Maksim Litvinov
Maksim Maksimoviç Litvinov, asıl adı Meir Walach (17 Temmuz 1876 - 31 Aralık 1951), Sovyet diplomat ve dışişleri komiseri (1930-1939). Dünya ölçeğinde silahsızlanma ve Nazi Almanyası'na karşı Batılı devletlerle ortak bir güvenlik sistemi oluşturma görüşlerinin önde gelen savunucularından olmuştur.
Rus Çarlık Ordusu'nda görev yaparken Marksizmden etkilenerek 1898'de Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne (RSDRP) katıldı. Devrimci etkinliklerinden dolayı 1901'de tutuklandıysa da ertesi yıl kaçarak İngiltere'ye gitti. 1903'ten sonra Bolşeviklerin safında yer alarak Avrupa'daki parti etkinliklerine katıldı.
1917 Ekim Devrimi'nin ardından diplomatik temsilci olarak Londra'ya atandı. 1918'de propaganda çalışmalarına katıldığı gerekçesiyle tutuklandı; bir yıl sonra Sovyet Rusya'da gizli bir görev yaparken yakalanan İngiliz gazeteci Robert Bruce Lockhart'la değiştirilerek serbest bırakıldı. Rusya'ya döndüğünde Dışişleri Komiserliği'nde görev aldı. Milletler Cemiyeti Dünya Silahsızlanma Konferansı (1927-1930) hazırlık komisyonundaki Sovyet delegasyonunun başkanı olarak önerdiği kapsamlı silahsızlanma programıyla adını duyurdu. Dışişleri komiseri olduktan (21 Temmuz 1930) sonra 1932'de Cenevre'de toplanan Dünya Silahsızlanma Konferansı'na Sovyet başdelegesi olarak katıldı. Londra'daki Dünya Ekonomik Konferası'nda Sovyet delegasyonunun başında yer aldı. SSCB ile ABD arasında diplomatik ilişkiler kurulması için yapılan görüşmeleri yönetti (1934).
Almanya'nın güçlü bir tehdit odağı durumuna gelmesi üzerine, Milletler Cemiyeti'ni Almanya'ya karşı ortak direniş için planlar yapmaya çağırdı (1934-1938). Fransa (2 Mayıs 1935) ve Çekoslovakya (16 Mayıs 1935) ile Almanya'yla karşı antlaşmalar imzaladı. SSCB'nin dış politikasını değiştirerek Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'nı imzalamasından (Ağustos 1939) kısa bir süre önce görevden uzaklaştırıldı (3 Mayıs 1939). Alman ordularının SSCB'ye saldırmasından sonra 1941'de yeniden etkin göreve döndü. Önce ABD nezdinde büyükelçi (Kasım 1941-Ağustos 1943), sonra da dışişleri komiser yardımcısı oldu. Ağustos 1946'da emekliye ayrıldı.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne SSCB adına imza koymuştur.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Georgiy Çiçerin |
SSCB Dışişleri Halk Komiseri 1930 - 1939 |
Sonra gelen: Vyaçeslav Molotov |
| ||||||||||||||||||||||||
