağı halkası gibi güvenilir bir sabit halkayla başlayan : Halkası koparsa sadece gevşer, ip gene de ikiye ayrılmaz; örneğin Alp kelebeği ikiye ayrılan ipi bir olarak tutar.
- İzbarço bağı, Dirsekte tek izbarço bağı gibi bir halkayla başlayan : Koparsa halkası kopar, ve bütün ip kopmuş olur.
- Margarita bağı yarısı ya da benzer bir foralı askı bağı ile başlayan [2]: birden fazla Yarım kazık bağı ile üstteki dirseği güvene almayı gerektirir, gene de çok büyük gerginlikleri taşıyamaz, Margarita bağının üst dirsek kısmı boşalır ve bütün ip o kadar uzar, gevşer.
- Çok döngülü adi ilmek ile başlayan [3] : Çok kolay bağlanır. En fazla gerginlik taşıyabilenlerdendir, koparsa ilmek halkası kopar, ve ip iki ayrı parçaya ayrılmış olur.
Kaynakca
- ↑ http://www.youtube.com/watch?v=FUb_vxOzK6o Adi ilmekli Kamyoncu Düğümünün bağlanışını gösteren video
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/File:Truckers_hitch.jpg Margarita bağlı Kamyoncu Düğümünün ingilizce vikipedideki resmi
- ↑ http://www.youtube.com/watch?v=tvgFyqFZK54 Üç değişik yöntemle Kamyoncu Düğümünün bağlanışını gösteren ingilizce video; Çok döngülü adi ilmek ile başlayan Kamyoncu Düğümü burada üçüncü (2 d. 19 s.)
|